Ben Bernanke: Vị thuyền trưởng tài ba

Sinh ngày 13/12/1953, Ben Bernanke đã sớm bộc lộ tố chất của một cậu bé thông minh, có khả năng đặc biệt với những con số và thích tìm hiểu các vấn đề kinh tế tài chính. Khi còn nhỏ, Bernanke thường hay chơi đùa với những đồng xu, có thể tính toán thành thạo từ khi lên 3 tuổi.

Lên tuổi 11, Bernanke giành quán quân trong cuộc thi đánh vần toàn bang Nam Carolina. Bà Edna Bernanke - mẹ của Bernanke - nhớ lại: Lúc cuộc thi đang diễn ra, ban giám khảo thông báo Bernanke đã đánh vần nhầm một chữ. Bé Bernanke rời khỏi sân khấu, nhưng rất nhanh chóng, em quay trở lại và dõng dạc tuyên bố "Không phải, em đã đánh vần đúng". Tuyên bố đầy dũng cảm và hùng hồn của cậu bé đã khiến ban giám khảo phải xem xét lại và thật bất ngờ: Chính ban giám khảo hôm đó mới là người nhầm lẫn.

Cuối trung học, Bernanke đã giành được 1.590 điểm trong kỳ thi vào Đại học (SAT) - một số điểm gần như tuyệt đối. Để có được kết quả đó, Bernanke đã phải tự học rất nhiều, nhất là môn giải tích vì ở trường lúc đó không dạy môn này. Điều đáng nói Bernanke không phải là con mọt sách. Những buổi chiều được nghỉ học, Bernanke thường tập thổi kèn saxophone hoặc chơi cùng lũ bạn ở sân sau nhà. Bernanke còn viết một cuốn tiểu thuyết nói về việc lập đội bóng đá của trường tập hợp tất cả tuyển thủ không phân biệt màu da trắng hay đen - những ý tưởng quả thực rất táo bạo và có tính cách mạng nếu đặt trong hoàn cảnh xã hội Mỹ thời đó. Nếu không theo đuổi con đường học thuật thì rất có thể giờ đây Bernanke đã trở thành một nghệ sỹ saxophone hay một tiểu thuyết gia thực thụ.

Những năm đầu thập niên 1970 ở Mỹ, trong khi đối với nhiều thanh niên, trường đại học đơn giản chỉ là nơi tham gia các phong trào chống chiến tranh hoặc là nơi thử nghiệm các trò tiêu khiển, thì cậu thanh niên Bernanke lại vùi đầu trong thư viện của các trường Đại học Havard và Massachusett để tìm ra nguyên nhân dẫn đến cuộc Đại suy thoái đầu thế kỷ XX. Chính niềm đam mê nghiên cứu các vấn đề kinh tế tài chính và sở thích tiêu khiển với những đồng xu là bước khởi đầu đưa Ben Bernanke trở thành Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED) hiện nay.

Vững tay chèo

Trên tờ USD có ghi dòng chữ "Cục Dự trữ Liên bang" bởi lẽ FED kiểm soát nguồn cung ứng tiền, là cơ quan độc lập của Chính phủ có nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ. FED quy định tỷ lệ lãi suất ngắn hạn, do đó cơ quan này có ảnh hưởng trực tiếp tới tỷ lệ lạm phát, thất nghiệp, sức mạnh đồng USD và tác động đến túi tiền mỗi người dân. Với cương vị là Chủ tịch FED, Bernanke đã mở rộng quyền lực và đổi mới mạnh mẽ hoạt động của cơ quan này.

Không chỉ có công trong việc cải cách FED, Bernanke còn có nhiều đóng góp trong việc chèo lái con tàu kinh tế Mỹ thoát khỏi khủng hoảng. Là nhà nghiên cứu hàng đầu về Đại suy thoái, Bernanke hiểu rõ chính việc FED bị động, thiếu linh hoạt và không chịu bơm tiền vào nền kinh tế đã dẫn đến sự hỗn loạn trên thị trường hồi đầu những năm 1930. Ông không muốn chứng kiến Đại suy thoái version 2.0. Vì vậy, khi sự hỗn loạn trên thị trường nhà đất dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong vòng hơn 75 năm qua, Bernanke đã có quyết định táo bạo: bơm hàng nghìn tỷ USD vào nền kinh tế, cứu trợ các công ty tư nhân có khả năng phá sản, hạ lãi suất xuống gần chạm ngưỡng 0%, cho các quỹ tương hỗ, ngân hàng đầu tư, nhà sản xuất và các nhà bảo hiểm vay vốn, cách mạng hóa tài chính nhà đất...

Bernanke không chỉ định hình lại chính sách tiền tệ của Mỹ mà những nỗ lực của ông còn góp phần vực dậy nền kinh tế thế giới. Chính sự chỉ huy sáng tạo, tài tình của Bernanke đã đưa con tàu kinh tế Mỹ ra khỏi tâm bão Đại suy thoái và đang tăng trưởng trở lại. Bernanke vinh dự được tạp chí danh tiếng Time bầu chọn là "Nhân vật của năm 2009".

“Người hùng” bình dị

Bernanke không có ngoại hình bảnh bao, bệ vệ như các chính khách tại Washington: dáng người đậm chắc, phong cách ăn mặc đơn giản, bình dị. Ông cũng không phải là người ăn nói hùng hồn, nhưng quan điểm của ông thường khách quan, luôn căn cứ vào số liệu và dẫn chứng thực tế chứ không dựa vào lý thuyết suông. Có lẽ vì vậy mà Bernanke luôn tạo cho người ta sự vững tin.

Bernanke là người sống nội tâm, không thích tiệc tùng, thích về nhà dùng cơm tối để hưởng không khí đầm ấm cùng gia đình. Ông là mẫu người biết san sẻ công việc gia đình với vợ con. Ông thường được vợ giao cho nhiệm vụ rửa bát đĩa và đi đổ rác. Sau bữa tối, vợ chồng Bernanke thường chơi trò giải ô chữ hoặc đọc sách báo. Có thể nói, mặc dù là người nắm giữ "hầu bao" của cả nước Mỹ nhưng Bernanke không có thói quen sinh hoạt xa hoa như những quan chức khác.