Bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo Nghị định 69: Phát sinh nhiều vướng mắc

Các địa phương đang đề nghị nâng mức tái định cư bằng tiền cho các hộ dân. Trong ảnh: Khu tái định cư tại thị trấn Phú Mỹ (huyện Tân Thành).

Sau gần 2 năm triển khai thực hiện, các chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư quy định tại Nghị định 69 đã góp phần ổn định đời sống cho người dân có đất bị thu hồi, giảm khiếu kiện liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Nghị định đã gắn việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với việc lập phương án đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp đối với các hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp bị Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp; đa dạng hóa các hình thức bồi thường, hỗ trợ, các mức diện tích đất ở, nhà ở trong các khu tái định cư. Nghị định cũng đã tiếp cận được với giá thị trường trong việc tính tiền sử dụng đất khi giao đất, cho thuê đất nên đã có tác động tích cực tới ý thức người sử dụng đất, nhất là đất trồng lúa nước.

Bên cạnh những tác động tích cực đó, trong quá trình thực hiện Nghị định còn những vướng mắc tới tiến độ thu hồi đất ở một số dự án, công trình tại địa phương... Ông Nguyễn Hữu Lợi, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, Sở này đã đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ vấn đề lên UBND tỉnh để tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài nguyên Môi trường cho phép để có cơ sở pháp lý áp dụng theo đúng quy định của pháp luật.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có nhiều dự án không triển khai được do vướng về quy định bồi thường. Trong đó có nhiều trường hợp nếu theo Nghị định 69 sẽ được đền bù thấp hơn nhiều so với với Nghị định 84/2007/NĐ-CP trước đây. Cụ thể như trường hợp của hộ ông Võ Văn Riết, thuộc dự án Mỹ Xuân A2 có diện tích thu hồi giải tỏa hơn 26.090m2, nếu tính theo Nghị định 69 thì gia đình ông được đền bù hơn 214 triệu đồng, còn áp dụng theo mức hỗ trợ của Nghị định 84 trước đây thì lên đến gần 2 tỷ đồng. Chính do giá trị hỗ trợ chênh lệch giảm nhiều nên người dân không đồng thuận, so bì dẫn đến khiếu nại, khiến nhiều dự án gặp khó khăn trong việc giải tỏa.

Trước vướng mắc này, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị UBND tỉnh tổ chức cuộc họp lấy ý kiến các sở, ngành và UBND các cấp huyện theo hướng cho phép khảo sát giá thị trường để giảm khoản chênh lệch về giá trong cùng một dự án, đảm bảo công bằng với các dự án mới.

Ngoài ra, theo quy định của Nghị định 69, hộ gia đình, cá nhân khi nhà nước thu hồi đất ở mà tự lo chỗ ở mới thì được hỗ trợ một khoản tiền bằng suất đầu tư hạ tầng tính cho một gia đình tại khu tái định cư tập trung. Tuy nhiên, do mức hỗ trợ tái định cư thấp, việc tính toán suất đầu tư bằng tiền theo từng dự án gặp khó khăn, không đồng bộ, không nhất quán. Vì vậy, tất cả các huyện, thị xã, thành phố đều có văn bản đề nghị áp dụng hỗ trợ tái định cư bằng tiền. Liên sở Tài nguyên và Môi trường - Tài Chính đã đề xuất UBND tỉnh nâng mức tái định cư bằng tiền đối với các địa phương như sau: TP.Vũng Tàu 250 triệu đồng/suất; các phường thuộc thị xã Bà Rịa 200 triệu đồng/suất; huyện Côn Đảo, xã Long Sơn TP.Vũng Tàu và thị trấn các huyện còn lại 120 triệu đồng/suất, các xã còn lại 80 triệu đồng/suất.