Nhưng sau đó, ngày 15-10-2007 lại có Quyết định số 2609/QĐ-UBND thu hồi 1.433.712m2 đất tại xã Phước Đông (trong đó có khu đất của Thăng Long) để giao cho Công ty cổ phần MT Gas (nay là IMG Phước Đông) đầu tư xây dựng Khu công nghiệp cầu cảng Phước Đông. Điều đáng nói, trong quyết định thu hồi đất này chỉ đề cập đến vấn đề giải tỏa đối với các hộ gia đình và cá nhân, không nhắc đến việc giải tỏa đất của tổ chức kinh tế như Thăng Long.
Đất của IMG hiện bỏ hoang
Không có quyết định thu hồi đất
Tháng 11-2007, UBND huyện Cần Đước quyết định thu hồi đất và chi tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng cho hầu hết hộ gia đình, cá nhân trong khu vực dự án này và ra Quyết định 3033/QĐ-UBND chi bồi thường, hỗ trợ về đất cùng tài sản trên đất cho Thăng Long với số tiền 1.028.383.158 đồng, doanh nghiệp không đồng ý nhận. Do đây là đối tượng thuộc thẩm quyền thu hồi của UBND tỉnh, nhưng đến thời điểm này tỉnh vẫn chưa hề có bất kỳ quyết định thu hồi đất nào đứng tên doanh nghiệp, số tiền trên đã được gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Cần Đước từ ngày 25-12-2007. Sau khi có quyết định giao đất của tỉnh, Thăng Long đã đầu tư tiền của để biến một vùng lầy lội trở thành điểm sản xuất, kinh doanh như ngày nay. Theo bảng chiết tính còn lưu lại của doanh nghiệp vào thời điểm trên thì tiền mua đất 1,821 tỷ đồng; chi phí san lấp 670 triệu; tiền làm đường, trải đá, gia cố bãi 1,060 tỷ; xây bờ rào, nhà xưởng 392 triệu; thuê xe máy thi công 13 tháng hết 1,730 tỷ... Tổng chi khoảng trên 6 tỷ đồng.
Phần đất Doanh nghiệp Thăng Long đang hoạt động
Giải quyết việc chồng lắp đất đầu tư, ngày 14-12-2007 UBND tỉnh Long An có Công văn số 6464/UBND-KT: “Chấp thuận để Doanh nghiệp Thăng Long vẫn hoạt động tại vị trí hiện hữu... Điều chỉnh giảm diện tích tương ứng (6.071,9m2) phần đất đầu tư dự án khu công nghiệp của Công ty cổ phần MT Gas. Trường hợp Công ty MT Gas muốn liền ranh đất thì hai nhà đầu tư tự thỏa thuận”. Ngày 25-9-2011, hai doanh nghiệp tiến hành thực địa xem xét khu đất do IMG Phước Đông đề xuất hoán đổi. Nhưng do không có đường đi riêng (phải sử dụng chung với đường nội bộ của Khu công nghiệp cầu cảng Phước Đông), mặt sông của lô đất có dòng nước xoáy, xà lan dễ bị lật (đã từng xảy ra các vụ tương tự), không thể xây dựng bãi cạp cát và kinh doanh vật liệu xây dựng nên Thăng Long không đồng ý hoán đổi.
Doanh nghiệp lao đao
Ngày 20-9-2012, Thanh tra Chính phủ có Công văn số 2034/TTCP-C.III gửi chủ tịch UBND tỉnh về việc giải quyết khiếu nại của IMG Phước Đông, viện dẫn: cuộc họp giữa các sở ngành Tài nguyên - Môi trường, Kế hoạch - Đầu tư... đều thống nhất trình UBND tỉnh có văn bản hủy bỏ Công văn số 6464/UBND-KT cho phép Thăng Long tồn tại ở vị trí cũ, đồng thời thực hiện việc thu hồi đất của doanh nghiệp để bàn giao cho Công ty IMG Phước Đông. Ngày 25-9-2012, Sở Tài nguyên - Môi trường tiếp tục có Tờ trình số 487/TTr-STNMT đề nghị UBND tỉnh thu hồi đất của Doanh nghiệp Thăng Long trong khi trước đó, ngày 25-9-2003 cũng chính sở này có tờ trình số 164 gửi UBND tỉnh đề nghị ký quyết định cho doanh nghiệp trên được nhận quyền và chuyển mục đích sử dụng từ loại đất lúa sang đất chuyên dùng để xây dựng bãi cạp cát và kinh doanh vật liệu xây dựng thời hạn 50 năm, trong đó nêu rõ: “Diện tích 6.071,9m2 nằm trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2001 - 2005) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 910/QĐ-TTg ngày 9-10-2002”. Từ tờ trình này, ngày 29-9-2003 UBND tỉnh Long An có Quyết định số 3365/QĐ-UB chấp nhận cho Doanh nghiệp Thăng Long nhận quyền và chuyển mục đích sử dụng khu đất trên. Như vậy, tờ trình này có trước thời điểm Chính phủ phê duyệt quy hoạch sử dụng đất của tỉnh đến năm 2010 và Quyết định 2923/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 Khu công nghiệp Phước Đông.
Mới đây, ngày 25-10, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Cần Đước (trước là Ban giải phóng mặt bằng huyện) đã có buổi họp về việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ đối với Doanh nghiệp Thăng Long theo Văn bản số 3017/UBND-KT ngày 12-10-2012 của UBND huyện. Cuộc họp đi đến thống nhất: Năm 2007, huyện đã tiến hành các bước kê biên, lập phương án chi tiền nhưng UBND tỉnh không ra quyết định thu hồi đất. Hiện các chế độ này có thay đổi nên đề nghị Hội đồng bồi thường dự án họp để chỉ đạo phương án thực hiện.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Hồng Đăng - Chủ tịch UBND xã Phước Đông - cho biết: “Từ khi hoạt động trên địa bàn đến nay, Doanh nghiệp Thăng Long đã hỗ trợ địa phương rất nhiều về vấn đề an sinh xã hội, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động tại địa phương, giúp đỡ các gia đình khó khăn trong những dịp lễ Tết... Trước đây vùng đất này không ai ngó ngàng đến; sau khi Thăng Long hoạt động, bộ mặt của xã đã dần thay đổi, đường sá khang trang hơn...”. Được biết, hiện doanh thu hàng năm của Thăng Long khoảng 30 tỷ đồng từ các công trình san lấp, làm đường, trường học... trên địa bàn. Theo bà Bùi Thị Mộng Tuyền - đại diện doanh nghiệp “gần 10 năm kinh doanh tại đây, Thăng Long đã tạo được mối quan hệ với trên 15 đối tác. Nếu di dời, mối quan hệ được thiết lập trước đây khó tồn tại do đường vận chuyển xa hơn khiến chi phí nhiên liệu tăng, thiệt hại cho doanh nghiệp sẽ không nhỏ”.
Cũng theo ông Đăng, dự án cầu cảng Phước Đông hiện đã giải tỏa trên 96%, việc san lấp chỉ mới thực hiện rải rác ở từng khu. Chính quyền địa phương cũng như người dân rất trông chờ vào dự án vì sau khi hình thành khu công nghiệp sẽ giúp giải quyết được việc làm cho lao động địa phương, kéo theo các ngành dịch vụ khác phát triển. “Thế nhưng từ khi giải tỏa đến nay, một bộ phận người dân gặp khó khăn do mất đất, không có việc làm. Đời sống thấp hơn so với trước khi nhận tiền đền bù rất nhiều”, ông Đăng cho biết thêm.
Công ty IMG Phước Đông đã được UBND tỉnh Long An cho thuê đất với diện tích 1.129.974,4m2 tại Quyết định số 358/QĐ-UBND ngày 3-2-2009, nhưng đến thời điểm hiện nay theo ghi nhận của chúng tôi, phần đất được giải tỏa thuộc dự án trên hiện vẫn còn bỏ hoang, chưa đầu tư hạ tầng, một số nơi đã kéo đường cống về nhưng chưa triển khai... Mục 12 điều 38 của Luật Đất đai quy định rõ các trường hợp thu hồi đất: “Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền hoặc sử dụng chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư”. Như vậy, đã hơn ba năm kể từ khi được giao đất, tiến độ đầu tư hạ tầng Khu công nghiệp cầu cảng Phước Đông của IMG có đúng như cam kết? Đặt ngược vấn đề, nếu Thăng Long đồng ý trả đất thì liệu IMG có đủ thực lực để tiếp tục đầu tư khu công nghiệp trên không, hay chỉ nại lý do này để kéo dài việc thực hiện dự án?
Trong một diễn biến khác, được biết hiện IMG vẫn chưa có đường riêng vào khu đất trên. Trước đây, IMG có mượn kênh T9 của xã để san lấp làm đường vào nhưng đến nay chưa đào trả lại lòng kênh gây ảnh hưởng đến việc tưới tiêu của người dân. Đây cũng là giải pháp 100m thoát nước còn lại của Tỉnh lộ 826B. Bà con cử tri, đại biểu HĐND rất bức xúc, đã có ý kiến trong các buổi tiếp xúc cử tri và tại kỳ họp HĐND. UBND xã Phước Đông ngày 6-11 cũng có tờ trình gửi UBND huyện Cần Đước xin ý kiến giải quyết vấn đề.
Trao đổi với chúng tôi về giải quyết vướng mắc trong việc chồng lắp dự án của hai doanh nghiệp, ông Đỗ Hữu Lâm - Chủ tịch UBND tỉnh Long An - cho biết: “Do sai sót trong quá trình tham vấn nên đã để xảy ra sự việc trên, ảnh hưởng xấu đến việc thu hút đầu tư của tỉnh. Hiện UBND tỉnh đang chờ ý kiến chỉ đạo của Tổng thanh tra Chính phủ”.
Nhằm đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp, tránh ảnh hưởng xấu đến việc thu hút đầu tư của địa phương, thiết nghĩ UBND tỉnh Long An cần nhanh chóng đưa ra quyết định hợp lý, hợp tình giải quyết rốt ráo vấn đề trên.
-
Dự án Phước Đông: Do “trên bảo dưới chưa nghe”?
Để có đất giao cho CTCP IMG Phước Đông thực hiện dự án (DA) Khu công nghiệp - cầu cảng Phước Đông, UBND tỉnh Long An đã thu hồi 143ha, Diện tích còn lại thuộc diện phải thu hồi khoảng hơn 0,5ha. Vậy nhưng, 5 năm qua, tỉnh Long An đã thiếu kiên quyết trong việc thu hồi khiến DA Khu công nghiệp- cầu cảng Phước Đông đứng trước nguy cơ phá sản, thiệt hại ước tính đến vài trăm tỷ đồng.