CEO nữ của General Motors – Dấu hiệu của sự tiến bộ hay chỉ là một “điểm sáng”

Hãng sản xuất xe 105 tuổi của Mỹ được xem là biểu tượng trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Với những đặc tính và truyền thống từ khi mới ra đời, nam giới là giới thống trị trong tỷ lệ lao động cũng như lãnh đạo các hãng sản xuất xe. Nhưng sự xuất hiện của Mary Barra như một dấu hiệu trong quá trình chuyển đổi của lĩnh vực sản xuất và ngành công nghiệp ô tô.

Với việc nổi bật ở một vị trí giám đốc điều hành của tập đoàn mang tính biểu tưởng trong ngành, Mary Barra được xem là nguồn cảm hứng và động lực để những doanh nhân nữ khác tiếp tục theo đuổi thành công. Bên cạnh đó, với thành công của Barra, giả định bất thành văn rằng phụ nữ không thể ở vị trí đỉnh cao trong ngành công nghiệp ô tô đã bị bác bỏ.

Vai trò lãnh đạo của phụ nữ tại các công ty hiện nay là không nhiều, phải mất nhiều thời gian thì mới có thể thay đổi tỷ lệ giới trong công việc lãnh đạo. Một báo cáo của công ty nghiên cứu Catalyst đã cung cấp những dữ liệu liên quan đến vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong kinh doanh cho thấy những thay đổi trong tỷ lệ lãnh đạo nữ trong nền kinh tế.

Trong năm 2013, chỉ có 14,6% CEO là nữ trong bảng xếp hạng Fortune 500. Số lượng nữ giữ các vị trí trong hội đồng quản trị chỉ chiếm 16,9%. Phụ nữ chỉ chiếm 8,1% các vị trí có thu nhập hàng đầu. Các kết quả này không thay đổi gì mấy so với kết quả năm 2012.

Nhưng nhìn kỹ vào các ngành công nghiệp nam giới thống trị truyền thống, kết quả thì ngược lại. Có 5 lĩnh vực phụ nữ phụ nữ đảm nhiệm vị trí giám đốc điều hành nhiều nhất là thương mại bán lẻ (18,6%), tài chính và bảo hiểm (17,6), dầu khí (16,9%), dịch vụ khoa học và công nghệ (15,5%) và sản xuất hàng hóa (15,2%). Trong năm lĩnh vực này, lĩnh vực tài chính, năng lượng và công nghệ có sự thay đổi đáng kể khi đây được xem là lĩnh vực nam giới thường chiếm vị trí lãnh đạo.

Năm lĩnh vực mà phụ nữ ít đại diện trong vị trí lãnh đạo là xây dựng (4,3%), nghệ thuật và giải trí (6,3%), quản lý (6,9%), bất động sản (9,5%) và sản xuất hàng hóa lâu bền (11,2%). Tuy nhiên, khi Barra (xếp vị trí 29 trong danh sách phụ nữ quyền lực nhất của Fortune) đảm nhiệm vai trò CEO của GM, vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa lâu bền sẽ được nâng cao hơn.

Sự thật là ngành có tỷ lệ có CEO nữ cao nhất là bán lẻ cũng chỉ chiếm 18,6%, tỷ lệ này là khá thấp trong khi 50% người có bằng cấp cao là phụ nữ.

Vai trò của phụ nữ trong những năm gần đây đã được cải thiện nhiều trong tất cả các lĩnh vực. Việc Barra lên điều hành GM không phải là bước tiến rõ ràng nhưng cũng một phần tạo nên một làn sóng mới cho con đường trở thành CEO của phụ nữ, nhất là trong những ngành nam giới thống trị truyền thống.

Tuy nhiên, đây không phải là quá trình dễ dàng và nhanh chóng. Một lý do khiến số lượng lãnh đạo nữ ít ỏi là khả năng làm việc tăng ca sau giờ làm của người đó. Các công ty thường lựa chọn người nam nếu có 2 ứng cử viên nam nữ cùng trình độ.

Theo báo cáo của Catalyst, số lao động trong lĩnh vực sản xuất ô tô là 24,2%, số lượng phụ nữ giữ các vị trí cấp cao trong lĩnh vực này cũng chỉ chiếm 16%. Rất khó để nhanh chóng thay đổi tỷ lệ này.

Vượt qua những khó khăn về sức khỏe cũng như định kiến, phụ nữ đang dần nhận được nhiều sự tin tưởng hơn cũng như chứng minh được khả năng của mình. Đã có rất nhiều người trong ngành đánh giá cao khả năng lãnh đạo của phụ nữ cũng như tin tưởng nếu họ giữ vị trí lãnh đạo trong những ngành như công nghệ, tài chính hoặc ô tô thì sẽ làm tốt hơn nhiều so với nam giới.