Chống nhà siêu mỏng, siêu méo ở Hà Nội: Chặn từ gốc

Dù chỉ mới ở dạng dự thảo của quy định, nhưng cho thấy TP.Hà Nội quyết tâm xử lý tận gốc nhà siêu mỏng với những quy định rất cụ thể. Nếu quy định này được thực thi, hy vọng rằng sẽ không còn chỗ để chính quyền địa phương, cơ quan chức năng trốn tránh trách nhiệm.

Nhà siêu mỏng, siêu méo trên đường Khuất Duy Tiến. Ảnh: Giang Huy

Từ trước đến nay, vấn đề nhà siêu mỏng, siêu méo ngoài lý do rất quan trọng là sự thiếu trách nhiệm (không loại trừ cả sự làm lơ, bảo kê) của chính quyền cơ sở, các cơ quan chức năng thì một trong những nguyên nhân bao trùm là các quy chế, quy định thiếu cụ thể, thiếu chi tiết. Dự thảo quy định “Quản lý quy hoạch kiến trúc đối với các công trình xây dựng hai bên tuyến đường đô thị trên địa bàn TPHN” phần nào khắc phục được hiện tượng này. Theo đó, các điều kiện được và không được xây dựng đã quy định khá cụ thể và chi tiết.

Với các diện tích không đủ điều kiện xây dựng được quy định rõ từng kích thước, diện tích tuỳ mặt cắt đường và khu vực mà chia thành 4 loại:

Loại thứ nhất với các tuyến đường trong khu vực nội thành cũ trung tâm thành phố (gồm khu vực bên trong vành đai 2 đến đê sông Hồng của các quận Ba Đình, Đống Đa, Hoàn Kiếm và một phần của quận Hai Bà Trưng) gồm:

Các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt <20m mà diện tích ô đất <30m2 và có ít nhất 1 cạnh <3m; các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt # 20m mà diện tích ô đất <36m2 và có ít nhất 1 cạnh <4m.

Loại thứ hai với các tuyến đường ngoài khu vực nội thành cũ trung tâm TP gồm: Các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt <20m mà diện tích ô đất <36m2 và có ít nhất 1 cạnh <4m; các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt # 20m mà diện tích ô đất <45m2 và có ít nhất 1 cạnh <5m.
Loại thứ ba, với các ô đất có diện tích <15m2 và có ít nhất 1 cạnh <3m nằm hai bên tuyến đường được hình thành sau ngày Quyết định 39/2005/QĐ-TTg có hiệu lực.

Loại thứ tư là các ô đất có diện tích <15m2 và có ít nhất 1 cạnh <3m nằm hai bên tuyến đường từ cấp khu vực trở lên hình thành trước ngày Quyết định 39/2005/QĐ-TTg có hiệu lực nhưng không thuộc đối tượng nêu tại loại thứ ba ở trên.

Còn với các ô đất đủ điều kiện xây dựng cũng được phân chia giống như những ô đất không đủ điều kiện xây dựng nhưng các điều kiện kèm theo đã được “đổi dấu”: Nhỏ hơn (<) thành lớn hơn hoặc bằng ( >=); hoặc có ít nhất 1 cạnh nhỏ hơn A m (thí dụ < 4m) thành không có cạnh nào nhỏ hơn A m (thí dụ <4 m).

Riêng với loại thứ tư (các ô đất nằm hai bên tuyến đường, đã hình thành trước ngày Quyết định 39/2005/QĐ-TTg có hiệu lực) thì ô đất có đủ điều kiện xây dựng khác với cách phân chia của ô đất không đủ điều kiện xây dựng bởi sự phân chia chi tiết hơn. Đó là:

Ô đất có diện tích <15m2, nằm hai bên tuyến đường đã ổn định và từ cấp khu vực trở xuống; ô đất có diện tích >15m2 nhưng <36m2, không có cạnh nào <3m, tiếp giáp các tuyến đường <20m; ô đất có diện tích ³36m2, không có cạnh nào <4m và nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt <20m; ô đất có diện tích ³45m2, không có cạnh nào <5m và nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt ³20m. Cũng theo dự thảo này, các ô đất nêu trên còn được xem xét cụ thể hơn nữa tùy theo vị trí mặt tiền giáp đường hoặc ngõ với nhiều mức khác nhau.

Nhà siêu mỏng trên phố Tây Sơn. Ảnh: Giang Huy

Ngoài ra, theo dự thảo của quy định này còn quy định rất rõ chiều cao công trình, mật độ xây dựng, tầng hầm và thậm chí còn quy định cả ban công, ô văng, mái hiên, mái vẩy, tường rào và cả hình thức kiến trúc, vật liệu, màu sắc hoàn thiện nhà...

Tuy nhiên, với trường hợp lô đất có vị trí mặt tiền (có mặt cắt đường từ 7 - 13m) tại các vị trí được phép xây dựng trong khu vực đặc thù (gồm trung tâm chính trị Ba Đình, khu vực phố cổ, phố cũ, hồ Gươm và phụ cận, khu vực ven hồ Tây, khu vực ven thành cổ Sơn Tây, thành Cổ Loa...) gồm cả diện tích dưới 15m2 hay từ 15 đến dưới 36m2 mới dừng ở mức: “Khuyến khích chủ đầu tư có phương án xử lý triệt để, hạn chế phát sinh trường hợp này” đối với các dự án giải toả mới. Theo chúng tôi, để xử lý triệt để không thể là “khuyến khích” mà phải là yêu cầu các chủ đầu tư, chính quyền phải thu hồi, giải toả ngay khi GPMB ngay từ khi lập dự án. Nếu không, khi còn đất dù ít thì vẫn là chủ quyền của họ, điều này sẽ đặt chính quyền vào thế khó xử (hoặc mượn cớ khó xử) khi những hộ này xây dựng.

Mặt khác, dư luận cũng mong UBND TP sớm có những phương án cụ thể, quyết liệt để giải quyết những nhà siêu mỏng, siêu méo đang tồn tại. Nếu không, những căn nhà đó vẫn cứ nghiêng ngả giữa phố, người dân sẽ cảm nhận rằng, chính quyền bất lực với những cái lẽ ra không thể tồn tại.