Kiến nghị đánh thuế việc cho thuê chung cư ngắn hạn

HoREA cho biết, đây là phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…), dưới hình thức chia sẻ phòng thuê sử dụng dịch vụ Airbnb. Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chia sẻ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới. Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho thuê nhà này.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA phân tích, Luật Nhà ở 2014 quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở nhằm mục đích không làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các hộ gia đình, cá nhân trong nhà chung cư. Tuy nhiên việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở chưa được Luật Nhà ở giải thích cụ thể.

Bên cạnh đó, Điều 10 Luật Nhà ở quy định quyền của chủ sở hữu nhà ở được cho thuê nhà ở và Điều 121 Luật Nhà ở quy định bên cho thuê nhà và bên thuê nhà được thỏa thuận về thời hạn cho thuê, có nghĩa là bao gồm cả trường hợp cho thuê ngắn hạn.

Ngoài ra, còn có việc không cho phép đăng ký kinh doanh khởi nghiệp tại căn hộ chung cư (đối với cả các doanh nghiệp siêu nhỏ có dưới 05 lao động và sử dụng công nghệ thông tin, không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng), đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ sở hữu căn hộ chung cư.

HoREA kiến nghị nên có quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo pháp luật.

Nghiên cứu thực tiễn tại các nước phát triển mô hình kinh doanh này cho thấy, người cho thuê nhà theo phương thức chia sẻ phòng thuê Airbnb phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế. Người cho thuê nhà theo phương thức này chỉ được cho thuê nhà trong một khoảng thời gian nhất định trong năm, theo thỏa thuận với chính quyền địa phương hoặc với cư dân bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, Việt Nam chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức chia sẻ phòng thuê thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê sử dụng dịch vụ Airbnb để hoạt động tội phạm.

Từ những bất cập nói trên, Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn là hoạt động kinh doanh hợp pháp. Đồng thời đề ra quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo pháp luật.

Bên cạnh đó, có thể cân nhắc bổ sung quy định người thuê chung cư để kinh doanh dịch vụ Airbnb đóng góp bổ sung kinh phí vận hành nhà chung cư nếu làm tăng thêm gánh nặng cho việc quản lý vận hành.

Dù có nhiều điểm tích cực lẫn hạn chế cần được sửa đổi, tuy nhiên Chủ tịch HoREA khẳng định cho thuê nhà theo hình thức chia sẻ phòng thuê có thời hạn cho thuê ngắn, trong đó có cho thuê căn hộ chung cư, là phương thức cho thuê nhà mới, sử dụng dịch vụ Airbnb, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế chia sẻ.

“Không nên tiếp tục quản lý theo tư duy cũ, không quản được thì cấm. Mà cấm cũng không được, vì đây là nhu cầu thực tế của cuộc sống, có cầu thì tất có cung”, ông Lê Hoàng Châu đánh giá.

Dịch vụ Airbnb được sử dụng phổ biến trên rất nhiều nước, nên việc sử dụng dịch vụ này vào Việt Nam có tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú. Phương thức chia sẻ phòng thuê thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch.

Theo báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton, mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú.