'Kinh tế Việt Nam ốm không ra ốm, khỏe không ra khỏe'

Phát biểu tại diễn đàn kinh tế mùa Xuân ngày 28/4, Tiến sĩ Trần Du Lịch - Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã bình luận về một số vấn đề kinh tế vĩ mô hiện nay.

“Kinh tế Việt Nam qua các chỉ số vĩ mô thời gian qua có dấu hiệu ổn định hơn nhưng chưa đủ phục hồi, vẫn còn trì trệ và thiếu sức sống. Có thể nói, kinh tế như một cơ thể ốm không ra ốm, khỏe không ra khỏe. Điều này đã tác động lên các doanh nghiệp.

Tiến sĩ Trần Du Lịch đề xuất 3 giải pháp đối với bất động sản.

Hiện doanh nghiệp đang chia làm ba nhóm. Thứ nhất là các đơn vị tốt, nhưng không có nhu cầu tín dụng, thậm chí các ngân hàng còn phải đi mời chào. Thứ hai là doanh nghiệp khó khăn, dính nợ nần, nếu không có chính sách hỗ trợ thì những đối tượng này sẽ chết. Nhóm cuối cùng là các công ty nợ nần chồng chất, chết mà chưa chôn. Tình hình khó khăn, song có thể thấy Nhà nước vẫn đang thiếu chính sách hỗ trợ để vực dậy những đơn vị đang ngắc ngoải. Chẳng hạn, khi hỏi một doanh nghiệp thuộc nhóm nào thì nhiều cơ quan không biết, từ đó chưa thể có chính sách hỗ trợ đúng đắn.

Một vấn đề cũng nổi lên hiện nay là tái cơ cấu nông nghiệp. Vốn là trụ cột của nền kinh tế, song nông nghiệp Việt Nam đang dần tụt lại, nông dân được mùa thì giá lúa gạo lại giảm. Do vậy, Chính phủ cần nghiên cứu trình Quốc hội thảo luận, ban hành nghị quyết riêng về tái cấu trúc nông nghiệp. Đây là vấn đề rất lớn đặt ra hiện nay, rất bức xúc.

Liên quan đến nợ công, con số hiện nay vẫn chưa phản ánh đúng tình hình, không hề nhẹ nhàng như nhiều người vẫn nghĩ. Do vậy, cần có thêm những buổi thảo luận riêng, xem xét khả năng trả nợ, cơ cấu các khoản vay của Chính phủ, doanh nghiệp Nhà nước, nợ do Chính phủ bảo lãnh.

Bên cạnh đó, nền kinh tế hiện nay cũng không hấp thụ được vốn. Chính phủ phát hành trái phiếu, nhưng lại không giải ngân được để kích thích đầu tư, hỗ trợ thị trường. Số tiền không giải ngân được lại được Kho bạc Nhà nước gửi vào ngân hàng lấy lãi. Khi Ngân hàng Nhà nước "thừa tiền" thì lại mua lại số trên. Vòng xoáy luẩn quẩn khiến những nỗ lực của Nhà nước trở nên không hiệu quả, như tín dụng không tăng, gói 30.000 tỷ đồng cho thị trường bất động sản giải ngân thấp…

Vậy, cần phải xem xét lại việc đặt mục tiêu. Lần đầu tiên, Quốc hội có Nghị quyết về mục tiêu kinh tế - xã hội 2 năm, trong đó đặt mục tiêu lạm phát 6,5-7% để có dư địa kích thích tăng tổng cầu. Yếu tố này không được khai thác trong thời gian qua khi kinh tế vẫn tăng trưởng thấp và chưa có nhiều triển vọng trong thời gian tới. Đây là vấn đề cần tính toán rất kỹ để khai thác dư địa của lạm phát mục tiêu.

Đồng thời, cần xem lại sự phối hợp điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa, tránh việc phải trả giá cho lạm phát mà không đạt mục tiêu kích thích tăng trưởng. Theo tôi, lạm phát từ nay đến cuối năm còn dư địa khoảng 6% , nhưng nếu không tăng trưởng được như mục tiêu đề ra thì điều đó cũng không phải là thành tích. Nó chính là sự thất bại.

Cuối cùng, với thị trường bất động sản, tôi đề nghị 3 giải pháp để gỡ vướng cho Luật Kinh doanh bất động sản. Thứ nhất, Luật nên cho phép nhà đầu tư nước ngoài được mua lại các dự án dang dở. Ví dụ, trong nước đang xây dựng một tòa nhà cho thuê song không có năng lực triển khai tiếp thì nên tạo điều kiện cho nhà đầu tư ngoại được mua lại và làm tiếp. Điều này sẽ giúp giảm dược các dự án bị đắp chiếu.

Thứ hai, nên cho phép người mua nhà được dùng tài sản hình thành trong tương lai để thế chấp vay ngân hàng. Đặc biệt, để quản lý nguồn vốn xây dựng, việc giải ngân cần phải thông qua một ngân hàng thương mại cụ thể. Tổ chức tín dụng chỉ giải ngân khi số tiền đó được sử dụng vào đúng mục tiêu, tránh tình trạng như đang xảy ra hiện nay… Tôi cho rằng, nếu các chính sách trên không được thực hiện, sẽ khó tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản."

Lược ghi TS. Trần Du Lịch