Trương Đình Anh: Quái nhân… bị ghét ở FPT

Kẻ cuồng ngôn

Ông Trương Đình Anh sinh năm 1970, tốt nghiệp Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội năm 1992 và năm 1993 bắt đầu làm việc tại FPT. Đến 7/2009, ông được bổ nhiệm làm Phó Tổng giám đốc FPT, đồng thời giữa luôn vị trí Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Viễn thông FPT, Ủy viên Hội đồng Quản trị Tập đoàn FPT. Tới năm 2011 ông được đề bạt nắm giữ chức vụ Tổng giám đốc Tập đoàn nhưng không lâu sao đó, tới ngày 26/9/2012, ông từ nhiệm.

Trong quá trình hoạt động tại FPT, ông đã gây được rất nhiều ấn tượng. FPT Telecom, dưới sự dẫn dắt của ông đã trở thành một trong 3 doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn nhất đến sự phát triển của thị trường Internet Việt Nam trong 10 năm qua (1997-2007).

Năm 1997, Trương Đình Anh trở thành người nổi tiếng nhất FPT và cũng là người nổi tiếng nhất trong số 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu được bình chọn. Tuy nhiên, điều khiến ông được nhắc đến nhiều lại là những phát ngôn gây sốc.

Ông từng nói: “Ước mơ của tôi là trở thành tỷ phú năm 35 tuổi và trở thành Thủ tướng năm 40 tuổi”. Câu tuyên ngôn của vị doanh nhân trẻ gây nhiều ồn ào, có người khen anh dám nghĩ, dám làm. Nhưng đại đa số nhiều người chê bai cho rằng quá ngạo mạn.

Đã 15 năm trôi qua, nhưng hiện tại, Trương Đình Anh chỉ thực hiện được 1 nửa lời hứa của mình là trở thành một tỷ phú.

Trong sinh nhật lần thứ 40 của mình, nhiều người hỏi ông về câu chuyện làm Thủ tướng thì ông trả lời rằng “Mình dạo này an phận thủ thường làm doanh nhân. Vì vậy mình không muốn xuất hiện trên diễn đàn tranh luận...”.

Nhưng nhiều người cho rằng giấc mơ Thủ tướng của Trương Đình Anh chưa hẳn đã hết khi ông đặt tên cho con trai đầu là… Trương Đình Anh. Phải chăng ông kỳ vọng con sẽ thay ông làm nốt những việc ông chưa thực hiện được?

Điều này hoàn toàn có lý khi ông từng nói: “Chúng tôi đặt tên Anh cho con của mình với kỳ vọng chúng sẽ làm được những điều chúng tôi chưa thể hoàn thành".

Cuồng ngôn mà vô cùng sâu lắng

Với tuyên bố “Ước mơ của tôi là trở thành tỷ phú năm 35 tuổi và trở thành Thủ tướng năm 40 tuổi”, Trương Đình Anh bị không ít người gán cho hai chữ cuồng ngôn. Nhưng sự thực, liệu ông có phải là cuồng ngôn, thích tuyên bố sốc hay không?

Nhận xét này chưa chắc đúng nếu chúng ta hiểu triết lý về tiền của ông.

Trên blog của ông, đã có blogger từng hỏi: “Anh bây giờ rất nhiều tiền ... Có thể gọi là triệu phú đô la. Tỷ phú Việt Nam... Vài năm nữa tài sản của anh sẽ tăng lên. Trở thành tỷ phú đô la là việc trong tầm tay. 10 năm nữa anh có thể có hàng trăm ngàn tỷ VNĐ. Anh sẽ làm gì với số tiền khổng lồ đó? Chia hết cho gia đình, các con của anh? Hay là để ăn chơi nhảy múa đập phá???”.

Ông đã trả lời câu hỏi này một cách đầy bất ngờ.

Ông Viết: “Tôi cùng từng suy nghĩ rất nhiều khi tự đặt cho mình câu hỏi này. Lúc chưa có tiền, tôi nghĩ mình sẽ tậu nhà to, sẽ chơi "siêu xe", sẽ ăn tiêu thỏa thích.

Từ khi tay trắng đến khi có tiền, cách sống của tôi rất ít thay đổi. Khi bạn tự tay kiếm ra từng đồng tiền, bạn sẽ ít khi tiêu chúng một cách hoang phí. Tôi cũng không định dành cho các con mình một sự khởi đầu “xa xỉ”. Tôi mong muốn các con mình được học hành đầy đủ và rồi tự tìm cho mình một con đường, để gắn bó lâu dài, trung thành như tôi đã từng trải nghiệm ở FPT.

Đối với gia đình tôi, 5% những gì chúng tôi có là hoàn toàn đủ để chúng tôi sống tốt. 5% nữa có thể giúp chúng tôi sống một cách thoải mái hơn. Vậy 90% còn lại, tôi có thể làm gì để cuộc sống của mình có ích hơn, phù hợp với những gì mình tâm huyết?

Tôi rất hâm mộ nhiều doanh nhân thành đạt đã dùng phần lớn thời gian và tài sản để phục vụ xã hội, chỉ có như vậy 90% tài sản kia mới được sử dụng một cách nhân bản, hiệu quả và có ích - thay vì cứ giữ chặt chúng ở trong két sắt hay trong ngân hàng.

Tôi dự kiến trong tương lai, khi rời khỏi việc điều hành doanh nghiệp sẽ quyên phần lớn tài sản của mình vào một Quỹ và dành toàn bộ thời gian để phát triển và phục vụ cho nhiều lợi ích xã hội”.

Dù sớm trở thành triệu phú đô la nhưng ông từng thừa nhận mình không có sở thích như chơi tennis, đánh golf, nhậu nhẹt...

Quái nhân… bị ghét

Một vị Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị của FPT nhận xét về Trương Đình Anh: "Số lượng người ghét Trương Đình Anh trong FPT nhiều không kém số người thích anh ta".

Theo nhận xét, Trương Đình Anh quản lý theo kiểu "độc tài", sẵn sàng sa thải nhân viên nếu nhân viên đó không hoàn thành kế hoạch, hoặc không làm đúng những gì ông yêu cầu.

Trong điều hành doanh nghiệp, ông còn gây sốc nhiều hơn với quan điểm kinh doanh tất cả vì doanh số và lợi nhuận. Ai kiếm tiền giỏi được ông biệt đãi, người kinh doanh hiệu quả được ông trọng dụng. Và trên thực tế, trong hàng tổng và phó tổng các công ty thành viên, không ít người đã bị ông Trương Đình Anh lạnh lùng "phế vị".

Nhưng dù ghét hay yêu, không ai có thể phủ nhận khả năng bẩm sinh "nhìn ra tiền" và điều hành kinh doanh hiệu quả của ông. Chỗ nào không hiệu quả là ông "chặt".

Trong chưa đầy một năm chấp chính chức Giám đốc FPT TP.HCM, ông Trương Đình Anh đã tinh giản hàng chục người. Có vẻ như, lộ trình thực tế trong việc cơ cấu nhân sự từ FPT đến thời điểm này cho thấy vị trí giám đốc FPT TP.HCM chỉ là quãng thời gian "học việc" làm tổng, là bước đệm cho bước cao hơn là Tổng giám đốc FPT. Và ngay lúc này, nội bộ nhân viên FPT đang đo lường khả năng ông Trương Đình Anh sẽ thanh lọc nhân sự ở cấp độ cao và phạm vi rộng hơn-trên bình diện tập đoàn.

Ông Trương Đình Anh có tư duy thực dụng cũng như chủ tịch tập đoàn Trương Gia Bình, nhưng theo quan sát thì ít biết dung hòa hơn. Tuy nhiên, ông có tư duy kinh doanh mạnh mẽ, và khả năng cung cấp thông tin rõ ràng, không ngại bộc lộ thẳng tham vọng ngay cả những thông tin được xem là nhạy cảm.

Ngoài ra, ngay sau khi hết việc tại công ty, Trương Đình Anh về thẳng nhà với vợ, chơi với con và gần như không giao du với ai sau giờ làm việc. Đây cũng là một lý do khiến ông có rất ít bạn bè và không nhận được mối thiện cảm từ chính các đồng nghiệp tại FPT, những người rất hay tham gia các hoạt động tập thể.

Nhiều người đặt cho ông câu hỏi, dường như ông là một vị giám đốc chỉ biết đến máy tính và vợ con, Trương Đình Anh khẳng định: “Tất nhiên, mỗi người chỉ có 24h mỗi ngày. Chúng ta sẽ cân bằng cuộc sống thế nào? Tôi nghĩ thành công của mỗi người gồm cả hai phía, một phía là sự thành đạt được ghi nhận trong xã hội, sự thành đạt về tài chính, về tiền bạc, hay về danh vọng. Nhưng một mặt khác phải xem chúng ta có hạnh phúc hay không khi chúng ta không tổ chức được một cuộc sống gia đình yên ấm, ngăn nắp.

Trở thành nhà đầu tư mạo hiểm từ năm 14 tuổi

Trương Đình Anh là người thành đạt nhưng phải phải ai cũng biết ông kiếm tiền từ năm 14 tuổi.

Trên blog cá nhân, ông chia sẻ: “Tôi có được 100 USD đầu tiên vào năm 1984, khi mới 14 tuổi. Khi đó, tôi có thú vui sưu tầm tem, sưu tầm bao diêm, sưu tầm mô hình ôtô. Tôi từng nhịn ăn trưa cả tháng để dành tiền mua các món sưu tầm. Tôi đã đổi bộ được sưu tầm bao diêm lấy 100 USD để lấy tiền tiếp tục mua tem.

Tôi có được 100 ngàn USD đầu tiên vào năm 2001 nhưng không phải từ FPT”.

Sau khi kết hôn, ông và vợ tiếp tục đầu tư mạo hiểm. Ông kể: “Bà xã tôi thầu tổ chức một hội nghị quốc tế cho gần một ngàn nhà khoa học nước ngoài tới Việt Nam dự hội thảo trong hai tuần. Chúng tôi thuê trọn cả khu Trung tâm Hội nghị Quốc tế ICC ở Hà Nội để họp, thuê bao phần lớn số phòng ở hầu hết các khách sạn 5 sao để đón khách, tổ chức hàng chục tour du lịch.

Vụ làm ăn này thành công mỹ mãn chỉ hai tuần trước sự kiện Nước Mỹ bị tấn công bằng máy bay không tặc và hai tòa tháp World Trade Center sụp đổ. Nếu vụ khủng bố diễn ra sớm hơn vài tuần hoặc Hội thảo diễn ra muộn hơn vài tuần thì chúng tôi chắc chắn phá sản vì việc đi lại trên toàn cầu gần như tê liệt. Thật hú vía.

Tôi có được 1 triệu USD đầu tiên vào năm 2004 cũng không phải từ FPT.

Cuối năm 2001, tôi đến Phú Mỹ Hưng (PMH), Quận 7, TP HCM. Khi đó, Phú Mỹ Hưng là một mảnh đất hoang vu cách biệt bởi sông nước, đầm lầy và chỉ có một con đường độc đạo duy nhất qua cây cầu Tân Thuận già nua. Tuần nào cũng có tại nạn giao thông xe container cán chết người ở chân cầu còn trạm thu phí đường thì ở sát đó luôn gây ùn tắc.

Nghe tôi tâm sự, nhiều người bạn hiểu rõ tôi cũng nghĩ rằng chúng tôi đã "điên" khi bỏ tiền vào đây.

Tôi và bà xã tiến hành "đầu tư mạo hiểm" vào Phú Mỹ Hưng, bỏ ngoài tai nhiều lời can ngăn…

Chiến dịch đầu tư hay hiệu quả nhất ở Phú Mỹ Hưng được tôi gọi là "gieo hạt". Với 100 ngàn USD vào năm 2001, tôi có thể bỏ tiền vào một chục hợp đồng bất động sản, mỗi hợp đồng chỉ đặt cọc 10 - 15% - như nhà nông gieo hạt. 12 tháng sau, giá bất động sản có thể tăng gấp đôi hoặc hơn thế. Chúng tôi gặt lúa bằng cách bán lại các hợp đồng và có thể thu lợi gấp 10 - 20 lần trên số vốn bỏ ra.

Giá đất đã tăng từ 200 - 300 USD/m2 vào năm 2001 lên 6,000 - 8,000 USD/m2 vào cuối năm 2007 đã cho thấy cơ hội lớn lao ở PMH. Tôi kết thân với nhiều lãnh đạo PMH, tôi rất khâm phục tầm nhìn của họ khi quyết định xây dựng cả một khu đô thị mới hiện đại từ một mảnh đất toàn đầm lầy và lau sậy. Với một cách tiếp cận dài hơi, một quyết tâm sắt đá, họ đã tạo ra một môi trường sống có thể nói là tốt nhất Việt Nam”.

Kiếm được rất nhiều tiền tại Phú Mỹ Hưng nhưng ông lại khẳng định “Thành công lớn nhất của tôi là FPT”.

Ông chia sẻ: “Trong 12 năm, tôi đã thăng tiến từ một lập trình viên thành một Ủy viên Hội đồng quản trị Tập đoàn FPT. Kinh nghiệm của tôi là nắm thật chặt bất cứ cơ hội nào có được và đặt vào đây tất cả tâm huyết. Ở FPT, mọi người đánh giá tôi cao nhất ở trách nhiệm đối với công việc đã nhận, ở tính sáng tạo và khả năng cảm nhận cơ hội làm ăn. Tôi tự thống kê thấy 5/6 cơ hội mà tôi cho rằng không nên tham gia đã thất bại và 8/10 cơ hội nên tham gia đã thành công.

FPT cổ phần hóa, tôi đã đầu tư toàn bộ tiền nhàn rỗi của mình vào FPT. Khi nhiều người chưa nhận ra giá trị của công ty, tôi lúc nào cũng sẵn lòng mua lại cổ phần của những ai muốn bán. Nhiều người đã bán quyền mua cổ phần với chênh lệch giá chỉ đủ mua một chiếc điện thoại Nokia. Một anh bảo vệ công ty, tin vào lời khuyên của tôi đã giữ lại cổ phần. Anh bán cổ phần khi FPT lên sàn và đủ tiền mua một căn hộ nhỏ.

Tôi đầu tư vào FPT đầy hứng thú như khi đầu tư vào Phú Mỹ Hưng. Hơn Phú Mỹ Hưng, ở FPT, tôi được quyền góp sức, được quyền “cày cấy”, chăm bẵm cánh đồng của mình và chờ đến ngày lúa chín. Tôi tâm niệm, khi dốc sức vào việc gì, dù việc đó có thể không thành công thì đó luôn là những quãng thời gian đáng nhớ”