Kiến nghị giải pháp đẩy nhanh cải tạo, xây mới chung cư cũ

Nhằm đẩy nhanh tiến độ cải tạo, xây dựng chung cư cũ trên địa bàn UBND Thành phố vừa kiến nghị Bộ Xây một loạt các giải pháp.

Theo đó, Thành phố sẽ được ủy quyền cho UBND quận - huyện thực hiện các công việc thuộc thẩm quyền của UBND TP như: phê duyệt dự toán kinh phí sửa chữa và kinh phí kiểm định; ban hành văn bản thông báo kết quả kiểm định cho chủ sở hữu nhà chung cư; phê duyệt và công bố Kế hoạch cải tạo, sửa chữa hoặc xây dựng mới thay thế chung cư cũ; công nhận chủ đầu tư; chấp thuận, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; phê duyệt phương án di dời, bố trí tạm cư và phương án cưỡng chế phá dỡ khẩn cấp;ban hành Quyết định chấp thuận đầu tư dự án.

Bên cạnh đó, đối với các công việc thuộc thẩm quyền của các sở, ngành, phân công cho UBND các quận - huyện thực hiện như: ban hành văn bản kết luận kiểm định; tổ chức thẩm định và phê duyệt phương án phá dỡ nhà chung cư do chủ đầu tư tổ chức lập; điều chỉnh đồ án quy hoạch phân khu 1/2000; thẩm định và phê duyệt phương án phòng cháy, chữa cháy; phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; thỏa thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật, giao thông; thẩm định thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công; cấp phép xây dựng...

UBND các quận-huyện sẽ chủ động thực hiện quyết định điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch cho các vị trí chung cư cũ để đảm bảo dự án triển khai hiệu quả khả thi và đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Sở Quy hoạch - Kiến trúc có trách nhiệm xây dựng tiêu chí về việc điều chỉnh chỉ tiêu tại các vị trí chung cư cũ cũng như việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 để UBND các quận-huyện thực hiện.

UBND Thành phố cũng kiến nghị không áp dụng thực hiện phương thức bồi thường mà thực hiện phương thức tái định cư (tại chỗ hoặc nơi khác) theo nguyên tắc: nhà đầu tư được nhà nước lựa chọn làm chủ đầu tư có trách nhiệm ứng vốn để quận-huyện chi trả tiền tạm cư cho các hộ dân; thực hiện đầu tư xây dựng và bàn giao quỹ nhà tái định cư cho UBND quận-huyện để tổ chức bố trí tái định cư tại chung cư xây dựng mới.

Chủ đầu tư không trực tiếp thực hiện việc tái định cư cho người dân. Quyền lợi và nghĩa vụ của chủ sở hữu và chủ sử dụng hợp pháp nhà chung cư được bảo toàn trước, trong và sau khi di dời, tạm cư và tái định cư.

Tiêu chuẩn căn hộ tái định cư có diện tích tối thiểu bằng 1,1 lần so với diện tích căn hộ cũ và người dân không phải đóng thêm bất kỳ khoản tiền nào.

Trường hợp căn hộ được bố trí tái định cư có diện tích nhỏ hơn 25m2 thì được bố trí căn hộ có diện tích tối thiểu là 25m2. Đây là phần hỗ trợ riêng cho các đối tượng có nhà ở nhỏ hơn mức tối thiểu của nhà ở xã hội, các hộ có diện tích căn hộ nhà ở tái định cư lớn hơn mức tiêu chuẩn tối thiểu của nhà ở xã hội thì không được hỗ trợ. Trường hợp có nhu cầu chính đáng (hộ gia đình có nhiều nhân khẩu) thì được xem xét, giải quyết cho thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội.

Đối với trường hợp đã ký hợp đồng bố trí nhà ở tái định cư, nhưng người dân không có nhu cầu ở tại chung cư xây dựng mới thì vẫn được bán căn hộ tái định cư theo hình thức chuyển nhượng căn hộ hình thành trong tương lai.

Trường hợp chưa ký hợp đồng bố trí nhà ở tái định cư, nhưng người dân muốn nhận tiền tại thời điểm di dời thì được thanh toán khoản tiền tương đương với giá trị căn hộ được tái định cư…

Còn 474 chung cư cũ, xuống cấp

Di dời, cải tạo chung cư cũ tại TP.HCM là mối quan tâm lớn của lãnh đạo thành phố từ nhiều năm nay. Trong các chuyến thị sát tại các chung cư cũ, Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng cũng đã nhấn mạnh yêu cầu cấp bách phải di dời, tháo dỡ các chung cư cũ, có nguy cơ đổ sập nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân.

Tuy nhiên, thực tế công việc này không hề đơn giản nên đến nay hiệu quả di dời, cải tạo chung cư cũ tại thành phố vẫn còn rất khiêm tốn. Theo ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, từ năm 2006 đến nay, thành phố đã tháo dỡ 32 chung cư cũ, hư hỏng với diện tích sàn xây dựng tháo dỡ là 204.000 m2, di dời 4.000 hộ dân sinh sống trong các chung cư này. Thành phố cũng xây mới nhiều chung cư tái định cư với tổng diện tích sàn xây mới là 482.000 m2. “Tuy nhiên, con số 32 chung cư được tháo dỡ so với tổng chung cư cũ trên địa bàn là quá nhỏ, đây là kết quả không như mong muốn, chưa cải thiện đời sống của người dân và chỉnh trang đô thị” ông Tuấn nói.

Đại diện một doanh nghiệp địa ốc cho rằng, việc cải tạo chung cư cũ rơi vào bế tắc là do giữa doanh nghiệp, người dân và chính quyền chưa có niềm tin vào nhau. Người dân thì luôn trong trạng thái phòng thủ, đề phòng vì sợ doanh nghiệp lấy mất lợi ích của mình nên khi thương thảo giá cả bồi thường họ luôn đưa ra những yêu cầu và mức giá rất cao so với thực tế. Đối với doanh nghiệp, khi họ bắt tay vào làm dự án cũng lo lắng, dù tuân thủ theo đúng các tiêu chí, yêu cầu của chính quyền nhưng trong trường hợp còn một số hộ không đồng thuận, nếu chính quyền không can thiệp giúp đỡ thì họ doanh nghiệp rất khó khăn vì đã đổ vốn lớn vào đây để giải phóng mặt bằng, dự án kéo dài doanh nghiệp bị chôn vốn.

Vừa qua, Sở Xây dựng TP.HCM công bố danh sách các nhà đầu tư muốn tham gia cải tạo chung cư cũ, trong đó có sự hiện nhiều của nhiều ông lớn như Novaland, C.T Group, Phú Mỹ Hưng… Đặc biệt, hầu hết những chung cư cũ này đều nằm ở vị trí trung tâm tại quận 1, 3, 5 và Bình Thạnh.

Thống kê TP. HCM hiện có 474 chung cư xây dựng trước năm 1975 đã hết niên hạn sử dụng. Từ nay đến năm 2020, Thành phố đặt mục tiêu là giải quyết được 50% số chung cư này, đặc biệt là khoảng 70 chung cư cũ bị hư hỏng nặng, nguy hiểm cho người sử dụng.