
Năm 2004, tin họa sĩ Trần Đại Thắng mở công ty, tập tành kinh doanh khiến người trong nghề không khỏi bật cười. Bởi, nổi danh với việc mang đến “bộ mặt” ấn tượng cho các ấn phẩm sách Việt là một chuyện và tồn tại khi kinh doanh trong ngành xuất bản lại là một chuyện hoàn toàn khác.
Người ta còn cười nhiều hơn khi biết ông giám đốc kiêm họa sĩ thiết kế ấy đón xe đò, lặn lội từ miền ngược đến miền xuôi, từ Cà Mau đến Buôn Mê Thuộc để... xin chữ ký của các nhà văn có mặt trong bộ sách Văn mới năm năm đầu thế kỷ mà công ty thực hiện.
Văn mới năm năm đầu thế kỷ trình làng, trong số 1.500 bản in có 100 bản in có đánh số, trên giấy conqueror của Pháp, loại giấy đặc biệt, có độ bền ít nhất trên 100 năm. 100 ấn bản này còn đặc biệt hơn khi có chữ ký trực tiếp của 39 tác giả có tác phẩm trong cuốn sách.
Thị trường sách một phen vỡ òa vì cơn
khát sách sưu tập bấy lâu đã có người đáp ứng. Độc giả nồng nhiệt đón
nhận, cả bản “độc” lẫn bản bình thường còn người trong nghề thì gật gù
bởi sự táo bạo và nhanh nhạy của một người trẻ.
Tiềm năng sách Việt
* Có vẻ như những ấn bản độc đáo của Văn mới năm năm đầu thế kỷ đã cho Đông A một khởi đầu rất thuận lợi?
-
Ngày bắt tay vào làm dự án Văn mới năm năm đầu thế kỷ, tôi chỉ nghĩ đơn
giản là phải làm cho thỏa chí nên có đi xuôi đi ngược để đạt được ý
định, tôi vẫn chẳng cảm thấy vất vả một chút nào.
Thế nên, khi thị
trường đón nhận, mọi người đánh giá cao về những tập sách đặc biệt ấy,
tôi lại cảm thấy tiếc nuối. Tôi tự nói với mình, nếu biết mọi người hoan
nghênh như thế thì tôi sẽ càng nỗ lực, càng đầu tư hơn để làm nhiều hơn
thế.
* Bước vào thị trường nhờ dòng sách văn học trong nước, nhưng hình như, mảng sách này không còn là mảnh đất cày xới của Đông A?
-
Thẳng thắn mà nhìn nhận thì việc đầu tư vào dòng sách văn học trong
nước rất khó giải quyết được bài toàn chi phí. Chúng ta có đến hơn 80
triệu dân nhưng tỷ lệ người đọc sách văn học Việt thực sự là rất ít.
Quan sát hoạt động xuất bản của các đơn vị, rất dễ nhận thấy từ các NXB nhà nước như Trẻ, Văn Nghệ… đến các đơn vị tư nhân như Nhã Nam, Bách Việt… đều tạo điều kiện cho các tác phẩm Việt Nam có thể đến với bạn đọc nhưng chẳng đơn vị nào dám chọn sách Việt làm sản phẩm chính của mình.
Phần
lớn đều là sách chuyển ngữ từ các nước. Trừ những ấn phẩm có đối tượng
độc giả cao như sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chẳng hạn, đời sống của
sách Việt thực sự không mạnh mẽ cho lắm.
Bản thân Đông A
cũng rất nặng lòng với sách Việt, đặc biệt là sách văn học, nhưng bước
vào kinh doanh, tôi nhận ra, đây là một câu chuyện cần phải hội tụ nhiều
yếu tố khác.
* Từng tuyên bố ước mơ 10 năm sau xuất khẩu
sách Việt, giờ anh bảo, đời sống sách Việt không mạnh mẽ. Điều này có
mâu thuẫn không, thưa anh?
- Kế hoạch của tôi là 10 năm còn
đời sống sách Việt không mạnh mẽ là hiện tại. Tôi vẫn cho rằng, sách
Việt nhiều tiềm năng và có một cách khác để làm cho sách Việt hấp dẫn và
sống động hơn.
Năm ngoái, một đơn vị xuất bản của Đài Loan khi
đến Việt Nam tìm đối tác đã rất hứng thú và có ý định mua bản quyền bộ
sách “Những nhân vật biến đổi thế giới” của Đông A nhưng hiện bộ sách
này vẫn chỉ mới có 4 tập nên họ vẫn còn đợi.
* Đây là bộ sách từng bị phản đối phải không?
-
Với bạn đọc nhỏ tuổi, bộ sách giới thiệu về các thiên tài trong lĩnh
vực khoa học nên được hoan nghênh và tìm mua rất nhiều. Tuy nhiên, lại
có dư luận cho rằng tập sách không đúng đắn khi dùng ngôn ngữ hiện đại,
nghịch ngợm “gán” và nét vẽ tếu táo vào các khoa học gia đã đi vào lịch
sử.
Tôi rất không đồng ý với quan điểm này. Cá nhân tôi cho rằng đây là bộ sách có tính giáo dục, tính giải trí cao và chuyện “hiện đại hóa” nhân vật cũng là chuyện phổ biến ở các nước.
Đưa những nhân vật đã thuộc về lịch sử vào đời sống hiện đại để thế hệ sau có thể dễ dàng nắm bắt được là chuyện nên làm.
Walt
Disney đưa một công chúa da màu vào câu chuyện hoàng tử ếch để có một
bộ phim hoạt hình hết sức mới mẻ và được thế giới đón nhận.
Còn ở
Việt Nam, chỉ kể một vài chi tiết trong Tấm Cám khác đi là đã nảy sinh
tranh luận. Không phải chỉ mình Đông A, các đơn vị làm sách khác cũng
chịu tình trạng tương tự. Tính bảo thủ khiến việc làm sách ở Việt Nam
rất khó để sáng tạo.
Hay, đúng nhưng phải đẹp
* Thích sáng tạo mà lại chọn mảng sách kiến thức phổ thông để kinh doanh, chẳng khác nào anh chọn chuyện khó để làm?
-
Các đơn vị làm sách khác đều có mảng kiến thức phổ thông trong danh mục
sách xuất bản của họ nhưng với Đông A, đây là mảng sách chiến lược. Đối
tượng bạn đọc của mảng sách này rất rộng vì kiến thức là nhu cầu chung
của tất cả mọi người nên nó có tính ổn định cao.
Đi chuyên sâu và làm “mềm” các kiến thức khoa học, tôi nghĩ, đó là hướng đi tốt cho mình. Sáng tạo hiện diện ở tất cả mọi nơi!
*
Không thể phủ nhận thực tế là internet mà cụ thể là chỉ riêng “ông”
Google thôi đã có thể cung cấp các kiến thức khoa học cho người đọc một
cách đầy đủ và phong phú?
- Đó là lợi thế nhưng cũng là điểm
bất lợi của internet. Quá nhiều kiến thức nhưng chẳng có ai có thể kiểm
chứng kiến thức ấy cho internet cả.
Sách vẫn là nguồn kiến thức
chính thống nhất bởi nó được kiểm duyệt, tra cứu, biên tập bởi rất nhiều
khâu trước khi có thể đến tay bạn đọc.
Làm sách kiến thức phổ
thông không hề đơn giản bởi công tác biên tập rất vất vả, biên tập viên
phải kiểm chứng từ nhiều nguồn thông tin.
Nếu như biên tập sách
văn học là làm cho tác phẩm hay hơn thì biên tập sách khoa học phải đáp
ứng được yêu cầu tác phẩm vừa hay, vừa đúng. Riêng với Đông A, sách kiến
thức phổ thông còn phải có một yếu tố khác nữa là đẹp và sống động.
* Nếu không xuất thân là một họa sĩ, anh có đòi hỏi thế không?
-
Tôi đã là họa sĩ nên không thể giả định hay nhập vai một thực tế khác.
Hình ảnh khiến tôi quan tâm và thích thú. Tôi yêu các cuốn sách có hình
ảnh đẹp và muốn đưa những tác phẩm ấy đến mọi người.
Ấn tượng về mặt thị giác bao giờ cũng tạo nên hứng thú cho người xem. Làm ra một cuốn sách đẹp nghĩa cũng giống như việc mời gọi cả người mê lẫn người chưa mê sách.
Nhưng, nếu không phải là họa sĩ để có thể tự thiết kế sách thì tôi sẽ tìm người có thể giúp mình làm tốt chuyện đó.
*
Bây giờ, khi công việc kinh doanh đang ngày một mở rộng, bao nhiêu phần
trăm thời gian anh có thể dùng để sáng tạo như ngày xưa?
-
Tôi không thể làm tốt nhiều nhiệm vụ cùng một lúc nên đã phải lựa chọn.
Thực sự, làm một họa sĩ thiết kế đòi hỏi phải có sự hy sinh rất lớn. Họ
phải mày mò, dấn thân và tập trung.
Với tôi, đã là họa sĩ thiết
kế thì không bao giờ được thỏa mãn, được bằng lòng với những thứ mình đã
làm và thấy những gì mình làm là hơn người thì càng tệ. Mỗi thứ mình đã
làm ra nghĩa là đã cũ, đã lạc hậu.
Còn khi kinh doanh, chủ doanh
nghiệp phải biết bằng lòng với những điều người khác làm ra. Đó là hai
thái cực hoàn toàn khác nhau.
“Tác dụng” của sách lậu
*
Những lần trước, hội sách vẫn còn có những hoạt động đặc thù của ngành
như việc hội thảo tìm ra giải pháp chống sách lậu chẳng hạn nhưng hai
lần gần đây thì không. Sách lậu đã không còn là vấn nạn hay các đơn vị
đã chán kêu gào, thưa anh?
- Cuộc sống hiện nay đang cần
chống nhiều vấn nạn khác như tiền giả, hóa chất trong thực phẩm, thịt
heo siêu nạc chẳng hạn... hơn là sách lậu.
Vì làm sách hình ảnh
nên ấn phẩm của Đông A luôn phải in màu. Khác với sách chữ, người đọc
cần nội dung, sách lậu không tấn công sách hình ảnh bởi người mua thường
đòi hỏi hình ảnh, màu sắc phải đẹp.
Tuy nhiên, không phải vì ít bị tấn công mà tôi cho rằng sách lậu không đáng ngại. Hiện, các hệ thống phân phối sách đều đòi hỏi giấy tờ, chứng từ đầy đủ mới chấp nhận phân phối nên khó có chuyện sách lậu chen chân vào.
Sách lậu chỉ có thể
sống ở các chiếu sách vỉa hè hay một số nơi phân phối không chính
thống. Trên một khía cạnh nào đó thì sách lậu cũng có “tác dụng”, nó
buộc việc phân phối sách ra thị trường phải rõ ràng, có nguồn gốc minh
bạch.
* Nghĩa là, anh cho rằng kinh doanh sách ở Việt Nam không đến nỗi quá tối màu như mọi người vẫn nói?
-
Nếu so sánh thì kinh doanh sách ở Việt Nam hơi cực và lợi nhuận không
nhiều như ở các nước. Lượng sách in ra không nhiều, chỉ chừng 2.000
bản/ấn phẩm và việc “ngâm” vốn ở khâu phát hành khiến người làm sách
không thể đầu tư cho nhiều đầu sách hơn.
Tuy nhiên, chỉ cần bán
hết số lượng in là đã có lãi và nếu tái bản thì mức lợi nhuận sẽ tốt
hơn. Hiện tại, sách ở thị trường Việt Nam là rẻ nhất.
* Phép so sánh của anh ở đây là...?
-
Chỉ cần nhìn thị trường Trung Quốc, họ sản xuất ra được giấy, số lượng
bản in/ấn phẩm của họ nhiều hơn chúng ta do dân số rất đông nhưng giá
thành một cuốn sách vẫn cao hơn so với Việt Nam.
Trong khi những nhà làm sách ở ta thì phải nhập tất cả nguyên liệu như giấy, nguyên liệu in ấn... và số bản phát hành thì ít hơn hẳn. Điều này cho thấy, làm sách ở thị trường các nước lợi nhuận cao hơn ở Việt Nam rất nhiều.
Để dung hòa với thu nhập của người đọc, các đơn vị làm sách hiện nay chọn cách xén bớt lợi nhuận của chính mình.







-
Nữ doanh nhân gốc Hải Phòng được bổ nhiệm Tổng Giám đốc Google Việt Nam là ai?
07/12/2024 12:22 PMMới đây, Google thông tin thành lập công ty chính thức tại Việt Nam và bổ nhiệm một nữ doanh nhân gốc Hải Phòng chuyên về các vấn đề pháp lý vào vị trí lãnh đạo cao cấp nhất.
-
Ngày 23/12 khởi tranh Môn Việt Dã Doanh nhân tranh giải Nu Skin Việt Nam
07/12/2023 6:05 PMNgày 23/12 tới đây, Môn Việt Dã Doanh nhân tranh giải Nu Skin Việt Nam thuộc Đại Hội Thể Thao Doanh Nhân Olympic 2030 lần thứ 8 sẽ chính thức khởi tranh vào buổi sáng tại Thảo Cầm Viên, Quận 1, TP.HCM.
-
Chân dung ông chủ doanh nghiệp bất động sản đang nắm trong tay 6.387ha đất
20/04/2023 2:36 PMTừ khi sáng lập, ông Đặng Thành Tâm đã đưa Tập đoàn Kinh Bắc trở thành một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực bất động sản công nghiệp với 17 công ty con trực tiếp và gián tiếp. Tính đến cuối năm 2022, Kinh Bắc đã tạo lập 6.387ha đất, chiếm 5,2% quỹ đất khu công nghiệp của cả nước.
-
Hơn 300 doanh nghiệp Việt Nam là nạn nhân chiến dịch tấn công mạng có chủ đích
04/04/2023 2:29 PMBKAV ghi nhận có hơn 300 doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có nhiều tổ chức tài chính lớn có thể là nạn nhân của chiến dịch tấn công mạng có chủ đích (APT) mới đây.
-
Tổng giám đốc FPT được bầu làm Phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam
13/03/2023 8:30 AMNgày 10.3 tại Hà Nội, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị Ủy ban Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ 3, khóa 7 để tổng kết hoạt động hội năm 2022 đồng thời ra mắt Chủ tịch danh dự Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam.
-
Top 10 doanh nhân dẫn đầu thị trường chứng khoán Việt Nam 2021
31/12/2021 4:14 PMBất chấp COVID-19, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có một năm giao dịch thăng hoa, với nhiều kỷ lục được ghi nhận, nhiều cổ phiếu bứt phá mạnh vượt đỉnh, thậm chí tăng bằng lần.