Một mình nơi đất lạ, nhiều lần không một xu dính túi, chỉ với quyết tâm tìm cách nhân giống ba kích giúp đồng bào thoát nghèo mà bây giờ Nguyễn Đức Hiển (sinh năm 1989, quê quán Hà Tĩnh) được đồng bào Cơ Tu vùng biên huyện Tây Giang (Quảng Nam) coi như người hùng của bản làng.
Nhân giống bằng hom
Chuyện bắt đầu từ năm 2009, lúc ấy Hiển học năm thứ hai chuyên ngành Sinh - Môi trường, Đại học Sư phạm Đà Nẵng, tham gia nghiên cứu đề tài "Đánh giá sinh trưởng của cây ba kích bằng phương pháp nuôi cấy mô” cùng các sinh viên khóa trên. Đề tài có nhiệm vụ nhân giống ba kích trong phòng thí nghiệm rồi trồng lại nơi sản sinh ra nó và phải làm sao cho nó sống được.
Sau khi những sinh viên đàn anh ra trường, một mình Hiển tiếp quản đề tài. Hiển mang 100 cây giống ba kích nuôi cấy mô đến Tây Giang trồng thử. Chưa tới 10 ngày, 100 cây giống chết sạch, thế là Hiển dời luôn phòng thí nghiệm đến Tây Giang để có trải nghiệm thực tế. Hiển trình bày nguyện vọng với ông Bhríu Pố (thôn Arớh, xã Lăng, Tây Giang) cũng là người trồng ba kích trên này, Bhríu Pố cho Hiển ở nhờ và giúp nghiên cứu ba kích.
Đồng bào Cơ Tu khi ấy coi cây ba kích là cây của Giàng, họ chỉ đào củ mà không dám trồng. Chỉ có mỗi Bhríu Pố tạo giống đơn giản bằng cách vào rừng lấy củ xong cắt dây đem về vườn cắm xuống đất, tỷ lệ đẻ giống 1:1. Với tỷ lệ này, ông Pố không thể tạo đủ giống để trồng đại trà. Thấy vậy, Hiển lấy dây ba kích, chặt từng khúc ngang mắt, ngâm thuốc kích rễ, cho vào hom có bón phân vi sinh.
Cần cù thử nghiệm một thời gian thì ba kích mọc rễ. Với phương pháp mới, một dây ba kích 5m cho ra gần 20 cây giống. "Nhân giống bằng hom đấy. Mình chụm giống vào một chỗ, thúc phân vi sinh, vừa tiết kiệm phân, vừa thúc củ to nhanh. Nếu trước đây phải chờ 6 năm thì bây giờ chỉ 3 năm là có củ thu hoạch", Hiển khoe.
Năm 2011, ra trường với tấm bằng loại giỏi, Hiển vẫn chưa hoàn thành đề tài nuôi cấy mô. Không chấp nhận dang dở, Hiển khăn gói lên Tây Giang, hành trang chỉ vài bộ quần áo cùng chiếc xe máy cà tàng. Mượn miếng đất nhỏ, trong khi tiếp tục thực hiện đề tài, Hiển gom tiền mở vườn ươm theo phương pháp nhân giống ba kích bằng hom.
Tháng 8 năm ấy, trời đổ trận mưa to, 3 nghìn cây giống ươm chết sạch. Hiển trắng tay, phải bán xe máy, laptop, điện thoại di động... để trang trải mà vẫn túng thiếu. Liều vay một khoản tiền, dựng lại vườn ươm có rào che, mái vòm, hệ thống tưới tiêu... Đến cuối năm 2012, 5 nghìn cây giống ba kích được bán, mang về cho Hiển 40 triệu đồng tiền lãi.
Quà tặng cho núi rừng
Năm 2004, TS. Ngô Văn Trại ở Viện Dược liệu học Trung ương đến khảo sát địa bàn Tây Giang. Ông Bhríu Pố, lúc ấy là bí thư xã Lăng, đưa tiến sĩ đi khắp rừng thì phát hiện sâm ba kích tím, một dược liệu quý, mọc đầy rừng, chẳng ai đoái hoài, bà con Cơ Tu gọi là cây ruột gà. Khi biết là giống cây quý, họ đổ xô đào củ, khiến cây có nguy cơ tuyệt chủng.
Già làng Cơ Lâu Năm (thôn Pơ Ning, xã Lăng) hồ hởi: "Chừ hết lo tuyệt chủng rồi, bà con không phải khổ sở chờ cây giống như trước, muốn bao nhiêu có bấy nhiêu, cũng nhờ vườn ươm của Hiển".
Mỗi năm, Hiển cung ứng gần 40 nghìn cây giống cho các huyện miền núi Quảng Nam và Kon Tum. Dân đặt cho Hiển biệt danh "vua ba kích". Hiển vận động bà con trồng, tỉ mỉ hướng dẫn từ làm đất, làm giàn, cắt dây cho tới tưới nước, bón phân, kích rễ..., những kỹ thuật mà họ chưa hề biết tới. Đến nay, chỉ tính riêng xã Lăng đã có hơn 150 hộ trồng với 83 hecta ba kích.
Giá ba kích liên tục tăng, từ 5.000 đồng/kg vào năm 2006, bây giờ là 550.000 đồng/kg. Hiển nhẩm tính: Trung bình 3 cây cho 1kg củ thì 1ha đất trồng được 10 nghìn cây, sau ba năm cho ra 2 tấn củ, sẽ bỏ túi hơn 1 tỷ đồng. Thế nên Hiển tính chuyện giúp đồng bào mở rộng vùng trồng trọt ba kích ra toàn huyện, tuy nhiên, không phải đất nào trồng cũng được.
Sâm ba kích có tên khoa học là Morinda officinalis How, đông y gọi là đẳng sâm, dùng nấu cháo, ngâm rượu uống giúp ấm thận, tráng dương, khỏe gân cốt, trừ phong thấp, hạ huyết áp, tăng đề kháng...
Ở Tây Giang, chỉ có xã Lăng mới trồng được ba kích tím. Ba năm trước, Hiển lên tận biên giới Việt - Lào trồng thử vài thân, vừa rồi trở lại, mừng rỡ khi thấy ba kích đã cho ra củ to. "Như vậy, tương lai gần thôi, không chỉ xã Lăng mà người dân toàn huyện sẽ hết đói nghèo nhờ trồng ba kích", Hiển hồ hởi.
Theo Hiển, ba kích trồng dưới bóng râm mới sống được, nên khi trồng, dân không thể phá rừng. Ông Nguyễn Văn Phú, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tây Giang, bày tỏ: "Tây Giang là huyện có diện tích rừng già nhiều nhất trong tỉnh một phần cũng bởi trồng ba kích. Huyện đã thành lập một trung tâm công nghệ sinh học để nghiên cứu nhân rộng mô hình và sẽ có những chính sách để mở rộng diện tích trồng trọt, tạo điều kiện cho đồng bào làm giàu trên đất của chính mình".
24 tuổi, Hiển đem sức trẻ ra giúp thôn bản làm giàu. Nhờ Hiển, ba kích đã trở thành thương hiệu riêng của Tây Giang, nhắc đến Tây Giang là nhắc đến ba kích. Anh vẫn tiếp tục nghiên cứu nhân giống ba kích bằng nuôi cấy mô. Qua việc kiểm tra chỉ số sinh trưởng, hàm lượng dược tính, đề tài đang tiến triển tốt, dự tính năm 2017 sẽ có kết quả chính thức.
Hiển lạc quan: "Với việc nhân giống bằng nuôi cấy mô, 1 đốt sẽ cho ra đến 200 cá thể. Nếu thành công, Tây Giang sẽ trở thành nơi phân phối giống ba kích lớn nhất cả nước".
Mai Thành Dũng (DNSG)
VIP
NHÀ MẶT TIỀN KHU BIỆT THỰ VEN SÔNG HIỆP BÌNH CHÁNH TĐ - 4 TẦNG NGANG 7M - SHR
19 tỷ - 123m2
Quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0905832***
VIP
Bán nhà mặt tiền đường 20m - 5PN khu bên sông HBC Thủ Đức - 120m2 ngang 6m
14 tỷ 300 triệu- 120m2
Quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0905832***
VIP
Suất mua trực tiếp CĐT - CK 8% - Tặng Early Bird đến 750tr - HTLS 24 tháng
145 triệu- 0m2
Quận 2, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0962930***
VIP
Bán Nhà Đường Dương Quảng Hàm. P5, Gò Vấp. 4mx14m 3 tầng dòng tiền 14tr/th
7 tỷ 300 triệu- 56m2
Quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0707201***
VIP
SỞ HỮU NGAY CĂN HỘ BCONS CITY - TRẢ TRƯỚC CHỈ TỪ 220 TRIỆU/CĂN 2PN 2WC
2 tỷ - 51m2
Dĩ An, Bình Dương
Hôm nay
0937161***
VIP
Bán gấp lô đất nền dự án TP. Thuận An, DT 67,3m2, TC 100%, sổ riêng
2 tỷ 300 triệu- 67.3m2
Thuận An, Bình Dương
Hôm nay
0986836***
VIP
Sở hữu CĂN HỘ PANOMA sông Hàn - VIEW 360 trọn Đà Nẵng. SUN COSMO RESIDENCE
Thương lượng- 50m2
Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng
Hôm nay
0922156***
VIP
Đất KDC Thuận Giao gần ngã tư Hoà Lân, 350m ngang 10x35m ful thổ cư 512 Thuận An
7 tỷ 500 triệu- 350m2
Thuận An, Bình Dương
Hôm nay
0982882***
Liên hệ -
Nữ sinh 16 tuổi khởi nghiệp công ty riêng, được Forbes châu Á vinh danh
28/01/2024 2:11 PM16 tuổi bắt đầu kinh doanh, sau 2 năm, Rika Shiiki được Forbes '30 Under 30 châu Á' vinh danh là gương mặt tiêu biểu dưới 30 có sức ảnh hưởng trong lĩnh vực truyền thông, marketing và quảng cáo.
-
Ý tưởng kinh doanh tốt giúp công ty khởi nghiệp của Việt Nam huy động được nguồn vốn 7 triệu USD
25/02/2022 3:35 PMOpenCommerce Group (OCG) là một trong số ít công ty khởi nghiệp Việt Nam có sản phẩm cạnh tranh với các đối thủ trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới.
-
Khởi nghiệp từ sạp giày trong trang trại lợn, giờ thành “vua giày” giàu nhất Đài Loan
19/02/2022 9:15 AMTừ một trang trại lợn, tỷ phú này đã gây dựng nên“đế chế” sản xuất giày hùng hậu và trở thành người giàu nhất Đài Loan.
-
Việt Nam đang trở thành trung tâm khởi nghiệp tiếp theo của châu Á
13/01/2022 4:51 PMQuan điểm Việt Nam đang dần trở thành cái nôi cho khởi nghiệp sáng tạo mới đây đã được một nhà đầu tư mạo hiểm dạn dày kinh nghiệm chia sẻ trên Bloomberg.
-
Câu chuyện khởi nghiệp thành công của tỷ phú Hui Ka Yan
25/09/2021 8:45 AMTheo Bloomberg, Hui Ka Yan là tỷ phú bất động sản giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản ròng trị giá 35 tỷ USD và là người giàu thứ 26 trong danh sách tỷ phú thế giới.
-
Tỷ phú khởi nghiệp từ tầng hầm, hiện thực hoá giấc mơ 'phiêu lưu tới các vì sao'
17/09/2021 4:55 PMTỷ phú Jared Isaacman đã ví chuyến du hành vũ trụ mơ ước của ông “là bước đầu tiên để mở ra một thế giới mà mọi người đều có thể ‘phiêu lưu tới các vì sao’”.
Xem Thêm >>
Mọi ý kiến đóng góp cũng như thắc mắc liên quan đến thị trường bất động sản xin gửi về địa chỉ email: [email protected]; Đường dây nóng: 0942.825.711.
.jpg.jpg)
.jpg)
Chia sẻ bài viết
Góp ý
