Chính sách “trói” giao dịch
Theo Bộ Xây dựng, tính đến hết quý II/2013 trên phạm vi cả nước chỉ có 126 trường hợp mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam (cá nhân chiếm 80%, DN chiếm 20%), tập trung chủ yếu tại các địa phương phía Nam như: TP.HCM, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hòa...
Trong đó, mới có 108 trường hợpngười nước ngoài mua nhà ở trong nướctheo diện kết hôn với công dân Việt Nam, còn mua theo các diện khác thì hầu như không có.
Nguyên nhân có ít DN nước ngoài mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, một phần là do chi phí mua nhà ở còn quá cao so với chi phí thuê nhà ở cho người nước ngoài đang làm việc tại đó.
Một phần khác là do DN không được cho thuê, không được bố trí cho cá nhân trong nước sử dụng khi nhà ở đã mua không sử dụng hết hoặc bỏ trống khi các chuyên gia hết hạn về nước.
Theo quy định chỉ có 5 loại đối tượng Việt kiều được mua, sở hữu nhà trong nước nhưng thực tế vẫn còn nhiều đối tượng người nước ngoài khác cũng có nhu cầu sở hữu nhà ở tại Việt Nam như người nước ngoài làm việc tại các chi nhánh, văn phòng đại diện nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam, người nước ngoài làm việc dưới 1 năm, người nước ngoài làm việc tại các DN nhưng không giữ chức danh quản lý hoặc người nước ngoài vào Việt Nam học tập, nghiên cứu hoặc giảng dạy cho các cơ sở giáo dục tư nhân...
Ngoài ra còn các hạn chế khác về quyền được lựa chọn chỉ được phép mua chung cư mà không được sở hữu nhà riêng lẻ (biệt thự hoặc liền kề), hạn chế về quyền sở hữu chỉ được sử dụng để ở mà không được cho thuê hay kinh doanh khi không sử dụng đến, hạn chế về số lượng nhà sở hữu, hạn chế về điều kiện thời gian cư trú tại Việt Nam từ một năm trở lên và hạn chế về thời gian sở hữu giới hạn trong 50 năm...
“Nới” để khai thác nguồn lực tiềm năng từ khách ngoại
Theo đề xuất của Bộ xây dựng, các điều kiện cho người Việt Nam ở nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở trong nước cần sửa đổi bổ sung, “nới lỏng” hơn theo hướng mở rộng đối tượng được sở hữu.
Đối với tổ chức,cho phép các Quỹ đầu tư nước ngoài; các ngân hàng nước ngoài, các chi nhánh, văn phòng đại diện của DN nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam cũng được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, chỉ trừ các tổ chức ngoại giao, các tổ chức phi Chính phủ đang hoạt động tại Việt Nam.
Đối với cá nhân, cho phép tất cả các đối tượng được cấp visa vào Việt Nam từ 3 tháng trở lênđược mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, chỉ trừ những người đang làm việc tại các cơ quan ngoại giao, các tổ chức phi Chính phủ tại Việt Nam.
Các chính sách “nới” trên, theo Bộ Xây dựng sẽ khắc phục được các hạn chế, tồn tại góp phần khuyến khích các tổ chức, cá nhân nước ngoài vào Việt Nam mua nhà ở nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh BĐS, làm tăng tính thanh khoản cho thị trường, từ đó góp phần khuyến khích đầu tư nước ngoài, khai thác nguồn lực tiềm năng từ khách ngoại vào Việt Nam. Đồng thời tạo ra sự cạnh tranh với các nước khác trong khu vực để người nước ngoài ưu tiên vào đầu tư và sinh sống tại Việt Nam.
Chính sách này không chỉ giúp giải phóng hàng tồn kho BĐS mà còn thu được tiền thuế trong hoạt động kinh doanh mua bán, cho thuê nhà ở hoặc kinh doanh dịch vụ khác mà có sử dụng nhà ở của đối tượng này.
Cũng theo Bộ Xây dựng, chính sách sửa đổi này cũng không tác động xấu đến giá cả cũng như nhu cầu về nhà ở của các đối tượng có khó khăn về nhà ở, hộ nghèo hoặc các đối tượng có thu nhập thấp và thu nhập trung bình do số lượng và loại nhà ở mà các tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép mua và sở hữu chủ yếu là các bất động sản trung và cao cấp. Ngoài ra, việc sửa đổi, bổ sung chính sách này vẫn bảo đảm chủ quyền, an ninh trật tự an toàn xã hội.
Đề xuất bổ sung quy định về loại nhà, số lượng nhà ở cho người Việt nam ở nước ngoài được mua và sở hữu, thời hạn sở hữu: Về loại nhà ở, Bộ Xây dựng đề xuất cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu cả căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ bao gồm cả nhà biệt thự và nhà liền kề diện tích không quá 500m2 gắn liền với quyền sử dụng đất thuê trong các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án KĐTM hoặc tại các dự án BĐS du lịch tại Việt Nam. Về số lượng nhà ở, có thểcho phép cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở không hạn chế về số lượng tại Việt Nam. Đối với tổ chức thì căn cứ vào số lượng người nước ngoài đang làm việc cho tổ chức đó mà cho phép sở hữu nhiều căn hộ chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ theo nhu cầu. Hoặc cân nhắc phương án cá nhân nước ngoài được phép sở hữu không quá 2 căn hộ, nhà ở riêng lẻ. Đề xuất bổ sung về quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà ở: Theo đề xuất của Bộ Xây dựng,cho phép cá nhân nước ngoài được tự mình hoặc hợp tác với chủ đầu tư cho thuê, khai thác, sử dụng nhà ở đã mua theo quy định của pháp luật; cho phép họ được bán, tặng cho nhà ở thuộc sở hữu của mình sau thời hạn 12 tháng kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu về nhà ở (trường hợp bán nhà ở trước thời hạn 12 tháng thì phải nộp thuế thu nhập gấp 2 lần so với mức thuế thu nhập phải nộp theo quy định hiện hành); Không cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được vay tiền của các tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Việt Nam để mua nhà ở tại Việt Nam; Chỉ cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài mua không quá 30% số lượng căn hộ trong 1 tòa nhà chung cư thương mại của dự án để hạn chế trường hợp hình thành các khu phố ngoại kiều dẫn đến khó khăn, phức tạp trong việc quản lý địa bàn. Nếu là nhà ở riêng lẻ thì trên 1 đơn vị hành chính tương đương cấp phường không cho phép cá nhân, tổ chức nước ngoài mua và sở hữu quá 250 căn nhà. |