Những ông trùm “Vàng đen” nước Mỹ

Theo thỏa thuận này, tỷ phú 57 tuổi Chris Cline sẽ bán 50% các giao dịch công khai của Tập đoàn Foresight Energy LP cho tập đoàn khai thác mỏ than lớn nhất nước Mỹ - Murray Energy của tỷ phú Robert Murray, 75 tuổi, với giá 1,4 tỷ USD. Murray từng rất nổi tiếng khi thẳng thắn phản bác quan điểm của đương kim Tổng thống Hoa Kỳ khi ông Obama lên tiếng “báo động về môi trường” vô tình đẩy ngành công nghiệp khai thác than nước này vào tình trạng khó khăn.

Nếu như chục năm trước, than đóng góp tới một nửa nguồn nhiên liệu đầu vào để sản xuất điện năng tại Mỹ thì đến nay, nhu cầu than cho ngành điện đã suy giảm tới 37%, đẩy nhiều công ty khai thác mỏ lâm vào tình trạng phá sản. Đầu ra của thị trường than tại Mỹ ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Theo một báo cáo mới nhất của Công ty tư vấn WoodMackenzie, sẽ có tới 17% sản lượng than của Mỹ trong năm nay (khoảng 160 triệu tấn) khó bán được giá cao.

Cline và Murray đang được kỳ vọng là những “ông trùm” có đủ khả năng vực lại ngành công nghiệp than đang khá èo uột tại Mỹ. Khi hai “ông trùm” này bắt tay với nhau, những lợi thế của hai bên sẽ được nhân đôi. Chi phí khai thác và sản xuất than sẽ thấp tại các lưu vực Appalachian miền Bắc (nơi Murray hoạt động) và lưu vực Illinois (nơi Foresight hoạt động). Tổng trữ lượng khai thác than đá này của hai “ông trùm” này lên tới khoảng 9 tỷ tấn và theo nhà phân tích Daniel Scott tại Cowen & Company thì đó là ”một trong những hạm đội hiệu quả nhất trên thế giới, nếu không muốn nói là duy nhất”.

Robert Murray, vốn được mệnh danh là “vua than Mỹ”, với doanh thu của công ty ông ước tính đạt 3,6 tỷ USD vào năm ngoái. Dù đã 75 tuổi, nhưng Murray vẫn nhiệt huyết với ngành than, ông vẫn tự điều hành Công ty gồm 7.500 người và chạy 12 mỏ trong năm tiểu bang. Ông thường xuyên thăm các mỏ than của mình mỗi tuần một lần và tự hào chia sẻ: “Than là số phận của tôi, đó là tất cả những gì mà tôi biết”.

Sinh ra và lớn lên ở xứ sở than - Ohio, Murray thừa nhận cuộc đời mình hoàn toàn gắn bó với những mỏ than. Ông học kỹ thuật khai thác mỏ tại Đại học bang Ohio và sau đó làm việc ở các khu mỏ. Năm 1988, Murray bắt đầu sự nghiệp kinh doanh riêng với việc thành lập Muray Energy, mua quyền khai thác mỏ với sản lượng trên 1 triệu tấn mỗi năm. Chiến lược của Murray Energy liên quan đến việc mua dự trữ than chứa lưu huỳnh cao và nhắm đến việc sản xuất điện với chi phí thấp ở các vùng than của Hoa Kỳ. Sau đó, Murray Energy mở rộng hoạt động ở miền Nam Ohio, ở Tây Nam Pennsylvania, các lưu vực sông Illinois (Western Kentucky và Southern Illinois), và các vùng mỏ ở Trung Utah. Một trong những vụ mua lại đầu tiên của Murray Energy là mỏ số 6 tại Alledonia, Ohio. Đến nay, Murray Energy đã trở thành một tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và khai thác than tại Mỹ.

Việc thâu tóm Foresight Energy LP sẽ giúp Muray Energy tăng sản lượng khai thác 90 triệu tấn than mỗi năm, đủ để cung cấp 4% nhu cầu điện hàng năm của Mỹ và Muray sẽ trở thành “vị chỉ huy tối cao” của ngành than Mỹ.

Về phần mình, Cline đã nổi lên trong những năm gần đây như một ngôi sao sáng trong bối cảnh ảm đạm của ngành than. Cline lớn lên ở West Virginia. Trong những năm 1990, ông đã có tầm nhìn rất xa, khi mua dự trữ than ở lưu vực sông Illinois, mua các mỏ của US Steel và Exxon. Ngành than của Mỹ đã thui chột dần sau năm 1992, khi sửa đổi Đạo luật không khí sạch tại Mỹ, bởi vì trong than có chứa hàm lượng lưu huỳnh cao và tạo ra rất nhiều sulfur dioxide khi sản xuất điện. Nhưng Cline tin rằng, công nghệ mới hiện đại kiểm soát ô nhiễm tốt hơn, cho phép than trở nên sạch hơn và công nghiệp sản xuất điện từ than sẽ mạnh trở lại. Bởi vì các mỏ than cao - lưu huỳnh đã bị bỏ quên quá lâu, các vỉa than dày và không ở trong đất sâu, do đó khai thác dễ dàng hơn và rẻ hơn. Kết quả là chi phí để khai thác cho mỗi tấn than chỉ còn ở khoảng 22 USD. Với những chi phí thấp này càng khiến cho Foresight của Cline trở nên mạnh hơn. Với thỏa thuận bán cổ phần cho Murray, Cline sẽ có được nguồn tiền mặt để thực hiện tham vọng xây dựng một mỏ quặng sắt ở Wisconsin. Năm ngoái, ông đã mua một mỏ than ở Nova Scotia từ Glencore. Và chỉ trong tháng cuối cùng của năm 2014, ông đã tiếp tục mua lại Coalspur, trong đó có trữ lượng than đá ở phía Tây Canada.

Cline hào hứng cho biết: “Đây là một ngày tuyệt vời đối với ngành than Mỹ, Bob Murray và tôi đều xuất thân từ thợ mỏ, chúng tôi biết cách làm thế nào để điều hành các hoạt động khai thác khoáng sản với chi phí thấp, mà đạt hiệu quả và an toàn nhất. Khi chúng tôi làm việc cùng nhau thậm chí còn tốt hơn mỗi cá nhân hoạt động riêng lẻ. Chúng tôi sẽ cùng nỗ lực để cung cấp điện cho các nhà máy, trường học, bệnh viện và khu dân cư với chi phí thấp và hiệu suất đáng tin cậy