Lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết vẫn đang bị chi phí lãi vay ăn mòn

Ảnh minh hoạ.

Kết quả kinh doanh (KQKD) quý 3/2023 yếu hơn kỳ vọng, tiếp tục suy giảm svck

VnDirect ước tính LN ròng toàn thị trường của các công ty niêm yết trên ba sàn (HOSE, HNX, UPCOM) giảm 5,5% svck, thấp hơn so với kỳ vọng về lợi nhuận phục hồi tích cực trong quý 3/2023.

Sự lạc quan từ mùa KQKD quý 2/2023 đã không được lặp lại trong quý 3/2023. Do thị trường kỳ vọng cao hơn vào KQKD trong nửa cuối 2023, mùa KQKD quý 3/2023 đã không thể kìm lại đợt bán tháo mạnh gần đây của thị trường.

Thép và Dầu khí là những ngành đóng góp tăng trưởng hàng đầu

Ngành Thép vừa có một mùa KQKD tích cực khi nhiều doanh nghiệp sản xuất thép có kết quả khả quan quý 3/2023 trong khi cùng kỳ năm ngoái ghi nhận lỗ. Theo đó, tổng LN ròng ngành Thép đã tăng gấp ba lần so với quý 2/2023.

Sự cải thiện mạnh mẽ này đến từ việc biên LN gộp tăng (+0,8 điểm % so với quý trước, +8,0 điểm % svck) nhờ chi phí đầu vào giảm. LN ròng quý 3/2023 của nhóm Dầu khí tăng 2.107% svck, nhờ 1) crack spread (sự chênh lệch giữa giá của một thùng dầu thô và sản phẩm hóa dầu từ nó) tăng do nguồn cung toàn cầu thắt chặt và căng thẳng ở Trung Đông, và 2) thị trường phân phối xăng dầu trong nước trở lại hoạt động bình thường trong 9 tháng đầu năm 2023.

Hóa chất, Điện và Bất động sản gây thất vọng

LN ròng trong quý 3/2023 của các công ty hóa chất tiếp tục xu hướng giảm trong với tăng trưởng quý 2 và quý 3/2023 ghi nhận giảm 62,3/77,3% svck do giá phân bón giảm mạnh trong khi giá khí đốt vẫn ở mức cao.

Hai công ty phân bón lớn là DPM và DCM công bố LN ròng quý 3/2023 đạt 64 tỷ đồng và 74 tỷ đồng, giảm đáng kể 94%/90% svck.

LN ngành điện giảm mạnh 66,7% svck do: 1) các nhà máy thủy điện ghi nhận lỗ do thời tiết không thuận lợi; và 2) giá phát điện trên thị trường cạnh tranh trong quý 3/2023 giảm 30% svck.

Các doanh nghiệp bán lẻ cũng ghi nhận mức sụt giảm LN 62,4% svck do cạnh tranh giá gay gắt giữa các công ty lớn.

Tổng cộng, nhóm Hóa chất, Điện và Bán lẻ đã kéo giảm 7,1% mức tăng trưởng LN trong quý 3/2023 toàn thị trường.

Chi phí lãi vay cao gây áp lực lên lợi nhuận

Mặc dù đạt mức cao nhất nhiều năm trong quý 2/2023, chi phí lãi vay đã kéo dài xu hướng đến quý 3/2023 khi tiếp tục tăng thêm 0,2 điểm % so với quý trước lên 6,8%.

Do đó, tổng lợi nhuận hoạt động vẫn đang bị chi phí tài chính ăn mòn mặc dù NHNN đã cắt giảm lãi suất chính sách nhiều lần kể từ tháng 3 và lãi suất huy động đã trở lại mức trước Covid-19.

VnDirect kỳ vọng chi phí lãi vay sẽ giảm trong các quý tới do các ngân hàng đã bắt đầu hạ lãi suất cho vay kể từ quý 3/2023.

Tỷ lệ đòn bẩy đạt mức thấp kỷ lục 60,7% trong quý 3/2023, thấp hơn 0,3 điểm % so với quý trước do các công ty đều tập trung vào trả nợ.

Lợi nhuận các nhóm cổ phiếu giảm svck trong quý 3/2023

Nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn giảm nhẹ hơn nhóm vốn hóa trung bình và nhỏ trong cả quý 3/2023 và 9 tháng đầu năm 2023.

Tổng LN ròng quý 3/2023 của các công ty vốn hóa vừa và nhỏ giảm lần lượt là 14,8% và 24,6% svck. Tuy nhiên, tổng LN quý 3/2023 của các công ty niêm yết trên HOSE ghi nhận mức giảm 9,0% svck, giảm nhiều hơn so với các sàn khác.

Tổng LN toàn thị trường giảm nhẹ hơn so với HOSE là do BSR (không thuộc HOSE) đạt mức tăng trưởng LN ròng 581,2% svck trong quý 3/2023.

HPG, VJC và SSI đóng góp nhiều nhất

Tổng LN ròng trong quý 3/2023 của VN30 giảm 3,1% svck và giảm 3,8% so với quý trước. Trong quý 3/2023, 14 doanh nghiệp trong VN30 ghi nhận tăng trưởng LN ròng, dẫn đầu là PLX (+646% svck), VJC (+232% svck), SSI (+111% svck) và VRE (+66% svck). PLX ghi nhận LN tăng trưởng mạnh đạt 738 tỷ đồng (+646% svck) nhờ thoái vốn ngân hàng PGBank cũng như hưởng lợi từ việc thị trường phân phối xăng dầu trong nước đã ổn định hơn so với quý 3/2022.

Trong quý này, VJC báo cáo kết quả ấn tượng nhờ khách du lịch quốc tế phục hồi mạnh mẽ. LN ròng quý 3/2023 của SSI tăng vọt 111% svck nhờ: 1) thị trường chứng khoán hồi phục từ vùng đáy quý 3/2022; và 2) hoạt động giao dịch mạnh mẽ trong quý 3/2023 thúc đẩy phí giao dịch. LN ròng của VRE tăng 66% svck nhờ ghi nhận doanh thu bàn giao bất động sản tăng từ 136 tỷ đồng lên 1.304 tỷ đồng trong kỳ đến từ dự án ở Quảng Trị và Điện Biên.

LN quý 3/2023 của MSN và MWG giảm lần lượt 91% và 96% svck do tiêu dùng chưa phục hồi bất chấp các nỗ lực kích thích của Chính phủ. Đáng chú ý, LN ròng trong quý 3/2023 của VIC giảm 171% svck do công ty đã ghi nhận khoản doanh thu một lần đáng kể từ việc chuyển nhượng cổ phần công ty con trị giá 8.937 tỷ đồng trong quý 3/2022.