Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật (KH-KT) tỉnh Khánh Hòa vừa có ý kiến phản biện gửi UBND tỉnh về dự án quy hoạch chi tiết (tỉ lệ 1/500) khu đô thị trung tâm hành chính (TTHC) tỉnh Khánh Hòa. Những phản biện tập trung kiến nghị nghiên cứu lại biểu tượng “Trứng yến nở” - tòa nhà chính của TTHC; công khai, minh bạch vị trí đất sẽ đổi; quy trình “đổi đất lấy công trình” và công khai cân đối nguồn kinh phí để thực hiện theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao).
Nhiều điểm bất hợp lý
Khu đô thị TTHC tỉnh Khánh Hòa nằm trên địa bàn xã Vĩnh Thái, TP Nha Trang với quy mô 126 ha, gồm TTHC tập trung (37 ha) và khu nhà ở thương mại dịch vụ, văn phòng (89 ha). Tổng vốn dự án khoảng 4.300 tỉ đồng, trong đó kinh phí xây dựng hạ tầng kỹ thuật TTHC chiếm 3.000 tỉ đồng.
Theo văn bản phản biện, việc xây dựng khu TTHC mới là cần thiết. Ý tưởng xây dựng khu đô thị hành chính thân thiện với môi trường là xu hướng tất yếu trong tương lai. Tuy nhiên, về chất lượng dự án còn rất nhiều vấn đề cần được sửa chữa, bổ sung để phù hợp với thực tế và có tính khả thi cao.
Khu vực được chọn là vùng đất thấp, trũng, nền đất yếu... Do đó, phần chi phí cải tạo nền và hạ tầng kỹ thuật cần tính toán cụ thể để thấy được hiệu quả đầu tư tại vị trí này. Khu vực này kết nối giao thông với trung tâm TP Nha Trang bằng 4 trục đường chính và phải xây thêm 5 cầu, trong đó 4 cầu bắc qua sông Quán Trường; 4 tuyến đường không định hình được trục chính vào TTHC. Riêng tuyến đường và cây cầu còn lại được nắn hướng với bán kính cong nhỏ nên cảm giác rất gượng ép, không an toàn. Nhiều tuyến đường khác tồn tại các ngã ba liên tục, gần nhau và dễ gây tai nạn. Việc hạn chế về chiều cao công trình chỉ 5 tầng sẽ lãng phí đất.
Theo các ý kiến phản biện, khu vực quy hoạch hiện có 602 hộ dân sinh sống chủ yếu bằng nghề nuôi trồng thủy sản và nông nghiệp. Trong dự án và bản thuyết minh chưa thấy đề cập vấn đề tái định cư, giải quyết việc làm cho những hộ dân này. Ngoài ra, kiến trúc tòa nhà hành chính “Trứng yến nở” nên xem xét lại vì thực tế chiều cao bị khống chế không quá 5 tầng trong khi đường kính tòa nhà lại rất rộng.
Cần đến 10.000 tỉ đồng
Liên hiệp các Hội KH-KT cho rằng chất lượng bản thuyết minh quy hoạch chi tiết 1/500 chưa đạt yêu cầu. Theo nhiều nhà khoa học, quy hoạch chi tiết này là công cụ pháp lý quan trọng để quản lý, điều chỉnh và định hướng cho các công trình trong dự án. Vì vậy, thuyết minh quy hoạch cần có tính chính xác, minh bạch và thực tế.
Từ quan điểm trên, các nhà khoa học yêu cầu nhà tư vấn dự toán chi phí đầu tư đúng theo thiết kế vì bản thuyết minh không có phần chi phí xây dựng 5 cây cầu; chi phí xây dựng và bảo trì hệ thống trạm bơm nước; chi phí xử lý đất nền khi xây dựng các công trình giao thông...
“Bản thuyết minh quy hoạch có nêu “bán đất, đổi công trình cũ để xây dựng khu đô thị hành chính mới và có dư để xây dựng các công trình phúc lợi khác”. Điều này là không đúng vì dự án nếu tính đủ kinh phí có thể trên 10.000 tỉ đồng” - Liên hiệp các Hội KH-KT kết luận.
Theo Liên hiệp các Hội KH-KT, chủ đầu tư cần cập nhật quy hoạch các dự án lân cận đã được phê duyệt và đang triển khai, vận hành để làm căn cứ xác định cảnh quan không gian kiến trúc của dự án cho phù hợp và đồng bộ, tạo điểm nhấn cho TTHC mới. Bên cạnh đó, cần nâng chiều cao công trình, giảm diện tích xây dựng, xây dựng phương án dự trữ quỹ đất dự phòng cho tương lai; bổ sung đánh giá tác động môi trường, số liệu thăm dò địa chất, phương án tái định cư và giải quyết việc làm, ổn định đời sống cho 602 hộ dân.
Đối với UBND tỉnh Khánh Hòa, Liên hiệp các Hội KH-KT kiến nghị không đổi các công trình liên quan đến di tích. “Trong điều kiện kinh tế khó khăn, để tận dụng được nguồn kinh phí từ việc đổi đất lấy công trình, tránh lãng phí, tùy theo kinh phí mà cần đưa ra nhiều phương án lựa chọn có hiệu quả nhất và không nhất thiết phải tiến hành đồng loạt” - Liên hiệp các Hội KH-KT đề xuất.
“Tổ yến” thiếu sự nghiêm túc
Kiến trúc sư Nguyễn Văn Lộc - nguyên Giám đốc Sở Xây dựng, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Khánh Hòa - cho rằng TTHC thiết kế ý tưởng như “tổ yến” giống với công trình thể dục - thể thao, văn hóa - nghệ thuật hơn là công trình mang tính công quyền. Công trình như vậy thiếu sự nghiêm túc để người dân biết đây là cơ quan lãnh đạo cao nhất của một tỉnh.