Đến năm 2030, cả nước sẽ có 1 triệu căn nhà ở xã hội

Ông Hà Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng). Ảnh: Lao Động

Tại Hội thảo “Giải pháp tăng tốc làm nhà ở xã hội” do Báo Lao Động tổ chức, ông Hà Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đã chia sẻ nhiều thông tin đáng chú ý liên quan đến tiến độ triển khai cũng như các chính sách đang được đề xuất nhằm hiện thực hóa mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030.

Theo ông Hưng, phát triển nhà ở xã hội đã và đang trở thành một trong những nội dung trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Nhu cầu này càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, người dân thu nhập thấp và công nhân lao động tại các khu công nghiệp ngày càng cần chỗ ở ổn định.

Tính đến nay, cả nước đã có 1.309 vị trí được quy hoạch để phát triển nhà ở xã hội với tổng diện tích khoảng 9.737 ha. Đây là minh chứng rõ nét cho sự cam kết của các địa phương trong việc đảm bảo quỹ đất phát triển phân khúc này.

Đối với Đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, thống kê đến ngày 30/4/2025 cho thấy, cả nước có 679 dự án đang được triển khai với quy mô 623.051 căn. Trong số này, 108 dự án đã hoàn thành tương đương 73.075 căn; 152 dự án đã khởi công với 130.963 căn; 419 dự án còn lại đã có chủ trương đầu tư, tương ứng với 419.013 căn. Tổng số căn đã hoàn thành và khởi công hiện đạt khoảng 48% so với mục tiêu 458.000 căn đặt ra đến năm 2025 – con số được ông Hưng đánh giá là đáng ghi nhận, nhưng vẫn cần đẩy mạnh hơn nữa để hoàn thành đúng tiến độ.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, đã có 15.614 căn nhà ở xã hội hoàn thành và 20 dự án mới được khởi công với quy mô gần 19.500 căn. Những con số này cho thấy sự tăng tốc trong triển khai dự án.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 18/3/2025, Bộ Xây dựng đã thành lập 16 đoàn kiểm tra tại các địa phương trọng điểm như Hà Nội, TP.HCM, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Bình Thuận… Kết quả cho thấy, với chỉ tiêu giao 54.002 căn, các địa phương cam kết có thể hoàn thành 47.460 căn, đạt khoảng 88%. Bộ Xây dựng đã ban hành thông báo kết luận và yêu cầu các địa phương đẩy mạnh chỉ đạo, quyết liệt thực hiện nhiệm vụ được giao.

Để tháo gỡ khó khăn và tạo đột phá thực chất, Bộ Xây dựng đã xác định 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Đó là: phối hợp với Quốc hội để hoàn thiện, thông qua Nghị quyết về cơ chế đặc thù; xây dựng Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết, dự kiến ban hành trong tháng 7/2025; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến chính sách đến các địa phương và doanh nghiệp; rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tháo gỡ điểm nghẽn từ thực tiễn; và tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu được giao.

Ông Hưng nhấn mạnh: “Phát triển nhà ở xã hội không chỉ là bài toán xây dựng cơ bản, mà còn là một nhiệm vụ chính trị, trách nhiệm an sinh xã hội và là cam kết của Chính phủ đối với người dân. Với quyết tâm chính trị cao, sự phối hợp chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương, cùng sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng rằng mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 là khả thi. Bộ Xây dựng cam kết tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp trong quá trình triển khai, để nhà ở xã hội thực sự trở thành điểm tựa an cư cho hàng triệu người dân có thu nhập thấp trên cả nước”.

Tuy nhiên, theo ông Hưng, một rào cản lớn hiện nay là thủ tục pháp lý. “Để thực hiện các dự án nhà ở xã hội thì thủ tục, hồ sơ không khác gì nhà ở thương mại, thậm chí còn khó khăn, vất vả, phức tạp hơn. Nếu không cải thiện điều này thì khó có thể hoàn thành chỉ tiêu 1 triệu căn”, ông Hưng cho hay.

Do đó, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế đặc thù để phát triển nhà ở xã hội, nhằm cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cả nhà đầu tư lẫn người dân, đặc biệt là công nhân, người lao động, công chức, viên chức có nhu cầu mua hoặc thuê nhà ở xã hội. “Chúng tôi đã rà soát lần cuối để ngày mai (29/5 – PV) Quốc hội sẽ thông qua nghị quyết này, sớm hơn 1 tháng so với chương trình họp của Quốc hội”, ông nói.

Một giải pháp mới cũng được đề cập là thành lập Quỹ nhà ở quốc gia. Theo ông Hưng, đây là quỹ tài chính ngoài ngân sách và hoạt động phi lợi nhuận ở cả cấp Trung ương và địa phương. Quỹ sẽ được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau như ngân sách, sự đóng góp tự nguyện từ các tổ chức cá nhân, tiền bán nhà ở xã hội… “Mục đích chính là tạo lập và đầu tư xây dựng quỹ nhà ở xã hội để cho thuê, giúp nhiều người tiếp cận và thụ hưởng loại hình nhà ở này”, ông Hưng nhấn mạnh.