Quỹ bảo trì chung cư làm "nóng" nghị trường

Ông Bộ chất vấn tư lệnh ngành xây dựng hai vấn đề. Một là việc chủ đầu tư chiếm dụng, chuyển đổi công năng phần diện tích sử dụng chung ở tòa nhà chung cư để kinh doanh. Hai là chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự tội lạm dụng tín dụng chiếm đoạt quỹ bảo trì tòa chung cư.

“Theo Điều 176 của Luật Nhà ở, Thanh tra Xây dựng có trách nhiệm thanh tra việc quản lý nhà ở, Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành về nhà ở. Xin hỏi Bộ trưởng: Thanh tra Xây dựng đã thanh tra và phát hiện để làm hai việc này chưa?”, vị đại biểu này hỏi.

Đại biểu Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) cũng nêu thực tế hiện nay, một số chủ đầu tư có năng lực tài chính, năng lực chuyên môn kém nhưng vẫn được chấp thuận cho phép làm chủ đầu tư các chung cư. Vì thế, khi được giao quản lý quỹ bảo trì họ thường chây ì, không bàn giao lại cho ban quản trị mà chiếm dụng, sử dụng vào việc khác.

Theo ông Đức, không ít chung cư, chủ đầu tư xây dựng thay đổi thiết kế, cắt xén tiện ích, tăng số lượng căn hộ, bàn giao chất lượng không đảm bảo, dẫn đến chậm trễ không bàn giao hồ sơ công trình cho ban quản trị và không thống nhất diện tích chung/riêng khiến cho việc xác định kinh phí bảo trì rất khó.

“Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến không ít tranh chấp phức tạp và thổi bùng bức xúc ở các khu chung cư hiện nay. Đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý nhà nước và quan điểm xử lý của Bộ trưởng đối với những vi phạm trên”, ông Đức chất vấn.

Nhiều vụ tranh chấp chung cư xuất phát từ việc chủ đầu tư chây ì, chậm bàn giao hoặc chiếm dụng quỹ bảo trì.

Trả lời các đại biểu sáng ngày 5/6, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho hay, việc này Thanh tra ngành Xây dựng đã biết, nên Bộ đã tham mưu Chính phủ ban hành nghị định, trong đó có quy định về xử lý vi phạm hành chính về hành vi tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng chung của nhà chung cư.

Với chủ đầu tư, ngoài bị xử phạt bằng tiền từ 250-300 triệu đồng, còn buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu.

Bộ trưởng Hà thừa nhận một trong những nguyên nhân gây ra tranh chấp trong quản lý nhà chung cư là một số chủ đầu tư năng lực kém, cố tình dây dưa không bàn giao quỹ bảo trì nhà chung cư để kiếm lợi nhuận bất hợp pháp, chậm nộp hồ sơ, chậm bàn giao hồ sơ, quỹ bảo trì, không thực hiện tốt nghĩa vụ bảo hành của minh.

“Đây là những hiện tượng có thực. Thời gian tới sẽ phải kiểm soát ngay từ khâu giao đấu thầu, hoặc giao thầu cho chủ đầu tư thì phải kiểm soát năng lực của chủ đầu tư theo đúng quy định”, ông Hà phát biểu.

Bộ trưởng cũng cho biết, trong năm 2018 và 6 tháng năm 2019, Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội và TP.HCM tiến hành kiểm tra 92 dự án chung cư và phạt vi phạm hành chính với số tiền 5,5 tỉ đồng, yêu cầu biện pháp khắc phục hậu quả với 20 chủ đầu tư về hành vi tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung.

Cũng qua thanh tra ở hai thành phố lớn trên đã xử phạt vi phạm hành chính 1,3 tỉ đồng, yêu cầu áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả với 11 chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao, hoặc bàn giao không đầy đủ quỹ bảo trì chung cư cho ban quản trị.

“Qua thanh tra chưa phát hiện trường hợp lạm dụng tín nhiệm quỹ bảo trì chung cư”, Bộ trưởng nói và cho biết đến nay chưa chuyển vụ việc nào sang cơ quan điều tra.

Trước câu trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Mai Bộ giơ biển tranh luận, cho rằng hành vi chiếm đoạt quỹ bảo trì chung cư đã cấu thành tội phạm mà nặng nhất là khoản 4 Điều 175 Bộ Luật Hình sự. Việc Thanh tra Xây dựng không phát hiện ra chứng tỏ “hoặc là năng lực yếu hoặc không làm hết trách nhiệm”.

“Nếu thanh tra xây dựng không phát hiện được thì có thể mời ít nhất ba đại biểu nêu vấn đề này tham gia đoàn thanh tra, chúng tôi sẽ chỉ rõ”, ông Bộ phát biểu.

Đối với việc chủ đầu tư chiếm dụng, chuyển đổi công năng diện tích sử dụng chung, đại biểu đề nghị Bộ trưởng nhìn nhận lại để bảo vệ cho người nghèo chứ không phải bảo vệ cho chủ đầu tư và người giàu.

Liên quan đến vấn đề này, trong phần trả lời chất vấn và phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Công an, các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM – nơi có nhiều dự án chung cư - chỉ đạo thực hiện nghiêm Chỉ thị 29 của Chính phủ về tăng cường quản lý nhà nước với công tác quản lý vận hành nhà chung cư.

“Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm theo đúng quy định, nhất là vi phạm quỹ bảo trì để bảo vệ lợi ích của cư dân”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.