“Sống lậu” trên đất... của mình

Thôn Tân Sơn, xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) vốn trước đây nằm trong khu vực chiến trận ác liệt, bị bom đạn cày xới, Tân Sơn còn là một vùng đất hoang hoá. Được lập từ năm 2000, trong đó có 15 hộ đã định cư gần 30 năm nay. Năm 1998,UBND xã Cam Nghĩa đã "bút phê" cho 61 gia đình thanh niên lên nhận đất đai, khai phá đất hoang, xây dựng kinh tế mới theo chính sách giãn dân của Nhà nước. Đến nay, những rừng tràm bạt ngàn, vườn cao su, hồ tiêu đã thay thế cho những đồi núi trọc. "Ngày chúng tôi mới lên, vùng ni là một bãi tàn, không điện, không trường trạm, giếng nước. Thiếu thốn lắm! Tất cả nhờ vào sự chịu khó, cật lực gây dựng của bà con" - Anh Trần Văn Cảm, một chủ hộ tại Tân Sơn cho biết.

Theo ông Võ Xuân Thủy - Trưởng thôn Tân Sơn: "Sống trên đất của mình mà như sống "lậu", có thể xảy ra tranh chấp bất cứ lúc nào. Để cuộc sống bà con được "lạc nghiệp" là vấn đề khó. Bởi nông dân nghèo muốn mở rộng làm ăn thì cần vốn. Nhưng lấy gì mà thế chấp cho ngân hàng khi chẳng ai có sổ đỏ cả. Mọi kế hoạch đều chỉ dừng lại trong... ý tưởng". "Khoảng 3 - 4 năm nay, cứ mỗi lần họp dân thôn chúng tôi, sổ đỏ luôn là vấn đề bức xúc, gây nhiều tranh cãi của hầu hết các hộ dân. Và tôi cũng đã nhiều lần trình bày, kiến nghị với chính quyền xã, nhưng rồi cũng chỉ biết chờ" - Ông Thủy ngao ngán, nói.

76 hộ dân tại Tân Sơn đang rất hoang mang vì sống trên đất của mình mà như sống “lậu”, có thể xảy ra tranh chấp bất cứ lúc nào.

Lỗi do ai?

Được biết, hằng năm bà con Tân Sơn đều đã đóng các khoản thuế đất ở, đất sản xuất theo như quy định hiện hành của Nhà nước và hầu hết các hộ dân tại Tân Sơn đều đã có đủ các điều kiện cần thiết để được cấp sổ đỏ từ lâu. Tuy nhiên, khi trao đổi với chúng tôi, nhiều gia đình tại Tân Sơn cho biết: Khi kiến nghị lên xã để yêu cầu việc được cấp sổ đỏ, chính quyền xã đã đưa ra nguyên nhân là các hộ ở Tân Sơn hiện chưa đủ các thủ tục, điều kiện cần thiết (!?).

Cách đây khoảng 2 năm, lãnh đạo xã cho biết: Các hồ sơ, quyết định liên quan đến việc di, giãn dân của thôn Tân Sơn đã bị... thất lạc. Các hồ sơ này được lập và xây dựng bởi UBND xã nhiệm kỳ trước (do ông Lê Văn Thanh làm chủ tịch). "Hiện các giấy tờ liên quan đến việc chứng nhận các hộ dân lên Tân Sơn không có ở xã. Chúng tôi đã ra tận Ban Địa chính huyện nhưng vẫn không tìm thấy. Có lẽ, chỉ có Cục Di dân tỉnh mới lưu giữ" - ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng ban Địa chính xã Cam Nghĩa cho biết. Ban Địa chính xã đã đưa ra cách giải quyết là căn cứ theo đất đai tùy từng hộ, bà con muốn được cấp sổ đỏ thì phải nộp tiền để làm lại các hồ sơ, thủ tục liên quan. Nhưng ôngThủy cho biết: Với điều kiện kinh tế hạn hẹp của bà con, việc có được từ 4 - 5 triệu đồng nộp cho xã để được cấp sổ đỏ là quá khó và bà con đều không đồng ý, vì họ không có nghĩa vụ phải nộp tiền để được cấp sổ đỏ".

Chính quyền hứa rồi lại quên

Năm 1999, Ban quản lý dự án cùng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Cam Lộ đã đo đạc, lập bản đồ khu dân cư và đất sản xuất tại vùng đất mới Phường Cội, xã Cam Thành (Cam Lộ) cho hơn 50 hộ dân. Vậy mà sau hơn 10 năm định cư, vẫn còn gần 50% hộ dân ở Phường Cội vẫn chưa làm được sổ đỏ. Nhiều hộ dân tại Phường Cội cho biết, vừa được cấp đất, chúng tôi đã ra làm thủ tục xin cấp sổ đỏ ngay nhưng không được chính quyền địa phương chấp thuận và bảo phải ở 10 năm mới đủ điều kiện để cấp sổ đỏ, thế nhưng cách đây gần 1 năm, phía chính quyền lại trả lời rằng, những cư dân Phường Cội phải nộp khoảng 25 triệu đồng mới thực sự có quyền sử dụng đất. Số tiền đó là quá xa xỉ so với khả năng của họ! Người dân đã làm đơn đề xuất áp dụng mức thu phí để cấp sổ đỏ vào thời điểm (năm 1999) họ nhận đất nhưng vẫn chưa có được câu trả lời thỏa đáng.