Đế chế của Jack Ma hồi sinh

Khoản lãi hàng quý của Alibaba đã tăng trưởng trong quý IV/2022. Ảnh: Reuters.

Theo Bloomberg, lợi nhuận của gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba vừa ghi nhận quý tăng trưởng đầu tiên kể từ năm 2020. Trong quý IV/2022, đế chế của tỷ phú Jack Ma lãi ròng 46,82 tỷ nhân dân tệ, vượt xa ước tính 34,02 tỷ nhân dân tệ của Refinitiv và tăng 69% so với cùng kỳ năm trước đó.

Doanh thu của tập đoàn tăng trưởng 2,1% lên 247,76 tỷ nhân dân tệ, vượt xa mức dự đoán 245,18 tỷ nhân dân tệ. Giá cổ phiếu của Alibaba tăng vọt 6% sau khi báo cáo tài chính được công bố.

Một phần nguyên nhân giúp lợi nhuận của Alibaba tăng trưởng là việc cắt giảm chi phí. Tập đoàn từng chi tiêu mạnh tay để phát triển các hoạt động kinh doanh dịch vụ trực tuyến và quốc tế của mình.

Công ty hiện tập trung vào tăng trưởng lợi nhuận và không còn dồn lực cho cuộc chiến tranh giành thị phần với các đối thủ như JD.com và startup PDD Holdings.

Cắt giảm chi phí

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng doanh thu thấp hơn đáng kể so với mức tăng lợi nhuận. Điều này cho thấy sức mạnh tiêu dùng vẫn chưa phục hồi mạnh mẽ sau khi Trung Quốc nới lỏng các biện pháp chống dịch gắt gao.

Giới quan sát lo ngại rằng sẽ mất thời gian để chi tiêu tiêu dùng trở lại đà phục hồi một cách bền vững.

Trong khi đó, các công ty Internet Trung Quốc từ JD, Meituan đến PDD đều đang giành giật thị phần kể từ khi Bắc Kinh nới lỏng gọng kìm đối với lĩnh vực công nghệ. Điều này đè nặng lên lợi nhuận của những tập đoàn này.

Vẫn có một số dấu hiệu đáng ngại đối với đà tăng trưởng doanh thu của Alibaba. Doanh thu từ điện toán đám mây - vốn là một trong những mảng kinh doanh tăng trưởng nhanh nhất của tập đoàn - chỉ nhích 3% lên 20,2 tỷ nhân dân tệ. Còn hoạt động kinh doanh thương mại cốt lõi của Alibaba lao dốc 1% trong quý cuối năm ngoái.

Alibaba được coi thước đo cho sức mạnh chi tiêu tại Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

"Tăng trưởng trong tiêu dùng trực tuyến của Trung Quốc giảm tốc, do các hạn chế chống dịch được dỡ bỏ, sẽ kìm hãm tăng trưởng doanh thu của Alibaba và Meituan trong năm nay, nhất là khi ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực giao hàng và thương mại điện tử", các chuyên gia Catherine Lim và Trini Tan của Bloomberg Intelligence bình luận.

Với vị thế công ty thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc, Alibaba được coi là hàn thử biểu của tiêu dùng nước này. Giá cổ phiếu Alibaba đã tăng vọt 10% trong năm nay, sau khi việc Bắc Kinh gỡ bỏ các chính sách chống dịch nghiêm ngặt được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nền kinh tế.

Theo dữ liệu từ Cục thống kê Quốc gia Trung Quốc, trong quý IV/2022, doanh số bán lẻ trực tuyến trên toàn quốc đã tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước đó.

Vượt sóng gió

Công ty của tỷ phú Jack Ma đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt tại thị trường 1,4 tỷ dân. Các đối thủ như JD.com, nền tảng Douyin và Kuaishou Technology của ByteDance đang đẩy mạnh thu hút khách hàng và người bán.

Alibaba cũng phải từ bỏ tham vọng mở rộng ra nước ngoài. Trong tháng 2, tập đoàn đã bán nốt cổ phần trong gã khổng lồ fintech (công nghệ tài chính) Ấn Độ Paytm.

Từng là công ty giá trị nhất Trung Quốc, sau cuộc trấn áp của Bắc Kinh đối với ngành công nghệ Trung Quốc cách đây 2 năm, Alibaba giờ phải cắt giảm chi tiêu để thúc đẩy lợi nhuận.

Cuối năm 2020, sàn giao dịch Thượng Hải đã đình chỉ đợt IPO của Ant Group - công ty con của Alibaba - với lý do "những thay đổi về quy định". Thông báo được đưa ra chỉ vỏn vẹn 2 ngày trước hôm dự kiến diễn ra IPO. Mô hình kinh doanh của Alibaba sau đó cũng buộc phải thay đổi đáng kể.

Cục Quản lý thị trường Trung Quốc cũng thông báo phạt Alibaba 18 tỷ nhân dân tệ, tương đương 2,75 tỷ USD vì vi phạm các quy định về chống độc quyền. Đây là mức phạt kỷ lục đối với một công ty Trung Quốc.

Đến tháng 7 năm ngoái, tập đoàn của tỷ phú Jack Ma nằm trong danh sách các công ty bị phạt vì không tuân thủ quy tắc chống độc quyền, liên quan đến việc báo cáo những giao dịch trong quá khứ.

Một trong số 5 thương vụ liên quan đến Alibaba là thương vụ mua cổ phần công ty con Youku Tudou, nền tảng phát trực tuyến, vào năm 2021.