Thu hẹp trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế, xã hội

Thời gian lấy ý kiến bắt đầu từ ngày 1-2-2013 và kết thúc vào ngày 31-3-2013. Nghị quyết nêu rõ những ý kiến đóng góp của nhân dân phải được tập hợp, tổng hợp đầy đủ, chính xác và nghiên cứu tiếp thu, bổ sung hoàn thiện dự thảo. Trên cơ sở kết quả tổng hợp ý kiến nhân dân, Chính phủ tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo, báo cáo Ủy ban Thường vụ QH và trình QH tại kỳ họp thứ 5 vào tháng 5 tới.

So với dự thảo trình QH cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 QH khóa 13 (tháng 10-2012), dự thảo lấy ý kiến nhân dân có một số điểm mới căn bản. Theo đó, dự thảo mới đã bỏ quy định về Nhà nước được ưu tiên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua tài sản gắn liền với đất. Đồng thời bổ sung quy định về trách nhiệm của Nhà nước trong việc cung cấp thông tin đất đai cho các tổ chức, cá nhân (Điều 27). Quy định này nhằm đáp ứng nhu cầu cung cấp thông tin đất đai và bảo đảm quyền được tiếp cận các thông tin về quản lý, sử dụng đất đai của các tổ chức, cá nhân.

Dự thảo mới cũng bổ sung quy định việc tổ chức lấy ý kiến đóng góp của nhân dân trong quá trình tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện nhằm tăng cường sự tham gia của người dân và đảm bảo dân chủ trong lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (khoản 4 Điều 41).

Đáng chú ý, dự thảo mới bổ sung quy định người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất và không bị hạn chế về quyền sử dụng đất trong trường hợp các dự án, công trình đã ghi trong kế hoạch sử dụng đất và đã công bố phải thu hồi đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất nhưng sau ba năm chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất (khoản 3 Điều 47).

Về thu hồi đất, dự thảo quy định theo hướng làm rõ hơn các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh (Điều 59); thu hồi đất để sử dụng vào mục đích lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng (Điều 60). Đặc biệt, dự thảo mới đã thu hẹp các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội (Điều 61).

Dự thảo mới cũng làm rõ hơn quy định đăng ký đất đai là bắt buộc đối với người sử dụng đất và người được giao đất để quản lý; đăng ký quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thực hiện theo yêu cầu của chủ sở hữu (khoản 1 Điều 91); đồng thời bổ sung quy định trường hợp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng mà giấy chứng nhận đã cấp chỉ ghi họ, tên của vợ hoặc chồng thì được cấp đổi sang giấy chứng nhận mới ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng nếu có nhu cầu nhằm đảm bảo quyền bình đẳng (khoản 4Điều 94)…