Cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội: Vướng chính sách, vướng cả lòng dân

Giai đoạn giải ph óng mặt bằng vẫn là “nút thắt” muôn thuở của các dự án cải tạo chung cư cũ

Mâu thuẫn quyền lợi

Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, trên địa bàn Thành phố hiện có 982 nhà chung cư cũ có quy mô 4 - 5 tầng do Thành phố quản lý và 173 nhà chung cư, nhà tập thể khác do Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển nhà và đô thị Bộ Quốc phòng quản lý. Sau khi tiến hành kiểm định đối với 77 nhà chung cư, Thành phố đã lọc ra 11 nhà chung cư nguy hiểm cấp D và tiến hành di dời, cải tạo xây dựng lại theo quy định của Luật Nhà ở. Đó là các dự án: nhà B4, B14 Kim Liên; 187 Tây Sơn; I1-2-3 Thái Hà; P3 Phương Liệt; C7, B6 Giảng Võ; C1 Thành Công; 148 - 150 Sơn Tây…

Sở Xây dựng cũng cho biết, sau khi rà soát, trên địa bàn Thành phố hiện có 13 dự án cải tạo chung cư cũ có tiến độ quá chậm. Có thể kể đến các dự án như khu Hào Nam (Đống Đa) do Liên doanh Công ty Quản lý phát triển nhà Hà Nội và CTCP Đầu tư đô thị Kang Long làm chủ đầu tư; B15, B16, B18, B19 Kim Liên do CTCP Đầu tư thiết kế và xây dựng Việt Nam làm chủ đầu tư…

Lý giải nguyên nhân chậm trễ của các dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ này, ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, trong quá trình triển khai có rất nhiều nguyên nhân, nhưng vướng mắc chủ yếu ở hầu hết các dự án vẫn là công tác giải phóng mặt bằng.

"Người dân luôn đòi hỏi căn hộ mới phải rộng, đẹp hơn nhà cũ, được tái định cư tại chỗ, hỗ trợ tạm cư...; doanh nghiệp thì không thể làm mà không đạt mức lợi nhuận nhất định. Thậm chí có nơi, vấn đề còn ‘nóng’ lên khi người dân đòi quyền quyết định chọn chủ đầu tư. Trong khi đó, những vị trí lên kế hoạch cải tạo đều nằm trong nội thành, là khu vực hạn chế phát triển, giảm tầng cao, giảm mật độ dân cư nên không thể xây quá cao tầng được", ông Tuấn lý giải.

Cũng theo ông Tuấn, một nguyên nhân nữa gây phức tạp trong quá trình cải tạo, xây dựng mới tại một số dự án xuất phát từ chính các chủ đầu tư. Đó là một số doanh nghiệp thỏa thuận với dân bằng mọi giá. Nhưng trong quá trình thỏa thuận phát sinh rất nhiều ý kiến bất hợp lý của người dân, đặc biệt là những đòi hỏi về quyền lợi như diện tích nhà tái định cư, các khoản phí hỗ trợ…, do đó, bắt buộc nhà đầu tư phải quay ra tạo sức ép với Thành phố để nâng cao tầng, đảm bảo tái định cư và cân đối tài chính. Thậm chí, xuất hiện cả sự cạnh tranh thiếu lành mạnh của các doanh nghiệp khi một số nhà đầu tư khác vì nhiều lý do đã kích động người dân bằng cách đưa ra những ưu đãi lớn hơn để dân phản đối đơn vị đã được Thành phố giao nhiệm vụ, gây nên những lộn xộn, cản trở việc triển khai các dự án.

Sẽ xử lý "rắn"

Trước thực trạng trên, nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc Hà Nội cần xem đây là vấn đề cấp bách. Ông Nguyễn Văn Khôi, Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết, để khắc phục những tồn tại trong quá trình thực hiện cải tạo chung cư cũ, ngay trong tháng 8/2011, Thành phố yêu cầu Sở Quy hoạch kiến trúc phải cung cấp và công khai các thông số quy hoạch cho từng khu chung cư cũ.

Sở Xây dựng tổng hợp, rà soát tất cả các dự án, kể cả khu chung cư cũ, nhà đơn lẻ để xác định lại nhà đầu tư được giao có đủ điều kiện thực hiện, dựa trên các tiêu chí về quỹ nhà tạm cư, vốn đối ứng, phân loại mức độ nguy hiểm; sắp xếp thứ tự ưu tiên các dự án và nhà đầu tư để có kế hoạch cải tạo, xây mới ngay trong thời gian tới.

Ông Khôi cũng khẳng định, nếu chủ đầu tư nào không thực hiện dự án trong khi đã có đủ điều kiện, được quận, huyện và người dân ủng hộ thì Thành phố sẽ kiên quyết thay thế, không để tình trạng chậm trễ kéo dài, khiến người dân phải chờ đợi.

Đồng tình với quan điểm đó, ông Vũ Văn Hậu, Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Hà Nội cho rằng, sau khi quy hoạch chung Thủ đô đã công bố khu vực nào được xây dựng, số lượng tầng là bao nhiêu thì cần thực hiện nghiêm, không có chuyện thỏa thuận quy hoạch.

Ông Tuấn cho biết, để đẩy nhanh tiến độ cải tạo chung cư cũ nát trên địa bàn Thành phố, thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục rà soát lại các dự án, nếu dự án nào chậm triển khai sau 6 tháng, Sở sẽ kiến nghị thay thế bằng nhà đầu tư khác có năng lực hơn.