DA Khách sạn Hàng Không 100 triệu đô: “Ông chủ lớn” bị kiện ra tòa

Khách sạn Hàng Không vẫn mãi là “mô hình”

Ôm nợ đầm đìa

Như điều tra của Báo CATP, khu đất “vàng” 5.006m2 ở số 27B Nguyễn Đình Chiểu, P.Đa Kao, Q1 được UBND TPHCM cho VNA thuê để hợp tác với Công ty S.M.I. (Thái Lan) lập liên doanh triển khai DA Khách sạn Hàng Không “tiêu chuẩn quốc tế” từ năm 1994. Dự án chỉ triển khai được một thời gian thì “chết yểu”, VNA đã mua lại cổ phần của S.M.I với giá 1,16 triệu USD bằng hợp đồng (HĐ) chuyển nhượng ngày 17-11-2000. Theo quyết định (QĐ) ngày 17-9-2001 của UBND TPHCM, VNA tiếp tục được thuê khu đất “vàng” đến năm 2019 để đầu tư xây dựng khách sạn với 100% vốn trong nước. Căn cứ HĐ thuê đất ngày 25-1-2002, mỗi năm VNA chỉ phải trả 140,168 triệu đồng tiền thuê 5.006m2 đất (28.000 đồng/m2), giá này được cố định trong 5 năm mới điều chỉnh.

Theo QĐ 372/QĐ-TTg ngày 4-4-2003 của Chính phủ, VNA thành lập Công ty cổ phần Khách sạn Hàng Không (công ty con của VNA) để triển khai DA trên khu đất “vàng”. Ngày 11-10-2006, VNA cùng bốn doanh nghiệp ký cam kết thỏa thuận góp vốn vào AHJSC. Theo đó, AHJSC có vốn điều lệ 96 tỷ đồng (tương đương 6 triệu USD), VNA góp 3,6 triệu USD (chiếm 60% vốn điều lệ); bốn cổ đông (CĐ) còn lại góp 2,4 triệu USD (mỗi doanh nghiệp 10%). Các CĐ góp vốn bằng tiền mặt, còn VNA góp bằng tài sản đã đầu tư dang dở trên khu đất “vàng” được VNA tự định giá hơn 8,94 triệu USD.

Do chỉ góp 3,6 triệu USD, còn 5,34 triệu USD “dôi” ra, VNA bán cho AHJSC theo hình thức trả chậm trong 7 năm bằng HĐ “nhận nợ” 01/HĐ-TCTHKVN ngày 15-8-2007. Theo đó, hai năm đầu 2008 - 2009 AHJSC chỉ trả lãi cho VNA; giai đoạn 2010 - 2013, mỗi năm AHJSC phải trả 1 triệu USD “nợ” gốc kèm lãi (trả một lần vào ngày cuối cùng của năm), còn lại 1,34 triệu USD kèm lãi trả một lần vào cuối năm 2014.

Thật khó tin khi DA vẫn còn trên giấy thì AHJSC phải gánh món nợ “khủng” hơn 85 tỷ đồng (theo tỷ giá lúc bấy giờ) chưa kể lãi. Một CĐ cho biết, do VNA độc chiếm quyền quản lý điều hành AHJSC nên các CĐ hoàn toàn mù tịt về số nợ gốc kèm lãi, nhẩm tính đến nay có thể tăng gấp đôi. Trong khi đó, DA đang chết cứng, chưa biết bao giờ mới khởi công khiến cho món nợ tăng vùn vụt, không điểm dừng. Dự án càng bế tắc khi VNA buộc phải thoái vốn hoàn toàn khỏi AHJSC theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

"Sáng kiến" kiếm tiền trả nợ

Thay vì triển khai DA khách sạn 5 sao cao 25 tầng “tiêu chuẩn quốc tế” với tổng mức đầu tư 100 triệu USD thì Tổng giám đốc (TGĐ) AHJSC Phạm Thúc Hòa lại cho cải tạo, sửa chữa khối nhà A - B số 27B Nguyễn Đình Chiểu cao 6 tầng xây dở dang trên khu đất “vàng” để làm phòng bán vé máy bay của VNA và văn phòng làm việc cho các đơn vị thành viên không đúng với phê duyệt của Bộ Tài chính. Việc này làm tiêu tốn 23 tỷ đồng lấy từ vốn điều lệ của AHJSC do các cổ đông góp.

Ngày 10-7-2009, TGĐ Hòa bất ngờ ký HĐ 02-09/AHJSC/HĐKT, mang một phần diện tích khối nhà A - B cho Công ty cổ phần đầu tư Việt Long (sau nay đổi thành Công ty IMG) thuê trong vòng 4 năm 7 tháng với giá 38.200USD/tháng. Ngày 3-2-2010, TGĐ Hòa ký tiếp HĐ 01-10/AH JSC/HDKT mang khối nhà C cho IMG thuê trong 4 năm 4 tháng với giá 8.191,19USD/tháng.

Chưa đầy tháng sau, TGĐ Hòa ký phụ lục HĐ ngày 2-3-2010, mang thêm 830m2 của khối nhà A-B cho IMG thuê với mức 16.521USD/tháng. Đến ngày 17-5-2010, TGĐ Hòa ký tiếp phụ lục HĐ với IMG “giảm một phần diện tích thuê” tại tầng 6 khối nhà A-B với số tiền được “bớt” là 1.266USD/tháng.
Theo trình bày của đại diện IMG, sau khi ký HĐ thuê mặt bằng, công ty đã bỏ ra 44 tỷ đồng để hoàn thiện khối A-B và cải tạo, sửa chữa khối nhà C đưa vào sử dụng.

Một cổ đông của AHJSC cho biết, với “sáng kiến” mang hai khối nhà trên khu đất “vàng” cho thuê, TGĐ Hòa thu về cho AHJSC hơn 61.600 USD/tháng. Chưa dừng lại, TGĐ Hòa còn cắt khoảng 2.000m2 khu đất “vàng” cho Công ty CP Tân Việt Long thuê giá bèo để kinh doanh bãi giữ xe, gây thiệt hại lớn cho AHJSC. Biết rõ việc cho thuê này là trái với QĐ 09/2007/QĐ-TTg ngày 19-1-2007 của Thủ tướng Chính phủ nhưng TGĐ Hòa vẫn tiến hành để thu tiền trả món nợ “đầm đìa” cho Công ty mẹ VNA.

Kéo nhau ra tòa

Ngoài việc thuê hai khối nhà, Công ty IMG còn là CĐ lớn của AHJSC. Khởi nguyên, AHJSC có 5 CĐ sáng lập, trong đó VNA chiếm 60% cổ phần, IMG 10%. Mua thêm 10% của một cổ đông, VNA có 70% cổ phần trong AHJSC. Ngày 21-11-2009, TGĐ của VNA là ông Phạm Ngọc Minh ký HĐ chuyển nhượng 26% cổ phần cho Công ty IMG, thu 24,96 tỷ đồng. Như vậy, sau khi thay đổi, AHJSC chỉ còn 4 CĐ, gồm VNA có 44% cổ phần, IMG 36%, Công ty cổ phần MTGas 10% và Công ty cổ phần đầu tư Vi Na 10%.

Đại diện IMG trình bày, qua trao đổi, nhiều cơ quan chức năng đều cho rằng VNA dùng tài sản trên khu đất “vàng” góp vào AHJSC, bán tài sản cho AHJSC cũng như chuyển nhượng cổ phần cho IMG là vi phạm pháp luật. Điều này càng thể hiện rõ qua văn bản 749/TCQLĐĐ-CĐKTK ngày 20-6-2012 của Bộ Tài nguyên - Môi trường: chưa được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ thì VNA không được phép bán và góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất tại số 27B Nguyễn Đình Chiểu. Như vậy, VNA đã bán tài sản “chui”, góp vốn “lụi” không được pháp luật thừa nhận.

Ngày 27-8-2012, hai công ty IMG và MTGas đồng đứng nguyên đơn khởi kiện, yêu cầu tòa hủy bỏ tư cách CĐ của VNA trong AHJSC, đồng thời tuyên bố HĐ nhận nợ 01 vô hiệu. Vụ kiện đã được TAND TPHCM thụ lý cuối tháng 8-2012, đến nay đã gần hai năm. Ngày 11-4-2014, nguyên đơn có đơn đề nghị tòa hoàn tất hồ sơ, sớm đưa vụ án ra xét xử.

Về phía AHJSC, ngày 18-12-2012 TGĐ Hòa ký đơn khởi kiện yêu cầu tòa tuyên chấm dứt các HĐ và phụ lục HĐ cho thuê nhà, buộc Công ty IMG bàn giao nguyên trạng mặt bằng khối nhà A-B và C cho AHJSC đồng thời thanh toán tiền thuê. Thụ lý vụ kiện ngày 9-1-2013, đến ngày 14-8-2013 TAND Q1 ra QĐ tạm đình chỉ, lý do: đợi kết quả giải quyết vụ kiện do TAND TPHCM thụ lý giữa nguyên đơn Công ty IMG với bị đơn VNA. Đại diện AHJSC kháng cáo nhưng TAND TPHCM bác, giữ nguyên QĐ của TAND Q1.

Sau 20 năm, dự án 100 triệu USD trên khu đất “vàng” vẫn còn nằm trên giấy và sẽ còn “ấp ủ” dài dài, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước không biết bao nhiêu mà kể. Tiếp nhận đơn tố cáo của các CĐ, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ GT-VT chỉ đạo làm rõ, xử lý theo quy định pháp luật. Báo CATP sẽ tiếp tục theo dõi và phản ánh vụ việc khi có thông tin mới.