Phát triển sản phẩm: Công nghệ không phải là tất cả

Anh Phùng Tiến Công

Đây là chủ đề thứ ba trong chuỗi 6 chủ đề của Khóa học trực tuyến miễn phí “Khởi nghiệp cùng các CEO công nghệ hàng đầu Việt Nam” do Topica Founder Institute cùng InfoDev (Worldbank) và Savvi tổ chức dành cho những cá nhân đang mong muốn và có ý tưởng khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam.

Giai đoạn tìm hiểu: Hiểu người và hiểu ta

Theo lý thuyết trước khi phát triển sản phẩm cần nghiên cứu rất nhiều thứ: nghiên cứu thị trường, nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng, nghiên cứu đối thủ, nghiên cứu xu thế mới,…Đối với những công ty lớn có nguồn lực, cần và nên nghiên cứu xu thế, quan tâm đến các chính sách vĩ mô. Nhưng kinh nghiệm cho thấy, tính quá xa chưa chắc đã ổn. Điều quan trọng là giải quyết tốt nhu cầu trước mắt, sản phẩm đưa ra là phải dùng được. Theo anh Công, noi.vn hay nhacso.net là những minh chứng rõ nét cho quan điểm này. Nhacso.net đã tiến hành thu phí từ năm 2005 nhưng đã gặp phải rất nhiều khó khăn khi hệ sinh thái kinh doanh xung quanh chưa hoàn toàn phát triển, các dịch vụ thanh toán ít, phức tạp. Cho đến nay, việc thu phí mới có thể triển khai.

Giai đoạn định hình: Công nghệ không phải là tất cả

Đặc tính của một sản phẩm thành công là sản phẩm đó phù hợp với xu thế. Khi xu thế về social phát triển thì những sản phẩm như Facebook, Instagram,… trở nên quen thuộc với mọi tầng lớp xã hội, mọi độ tuổi. Sự thành công của Facebook không phải vì đó là một sản phẩm quá đặc biệt, nhưng trong quá trình phát triển, nó đã tích hợp nhiều ứng dụng, có khả năng giải quyết tốt nhu cầu của người sử dụng. Và điều đặc biệt là rất dễ dàng sử dụng, thao tác trên giao diện. Anh Công khuyên các startups trẻ không nên sa đà vào công nghệ, có thể sản phẩm của bạn mới, hiện đại nhưng nếu không phù hợp với nhu cầu tiêu dùng thì con đường thành công sẽ ở rất xa.

Rất khó có thể nói là một sản phẩm thành công cần và có những yếu tố gì cụ thể. Nhưng trước hết, startup cần trả lời được câu hỏi: Sản phẩm của bạn là gì? Nó có thể giải được những mục tiêu cụ thể nào? Có thể giải quyết được điều gì cho xã hội.

Trước đây, anh Công thường tập trung vào mảng thiết kế, công nghệ của sản phẩm nhưng sau này anh thường tập trụng vào triết lý, đích đến của sản phẩm. Đối với riêng anh, noi.vn là sản phẩm khiến anh cảm thấy tự hào nhất với những kết quả đã đạt được. Đến thời điểm này, noi.vn đã có gần 1 triệu thành viên với gần 1000 đám cưới.

Giai đoạn hình thành: Trước ngày “ra trận”

Trước khi các sản phẩm ra đời, tất cả các khâu chuẩn bị (marketing, quản lý,…) đều phải sẵn sàng và phải chạy beta. Quá trình test cần được làm kỹ càng bởi lẽ có sự khác biệt rất lớn khi nghiên cứu và đưa ra thị trường. Thường có 2 cách launch sản phẩm:

Cách 1: Sau giai đoạn beta là đưa trực tiếp ra thị trường như cách làm của Iphone. Cách này có thể thành công nhưng nhiều rủi ro. Ở VN cách này thường được các đơn vị sử dụng trong lĩnh vực game.

Cách 2: Vừa làm vừa sửa, tức là test và quảng bá ở một quy mô nhỏ trước khi đưa ra thị trường. Các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay sử dụng khác nhiều cách này, kể cả các doanh nghiệp lớn như FPT, VTC,… Các founder còn trẻ, chưa có kinh nghiệm thì nên làm theo cách này để có sự chắc chắn.

Trong giai đoạn này, khi thay đổi sản phẩm thì các startup không nên đi xa so với mục đích ban đầu, cần thống nhất một triết lý từ khi hình thành đến phát triển. Các chức năng giao diện cần đi theo mục đích đã định sẵn.

Anh Công cũng chia sẻ, trước đây, nhacso.net đã làm theo cách 1. Sau hai ngày chạy thử nghiệm, trang web đã bị treo vì số lượng truy cập lớn. Các sản phẩm sau này, anh Công đã áp dụng cách 2 để có sự chuẩn bị chu đáo và dịch vụ ổn định.