Chúng ta đang nhầm lẫn giữa nhà thông minh và nhà tự động

Cụm từ “nhà thông minh” hiện đang được nhắc đến như một xu hướng tiên tiến và đang tạo được sự hấp dẫn với người tiêu dùng Việt Nam. Sự góp mặt của hàng loạt thương hiệu trong và ngoài nước, cũng như sự xuất hiện của ngày càng nhiều các sản phẩm hiện đại đã khiến cho cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực này trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết.

Nhiều vấn đề được đặt ra liên quan đến chi phí, tính năng, độ an toàn, tiện lợi của các thiết bị, ứng dụng thông minh và đâu là lời khuyên cho khách hàng có nhu cầu sử dụng, đầu tư loại hình nhà ở này… Để hiểu rõ hơn, CafeLand đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Bá Cơ, Tổng giám đốc Bkav SmartHome.

Nhiều hãng cung cấp giải pháp nhà thông minh chưa hoàn chỉnh

CafeLand: Nhà thông minh đã không còn là những thứ trong tương lai xa mà đã hiện diện ở khắp nơi trên thế giới và một số doanh nghiệp Việt đã ứng dụng cho các sản phẩm bất động sản của họ. Ông có thể đưa ra đánh giá khách quan về thị trường nhà ở thông minh tại Việt Nam hiện nay?

Ông Nguyễn Bá Cơ, Tổng giám đốc BKAV SmartHome.

Ông Nguyễn Bá Cơ: Nhà thông minh xuất hiện tại Việt Nam khoảng năm 2003 – 2004. Thời điểm đó, tại Việt Nam nhiều người còn bỡ ngỡ, chưa biết nhiều về lĩnh vực này. Theo thời gian, khái niệm nhà thông minh cũng như đối tượng khách hàng đã có những thay đổi rõ rệt. Chẳng hạn, nếu như trước đây, khách hàng của nhà thông minh hầu hết là những người có điều kiện, sở hữu biệt thự, lâu đài, hay những bất động sản cao cấp, có giá trị. Thì nay, nhà thông minh đã có thể phổ biến dần sang các phân khúc tầm trung như chung cư, nhà phố…

Tuy nhiên, việc phát triển như vậy cũng kéo theo một thực tế là khái niệm nhà thông minh đang bị hiểu lầm. Nhiều người đang chưa phân biệt được sự khác nhau giữa nhà thông minh và nhà tự động.

Có hai lý do cho việc này. Thứ nhất, thị trường xuất hiện nhiều nhà phân phối cũng như các công ty sản xuất mới. Tuy nhiên, giải pháp của họ chưa hoàn chỉnh vẫn đưa ra thị trường và được đánh đồng với khái niệm nhà thông minh. Thứ hai, người tiêu dùng chưa có nhiều trải nghiệm thực tế với loại hình sản phẩm này nên cũng khó phân biệt.

Vậy, sự khác nhau giữa nhà thông minh và nhà tự động là như thế nào? Hiện nay xuất hiện khá nhiều thương hiệu điều này ảnh hưởng tới thị trường ra sao thưa ông?

Nhà tự động đơn thuần chỉ là các thiết bị hoạt động theo các kịch bản và lịch trình đã được cài đặt sẵn. Các hoạt động này không thể tùy biến theo các ngữ cảnh thực tế. Giống như bạn cài đặt bật/tắt tự động cho một thiết bị điện theo đúng quy trình hoặc thời gian nhất định. Thiết bị của bạn, không thể tự tùy biến, điều chỉnh thêm gì cả.

Còn nhà thông minh thì khác. Với một hệ thống được gọi là nhà thông minh, người dùng sẽ có nhiều kịch bản khác nhau để lựa chọn. Hệ thống sẽ đưa ra các kịch bản theo ngữ cảnh thông minh dựa trên thói quen của người dùng, giúp người dùng dễ dàng lựa chọn được kịch bản theo ý muốn. Hệ thống còn có hiểu được chủ nhân và học theo thói quen sử dụng, tự học lại các thay đổi theo thời gian, hoàn cảnh của người dùng và cập nhật các kịch bản cho phù hợp. Ví dụ như: lịch trình vào buổi sáng của bạn sẽ phải có việc tập thể dục, tắm rửa, làm bữa sáng rồi đi làm. Vậy thì, hệ thống nhà thông minh phải học được các thói quen này của bạn và thực hiện các điều khiển thiết bị trong nhà tương ứng với lịch trình của bạn như chỉ cần 1 thao tác bấm nút Thể dục là máy tập thể dục bật, rèm kéo lên, quạt thông gió hoạt động, nhạc nổi lên, bình nóng lạnh bật trong 30 phút…

Ở đây, tôi muốn nói là nếu chỉ nghe giới thiệu qua các tính năng của nhà thông minh như: Điều khiển ánh sáng, rèm, tivi, điều hoà, âm thanh đa vùng, an ninh… thông qua bảng gắn tường, điện thoại... thì có thể thấy các sản phẩm khá giống nhau. Nhưng khi sử dụng thực tế sẽ có cảm nhận khác nhau rất nhiều giữa hệ thống tự động và hệ thống thông minh. Thực tế, một hệ thống nhà thông minh cần phải đáp ứng trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, dễ dàng tùy biến theo nhu cầu, thói quen của người dùng, đầy đủ tính năng. Đặc biệt, cần phải hiểu được thói quen của gia chủ để điều chỉnh cho phù hợp với các sinh hoạt hàng ngày. Nhà thông minh phải mang đến cho người dùng sự tiện nghi, đẳng cấp và tạo nên cảm xúc, ấm cúng cho ngôi nhà.

Ông Nguyễn Bá Cơ cho rằng, chúng ta đang nhầm lẫn giữa nhà thông minh và nhà tự động.

Hiện nay, phần lớn người tiêu dùng không có điều kiện tìm hiểu kỹ để lựa chọn sản phẩm đúng với nhu cầu nhà thông minh cho mình. Bên cạnh đó, một phần cũng do các nhà cung cấp các sản phẩm chưa hoàn thiện cố tình gây ra sự hiểu lầm cho khách hàng.

Về mặt thị trường, tôi cho rằng, việc có nhiều thương hiệu sản phẩm về nhà thông minh là tốt. Việc này giúp cho thị trường phát triển nhanh hơn, nhiều người có cơ hội tiếp cận và triển khai. Đây cũng là điều tự nhiên.

Nhưng trên thị trường hiện không có nhiều thương hiệu nhà thông minh “hiểu” được người dùng như vậy, thưa ông?

Mỗi sản phẩm được tạo ra liên quan đến năng lực, văn hoá của nhà sản xuất. Muốn có những thiết bị “hiểu” được người dùng phải tiếp cận theo hướng tự nhiên của con người và làm chủ về công nghệ để cho ra sản phẩm phù hợp với thị trường, thị hiếu người dùng. Có một số công ty tiếp cận theo hướng kỹ thuật, chỉ cần làm theo tính năng như điều khiển điều hoà, tivi, rèm cửa… thì vẫn cho ra được những sản phẩm, nhưng từ việc giải quyết về mặt kỹ thuật cho đến ứng dụng thực tế là hoàn toàn khác nhau.

Các sản phẩm muốn phổ biết thì bất kỳ ai sử dụng cũng phải thấy dễ dàng, từ người già đến trẻ nhỏ, làm sao để khi dùng không thấy cản trở, vướng mắc, những người không biết nhà đó là nhà thông minh vẫn có thể dùng được và thấy mọi thứ tự nhiên.

Có ý kiến cho rằng, các gói nhà thông minh hiện nay sử dụng các giao thức riêng cho từng công ty và không tương thích với nhau. Điều này có đúng không và có ảnh hưởng đến việc sử dụng, sinh sống trong các căn nhà này, thưa ông?

Về giao thức sử dụng trong sản phẩm có phần chung và có phần riêng, liên quan tới công nghệ và bảo mật của từng sản phẩm. Việc tương thích và tích hợp được với nhau sẽ phụ thuộc vào năng lực từng nhà sản xuất.

Thực tế hiện nay trên thị trường, không phải nhà thông minh nào cũng tích hợp được toàn bộ thiết bị điện trong nhà như: hệ thống báo cháy, hệ thống điều hoà, hệ thống camera, âm thanh… Phần lớn các công ty triển khai các hệ thống này độc lập, điều này dẫn tới bất tiện cho người dùng trong quá trình sử dụng. Ví dụ hệ thống camera, an ninh không tích hợp với nhà thông minh, khi có xâm nhập bất hợp pháp ở một khu vực nào đó trong nhà thì người dùng phải bấm rất nhiều thao tác, sử dụng nhiều phần mềm mới có thể xem được hình ảnh khu vực đó. Còn khi tích hợp vào hệ thống nhà thông minh thì ngay lập tức hình ảnh về khu vực mất an ninh sẽ tự hiển thị lên màn hình điện thoại/máy tính mà không cần bấm bất kỳ thao tác nào.

Nhà thông minh hay thành phố thông minh thì đều bắt nguồn từ yếu tố con người, vậy yếu tố con người ở đây cần phải chuẩn bị những gì khi mà trong tương lai, nhà thông minh sẽ trở thành xu hướng phổ biến?

Nhà thông minh làm ra là để phục vụ con người, muốn phổ biến đều phải làm theo con người hiện tại, cho con người ở thời điểm hiện tại sử dụng. Con người không phải đáp ứng gì hết, chỉ việc sử dụng thôi. Định hướng của chúng tôi là như vậy, hướng theo tình hình thực tế, làm theo tự nhiên, đơn giản dễ sử dụng. Nếu yêu cầu người dùng phải có trình độ hay hiểu biết nào đó thì chắc chắn không thể triển khai được hiệu quả.

Bên cạnh đó nhà sản xuất cũng phải định hướng và dự đoán tương lai để làm sản phẩm phù hợp thới thị trường.

Làm nhà thông minh như giải một bài toán, ai xuất sắc sẽ có lời giải tốt hơn.

Nhiều người lo ngại rằng khi sử dụng một số ứng dụng điều khiển trong nhà thông minh có khả năng bị nghe lén các mẩu hội thoại riêng tư hay camera bị xem trộm…?

Theo tôi, an ninh của nhà thông minh là yếu tố quan trọng mà các nhà sản xuất phải ưu tiên. Với người dùng cần chọn nhà cung cấp uy tín và có kinh nghiệm về vấn đề này.

Theo ông, làm sao để người dân tiếp cận với công nghệ thông minh dễ dàng, rẻ và chất lượng?

Nhà thông minh hiện đã phổ biến ở Việt Nam nên việc tìm hiểu khá thuận lợi. Tuy nhiên theo tôi trước khi quyết định đầu tư thì nên tìm hiểu kỹ để thấy sự nhau giữa nhà thông minh của các công ty, từ đó chọn cho mình nhà thông minh đúng với mong muốn.

Việc đầu tư tuỳ theo nhu cầu và tài chính của mình có thể chọn gói phù hợp. Về chi phí triển khai hiện nay không phải là vấn đề quá lớn đối với các gia đình, khoảng bằng 5% với chi phí xây nhà.

Trong tương lai, khi thị trường nhà thông minh dần trở thành xu thế tiên tiến, nhu cầu người tiêu dùng được nâng cao và trở nên đa dạng hơn, để tồn tại và cạnh tranh được, các nhà sản xuất phải có sự thay đổi như thế nào, thưa ông?

Tôi cho rằng, nhà sản xuất muốn chiếm thị phần lớn phải đầu tư vào ba yếu tố: sản phẩm, chăm sóc khách hàng, giá cả phù hợp.

Khoảng 2 đến 3 năm nữa, khi nhà thông minh phổ biếnhơn, người dùng đủ thời gian sử dụng. Lúc đó, họ sẽ tự đánh giá được đâu là nhà sản xuất tốt nhất, uy tín nhất. Còn hiện tại, do là một thị trường mới nên người tiêu dùng chưa có nhiều thời gian sử dụng. Vấn đề này yếu tố thời gian sẽ giải quyết được.

Nhà thông minh là tiêu chuẩn của nhà hiện đại trong tương lai vì các lợi ích nó mang lại.

Xin cảm ơn ông!