Thông thường ao hồ thường tốt khi ở đằng trước tạo nên thế "minh đường tụ thủy" hoặc bên tay trái ở nhánh Thanh Long của ngôi nhà. Hình dạng ao hồ ưa thích là hình bán nguyệt, hình hoa sen, hình ô van...Theo Phong thủy những hình dạng này chủ về sự phú quý, chủ nhà sẽ sinh nhiều con cháu, quan vận hanh thông.
Ngược lại với ao hồ, sông suối thuộc loại thủy lưu động có thể làm thay
đổi trường khí xung quanh ngôi nhà. Dòng nước lưu động của sông rạch
nên trong và yên tĩnh, nếu nước sông quanh năm dơ đen là sát thủy.
Phong thủy còn quan niệm nếu dòng thủy chảy nhỏ hẹp và sâu, chảy uốn
lượn quanh co triều khúc, lộ vẻ cung kính hiền hòa bao bọc lấy ngôi nhà
thì phúc lộc lâu dài. Nếu dòng thủy chảy xối thẳng vào trước nhà thì
rất hung hiểm. Tốc độ chảy của dòng nước cũng rất quan trọng. Nếu nước
chảy quá nhanh sẽ khiến khí thoát đi hoặc sẽ cung cấp Sát khí thay vì
Sinh khí.
Đặc điểm "bên lở, bên bồi" cũng khiến cho tuy chung một dòng nhưng hai
bên bờ sông sẽ có tính chất thổ nhưỡng và trường khí khác nhau, cần tìm
hiểu kỹ khi lựa chọn đất. Phía nước chảy theo hình chuỗi ngọc được gọi
là bên bồi, còn phía ngược lại có hình cung ngược được gọi là bên lở.
Do bên lở là bên nhận Thủy sát nên nó liên tục bị bào mòn. Ngược lại,
bên bồi là bên nhận sinh khí nên nó liên tục được bồi đắp. Vì vậy đối
với những ngôi nhà bên cạnh dòng sông, nên chọn phía nước chảy theo
hình chuỗi ngọc và tránh những nơi có hình cung ngược.
Nước trong sân vườn
Phong thủy có câu "khí gặp thủy thì dừng, gặp phong thì tán" để nói lên vai trò của thủy trong việc điểu tiết và phân bổ các nguồn khí. Trong sân vườn, sự xuất hiện của nước là một cách bổ cứu hiệu quả, dẫn dắt và lưu chuyển các luồng sinh khí. Tuy vậy việc bố trí những không gian nước trong sân vườn luôn phải chú ý phối hợp một cách hợp lý.
Hãy giữ cho các hình thế nước trong vườn trông càng tự nhiên càng tốt, những dòng suối nên thiên về những dáng chảy ôm vòng lấy tòa nhà. Tương tự vậy, những hồ nước hay hồ bơi không nên tạo thành những góc nhọn như kiểu "góc ao đao đình" đâm vào nhà, nên hướng tới tạo thành những dáng cong ôm vòng như hình hạt đỗ vừa dễ đẹp lại tạo một cảm giác an toàn.
Trong Phong thủy, trường phái Loan đầu khuyên con người nên làm nhà theo
thế "Toạ sơn hướng thuỷ", nghĩa là trước mặt nhà có hồ nước, sau nhà
là không gian lớn như trái núi, có thể là một toà cao ốc chẳng hạn. Vì
thế, với lý thuyết này, các Phong thủy gia thường khuyên gia chủ không
nên để hồ nước, bể bơi hoặc đào ao phía sau nhà. Điều này có thể đúng
nhưng chưa hẳn là chính xác. Đôi khi một thế nhà có dòng nước chảy ôm
vòng phía sau cũng vẫn tạo một thế nhà Phong thuỷ thuận lợi. Các chuyên
gia uyên thâm về Phong thuỷ hiểu rất rõ vấn đề này, đặc biết những
người am hiểu lý thuyết về Trạch Vận hay Phi Tinh, nên việc "dụng thuỷ"
trong Phong thuỷ thật sự linh hoạt mà không hề cứng nhắc chút nào.
Có quan niệm cho rằng hễ nhà ở càng nhiều gió và nước thì càng tốt về
Phong Thủy vì "phong" là gió, "thủy" là nước. Cách lý giải này khiến
nhiều người khi chọn đất xây cất thường hay thích gần vùng sông nước,
hoặc cố gắng đưa nước vào nhà mà quên rằng nước cũng có nhiều dạng, cần
phải khéo chọn lọc khu vực và kỹ thuật xây dựng phù hợp, nhất là trong
điều kiện khí hậu nước ta vốn là nóng ẩm, lại thường xuyên có mùa mưa
và nhiều vùng lũ lụt, độ ẩm cao dễ gây hư hại công trình và ảnh hưởng
đến sức khoẻ người cư ngụ. Những khu vực có bố trí mặt nước mà để tù
đọng chính là nguyên nhân gây ra ô nhiễm, bất lợi cho môi trường sống.
Thủy khí chỉ tốt khi được bố trí hợp lý, dòng nước được luân chuyển và
trong lành, sinh vật, hoa lá tươi tốt chung quanh. Và xét về Ngũ hành,
Phong thủy luôn đòi hỏi sự hài hòa và bổ sung lẫn nhau, không nên quá
thiên về hành nào để trường khí nơi cư ngụ được cân bằng và phát triển
bền vững