Iran tiến gần tới vũ khí hạt nhân

Tàu chiến Alvand của Iran cập cảng Latakia của Syria vào tháng 2-2011 - Ảnh: Reuters

Reuters dẫn các nguồn tin ngoại giao châu Âu cho biết Iran sẽ lắp đặt hàng ngàn máy ly tâm thế hệ mới, có khả năng làm giàu uranium nhanh và hiệu quả hơn những máy đời trước tại cơ sở hạt nhân Fordo, nằm trong lòng núi ở phía bắc thành phố Qom. BBC dẫn lời một quan chức ngoại giao ở Vienna (Áo) xác nhận thông tin trên.

Theo nguồn tin này, Tehran đã chuẩn bị sẵn sàng các hệ thống điện, ống dẫn cũng như các thiết bị hỗ trợ những cỗ máy. Các nguồn tin khẳng định không có lý do gì để chuẩn bị như thế nếu không có ý định đưa các cỗ máy vào hoạt động. Trước đó vài ngày, Tehran tuyên bố đã đạt được các thành tựu hạt nhân đáng kể và sẽ lắp khoảng 3.000 máy ly tâm mới cho cơ sở hạt nhân Natanz.

Israel tự quyết định tấn công

Báo New York Times dẫn lời một số nhà quan sát phương Tây nhận định chương trình Fordo cho thấy Iran có nhiều khả năng sẽ đẩy nhanh tiến trình làm giàu uranium, loại nhiên liệu có thể làm ra điện nhưng cũng có thể dùng để sản xuất đầu đạn hạt nhân. Cách đây một tuần, Tehran khẳng định cơ sở Fordo đã “đi vào hoạt động đầy đủ”.

Trên thực tế, nhà máy Fordo có thể tạo ra vật liệu cho đầu đạn hạt nhân mà không cần các máy ly tâm mới. Theo nhiều chuyên gia, các thiết bị cũ của nhà máy có thể được tái cơ cấu trong vài ngày để phục vụ việc sản xuất bởi họ đã có sẵn uranium làm giàu ở mức 20%. Ngược lại, việc nâng mức độ làm giàu uranium tại nhà máy Natanz cũng đủ để sản xuất vũ khí.

Tuần này, các thanh sát viên Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ đến Iran để thanh tra chương trình hạt nhân gây tranh cãi. Đây là chuyến thăm thứ hai của IAEA trong vòng một tháng qua. Trong đợt trước, các thanh sát viên IAEA cho biết họ bị từ chối tiếp cận một số khu vực đáng ngờ như bãi thử hạt nhân Parchin.

Theo báo Guardian, ngày 19-2 Ngoại trưởng Anh William Hague cảnh báo tham vọng hạt nhân của Tehran có nguy cơ tạo ra cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân tại khu vực như thời chiến tranh lạnh. Các quan chức Israel, nước sở hữu vũ khí hạt nhân, cũng đưa ra cáo buộc tương tự.

Căng thẳng Israel - Iran tiếp tục gia tăng khi Israel tuyên bố sẽ tự đưa ra quyết định tấn công Iran. AFP dẫn lời trung tướng Benny Gantz, tổng tham mưu lực lượng vũ trang Israel, nhấn mạnh: “Israel tự đảm bảo cho an ninh của chính mình... Chúng tôi phải theo những diễn biến ở Iran và chương trình hạt nhân của họ”.

Tờ Haaretz dẫn nguồn một quan chức cấp cao của Mỹ nhận định tất cả thông điệp của Israel trong vài tháng gần đây đều cho thấy Israel sẽ tấn công Iran. “Israel vẫn chưa quyết định tấn công hay không, nhưng rõ ràng họ đang cân nhắc một cách nghiêm túc” - quan chức này nói. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Tom Donilon đã đến Israel để thảo luận với Thủ tướng Benjamin Netanyahu về vấn đề Iran.

Tướng Martin Dempsey, chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng Mỹ, ngày 18-2 cảnh báo Israel rằng việc tấn công Iran vào thời điểm này là “không khôn ngoan”. Mỹ muốn Israel chờ thêm vài tháng để các đòn trừng phạt của Mỹ và quốc tế nhắm vào Tehran gây ảnh hưởng lên nền kinh tế của nước này. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Ehud Barak kêu gọi quốc tế siết chặt hơn nữa các biện pháp cấm vận để buộc Iran từ bỏ chương trình hạt nhân.

Iran ngừng xuất khẩu dầu cho Anh, Pháp

Bộ Dầu mỏ Iran ngày 19-2 loan báo đã ngừng bán dầu cho các công ty của Anh và Pháp trong động thái trả đũa biện pháp trừng phạt của phương Tây nhắm vào nước này. “Chúng tôi đang thực hiện các bước để phân phối dầu đến các nước khác”- người phát ngôn Ali Reza Nikzad Rahbar nói trên trang web của Bộ Dầu mỏ Iran.

Theo AFP, quyết định của Iran sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng bởi năm ngoái Pháp chỉ mua 3% dầu mỏ của Tehran, trong khi Anh đã ngưng các hợp đồng mua bán từ lâu. Tuy nhiên, đây là cảnh báo cho các đối tác châu Âu lớn hơn như Ý, Tây Ban Nha, Hi Lạp. Các nước này đều tham gia thỏa thuận trừng phạt ngành dầu mỏ của Iran có hiệu lực từ tháng 7-2012.

Đầu tháng 2-2012, Iran từng đe dọa sẽ cắt dầu của vài nước châu Âu. Giá dầu tuần trước nhảy vọt lên 102 USD/thùng sau tuyên bố giả của truyền thông quốc gia Iran về việc ngừng bán dầu cho sáu nước châu Âu. Dù vậy Ủy ban châu Âu khẳng định có đủ dầu dự trữ cho bốn tháng trong trường hợp Tehran ngừng xuất khẩu dầu thô.

Trong khi đó, Iran tiếp tục “dằn mặt” Israel và phương Tây. Hãng thông tấn Mehr đưa tin Tehran vừa đưa một tàu khu trục và một tàu tiếp tế ra Địa Trung Hải. Đây là lần thứ hai tàu chiến của Tehran vượt kênh đào Suez kể từ năm 1979, sau lần thứ nhất vào đầu năm 2011. Một số nguồn tin cho biết hai tàu này được cử đến Syria.