Triển khai luật cư trú sửa đổi tại TPHCM: Ách tắc vì chờ thông tư

Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú đã sửa đổi, bổ sung 5 điều trên tổng số 42 điều của Luật Cư trú...; trong đó có những điều người dân hết sức quan tâm như thời hạn tạm trú để được đăng ký thường trú và diện tích sàn/đầu người quy định trong trường hợp thuê, mượn, ở nhờ nhà. Cụ thể Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú quy định tăng thời gian tạm trú để được ĐKTT vào quận nội thành thuộc thành phố trực thuộc trung ương từ một năm lên hai năm; quy định phải đảm bảo điều kiện diện tích bình quân (tối thiểu 15m2 sàn/đầu người)... Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú có hiệu lực thi hành từ 1-1-2014.

Tuy nhiên, theo thượng tá Cao Văn Đen, trong luật không quy định rõ thời hạn tạm trú hai năm là phải tạm trú tại một nơi hay được cộng gộp nếu tạm trú tại nhiều nơi khác nhau; điều kiện diện tích bình quân tuy có quy định nhưng trong luật ghi rõ còn tùy thuộc vào quy định của HĐND thành phố. Chính vì những điểm chưa rõ này nên khi người dân đến làm thủ tục đăng ký thường trú có liên quan đến những điều kiện trên, cơ quan công an không thể tiếp nhận hồ sơ do phải chờ thông tư hướng dẫn của Bộ Công an và Nghị quyết của HĐND thành phố. Điều này gây không ít bức xúc cho người dân cũng như khó khăn cho công an các địa phương.

Để giải quyết tình trạng trên, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an TPHCM đã nhiều lần gửi công văn xin ý kiến của Bộ Công an. Ngày 8-4-2014, Cục Cảnh sát đăng ký, quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia Bộ Công an mới có công văn đồng ý với đề xuất của Công an TPHCM về việc vận dụng điều kiện diện tích bình quân theo các quy định cũ trong thời gian chờ các văn bản hướng dẫn mới. Theo đó, đối với chỗ ở là nhà ở cho thuê, mượn hoặc ở nhờ tại TPHCM thì diện tích cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ phải ghi rõ trong hợp đồng, bảo đảm diện tích tối thiểu là 5m2 sàn/người. Diện tích sàn được hiểu và thực hiện theo quy định của pháp luật về nhà ở. Song song với việc đề nghị bộ hướng dẫn, phòng cũng tham mưu cho Ban giám đốc Công an thành phố có văn bản gửi UBND thành phố về việc đề xuất Hội đồng nhân dân thành phố quy định cụ thể về diện tích bình quân.

Công an hướng dẫn người dân làm thủ tục hành chính.

Những nỗ lực của Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an TPHCM cũng chỉ có thể áp dụng đến ngày 15-6-2014 do đến ngày này, Nghị định 31/2014/NĐ-CP của Chính phủ sẽ có hiệu lực. Nghị định 31 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú, trong đó quy định điều kiện công dân tạm trú được đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương.

Ngoài ra, nghị định cũng quy định năm trường hợp không đăng ký thường trú khi công dân chuyển đến chỗ ở mới: chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn chiếm mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử, văn hóa đã được xếp hạng; chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn chiếm trái phép; chỗ ở đã có phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở mà một phần hoặc toàn bộ diện tích nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, sử dụng nhưng chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật (trừ trường hợp những người có quan hệ là ông, bà nội, ngoại, cha, mẹ, vợ, chồng, con chuyển đến ở với nhau); chỗ ở bị kê biên, tịch thu để thi hành án, trưng mua theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Như vậy, Nghị định 31 đã quy định rất rõ điều kiện liên quan đến thời gian tạm trú nhưng riêng diện tích bình quân thì vẫn do HĐND thành phố quy định. Đến 15-6-2014, nếu Bộ Công an chưa có thông tư hướng dẫn và HĐND thành phố chưa ra nghị quyết về diện tích bình quân thì có khả năng những người dân muốn đăng ký thường trú tại TPHCM vướng những điều kiện liên quan sẽ tiếp tục dài cổ chờ thông tư và nghị quyết.
----------------------------------------------------------------------------------------------
Thượng tá Cao Văn Đen, Phó phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an TPHCM, cho biết: Dự kiến diện tích sàn bình quân/đầu người theo quy định của TPHCM là 16m2. Tuy nhiên, những trường hợp cha mẹ về ở với con; ông bà nội, ngoại về ở với cháu ruột; người thành niên độc thân về sống với anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột; vợ chồng về sống với nhau, con cái về sống với cha mẹ thì không áp dụng điều kiện phải có thời gian tạm trú một năm đối với huyện ngoại thành, hai năm đối với quận nội thành cũng như không áp dụng diện tích sàn bình quân trên đầu người.
----------------------------------------------------------------------------------------------