​​​​​​​Thép chất lượng cao là gì mà lại khiến nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam TUYÊN BỐ nhường lại “miếng bánh” thép xây dựng cho doanh nghiệp khác?

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm ngoái, ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát cho biết thời gian tới, tập đoàn sẽ điều tiết sản xuất theo tình hình thị trường, tập trung phát triển các loại thép chất lượng cao, nhường sân chơi cho những doanh nghiệp sản xuất thép xây dựng cơ bản.

Hiện tại, doanh nghiệp này đang có tổng cộng 7 lò cao luyện thép, gồm 4 lò ở Khu liên hợp gang thép Dung Quất và 3 lò ở Khu liên hợp gang thép Hải Dương với công suất sản xuất thép thô đạt 8,5 triệu tấn/năm, dẫn đầu thị phần thép xây dựng và ống thép.

Tuy nhiên, ông Trần Đình Long khẳng định từ nay trở đi, Hòa Phát sẽ chuyển rất mạnh sang sản xuất thép chất lượng cao, đầu tư chiều sâu để sản xuất thép chế tạo, tăng cường đầu tư và xuất khẩu các mặt hàng thép chất lượng cao.

Thép chất lượng cao là gì?

Các sản phẩm thép chất lượng cao mà Chủ tịch Hoà Phát nói đến bao gồm thép cuộn cán nóng (HRC) dùng cho sản xuất tôn mạ, vỏ container, ống thép. Trong tương lai, doanh nghiệp này tính tới việc sản xuất HRC phục vụ cho ngành công nghiệp đóng tàu và vỏ ô tô.

Ngoài ra, trong dòng sản phẩm chất lượng cao bao gồm các mác thép đòi hỏi kỹ thuật sản xuất khó hơn, dùng làm nguyên liệu cho vụ ngành cơ khí, chế biến chế tạo như làm lõi que hàn, đinh ốc vít, cáp, thép dự ứng lực, lò xo, tanh lốp ô tô…

Hòa Phát sẽ chuyển hướng sang mảng thép chất lượng cao

Được biết, các dòng thép chất lượng cao này được sản xuất theo tiêu chuẩn: GB/T24587-2009, JIS G 3506 -2017, JIS G 3503-2006, AWSAS5.18/A5.18M-2005, GB24587-2009, BS4449, đảm bảo các yêu cầu khắt khe về chất lượng trong quá trình nấu luyện, tinh luyện, đúc thép.

Đối với thép dự ứng lực, là loại cáp thép chuyên được sử dụng để làm dây trợ lực, dây kéo cho cầu và trong các công trình xây dựng khác. Hiện loại thép này có 3 dòng sản phẩm là thanh thép dự ứng lực (PC Bar), cáp thép dự ứng lực (PC Strand) và dây thép dự ứng lực (PC Wire).

Ngày nay, các dòng sản phẩm thép dự ứng lực được cải tiến nhờ kỹ thuật ứng suất trước nên đạt độ bền, cường độ chịu nén, chống ăn mòn cao. Trong xây dựng, thép dự ứng lực kết hợp với bê tông tạo thành sản phẩm cốt thép dự ứng lực đảm bảo cho công trình có vượt nhịp lớn, chịu lực cao.

Tương tự, thép lõi que hàn là loại thép chuyên dụng, có hàm lượng carbon dưới 0.09%, mangan <0.65%, các thành phần tạp chất khác như P, S có hàm lượng nhỏ. Thép dùng làm lõi que hàn điện có mác thép SWRY11, mác thép H08A; lõi dây hàn tự động mác thép EM12K…

Cáp thép dự ứng lực

Riêng với mác mác thép làm tanh lốp ô tô, theo nhà sản xuất, độ sạch của thép là vấn đề trọng yếu vì đây là thép carbon cao có tính chất đặc thù.

Sợi thép làm tanh lốp ô tô có đường kính rất nhỏ 0,2÷0,78 mm. Vì vậy, bất kể khuyết tật nào từ thép cuộn nguyên liệu đều có thể dẫn đến phá hủy sản phẩm cuối cùng trong quá trình gia công.

Để sản xuất dòng thép này, phải lựa chọn nguyên liệu kỹ càng, việc nấu luyện, đúc thép loại bỏ gần như hoàn toàn tạp chất và chống tái oxy hóa trong toàn bộ quá trình sản xuất.

Với thép thanh vằn đóng cuộn (DBIC - Debar in Coil), đây là loại thép xây dựng làm cốt bê tông cho các siêu công trình, được sản xuất ở dạng cuộn để thuận tiện trong quá trình vận chuyển.

Thị trường thép chất lượng cao có đủ lớn?

Thép chất lượng cao là vật liệu quan trọng để sử dụng trong các công trình lớn, đặc biệt phục vụ cho ngành công nghiệp ô tô, đóng tàu, thép kết cấu và các lĩnh vực cơ khí chế tạo.

Theo báo cáo đề xuất “Chiến lược phát triển ngành thép Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” của Bộ Công Thương, các chủng loại thép hợp kim sử dụng trong đóng tàu, cơ khí chế tạo có nhu cầu lớn, song năng lực sản xuất trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu nên dẫn đến tiếp tục phải nhập khẩu với số lượng lớn.

Cụ thể, tổng nhu cầu thị trường các ngành chế tạo của Việt Nam giai đoạn đến năm 2030 có thể đạt tới 310 tỷ USD. Trong đó, ngành công nghiệp ô tô và cơ khí phục vụ công trình công nghiệp là 2 ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất.

Bộ Công Thương nhận định đây sẽ là thị trường rất lớn cho ngành thép trong nước, đặc biệt là các loại thép chế tạo, thép hợp kim chất lượng cao phục vụ các ngành công nghiệp chế tạo, vốn là phân khúc hiện nay Việt Nam chưa tự chủ được trong sản xuất thép nội địa.

Về lâu dài, để đảm bảo nhu cầu các loại thép hợp kim, thép chất lượng cao trong nước cần tiếp tục thu hút và đầu tư một số nhà máy liên hợp sản xuất thép lớn để phục vụ nhu cầu nội địa, giảm dần sự phụ thuộc vào thép nhập khẩu.

Theo thông tin cập nhật từ Hòa Phát, trong 2 tháng đầu năm 2024, doanh nghiệp đã cung cấp cho thị trường 575.000 tấn thép xây dựng, thép cuộn chất lượng cao phục vụ cơ khí chế tạo, giảm 2% so với cùng kỳ.

Ngoài ra, còn cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước 542.000 tấn thép HRC, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Ống thép đạt sản lượng 88.000 tấn và tôn mạ các loại đạt 66.000 tấn, lần lượt giảm 17% và tăng 39% so với sản lượng bán hàng cùng kỳ năm 2023.

Nhà sản xuất này cho biết, những dòng thép kỹ thuật khó như thép cuộn làm tanh lốp ô tô, đinh vít, thép thanh vằn đóng cuộn sẽ đóng vai trò như cánh tay nối dài thêm chuỗi sản phẩm đa dạng của Hòa Phát, góp phần thay thế hàng nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước.

Do đó, định hướng của doanh nghiệp này trong thời gian tới là dồn toàn bộ nguồn lực hiện tại vào dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2.

Theo dự kiến, dự án Dung Quất 2 sẽ hoàn thành vào quý 1/2025 với công suất 1,5 triệu tấn/năm cho giai đoạn 1. Tổng công suất thiết kế của dự án này là 5,6 triệu tấn/năm, bao gồm 4,6 triệu tấn thép cuộn cán nóng HRC và 1 triệu tấn thép đặc biệt.