Đế chế dầu mỏ Saudi Arabia trị giá 2.000 tỷ USD, gấp đôi Apple?

Theo Financial Times, sau nhiều năm trì hoãn, Saudi Aramcon - nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới và công ty kinh doanh lãi nhất hành tinh - tuyên bố sẽ IPO trên sàn giao dịch chứng khoán Saudi Arabia.

Theo kế hoạch, Saudi Aramco sẽ công bố cáo bạch IPO vào ngày 9/11 trước khi được niêm yết trên Sàn giao dịch Tadawul trong tháng 12. Chính quyền Saudi Arabia đặt mục tiêu huy động 60 tỷ USD từ việc bán 3% cổ phần Saudi Aramco.

Saudi Aramco sản xuất khoảng 10% sản lượng dầu trên thế giới. Đây là trung tâm của nền kinh tế Saudi Arabia và tạo ra phần lớn doanh thu cho chính phủ nước này.

New York Times cho biết các quyết định của Thái tử Saudi Mohammed bin Salman sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai của Saudi Aramco. Theo giới quan sát, Thái tử Saudi đang hành động thận trọng.

Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Ảnh: New York Times.

Ông quyết định niêm yết Saudi Aramco trên sàn giao dịch trong nước thay vì tại môi trường phức tạp và nhiều rủi ro như New York (Mỹ) hoặc London (Anh).

Chính quyền Saudi Arabia định giá Saudi Aramco lên đến 2.000 tỷ USD, gấp đôi các đại gia công nghệ Mỹ như Apple và Microsoft. Tuy nhiên, các nhà phân tích của hãng đầu tư Bernstein cho rằng giá trị vốn hóa của Saudi Aramco trên thực tế "chỉ" vào khoảng 1.200-1.500 tỷ USD.

Một nguồn tin nội bộ khẳng định Thái tử Mohammed bin Salman sẽ chấp nhận mức định giá 1.750-1.800 tỷ USD.

Saudi Armaco không chỉ là huyết mạch của nền kinh tế Saudi Arabia, mà còn là biểu tượng quyền lực của quốc gia dầu mỏ này. Do đó, giới quan sát nhận định nếu Saudi Aramco không thu hút được các nhà đầu tư và giá cổ phiếu công ty sụt giảm sau IPO, thái tử 34 tuổi có thể sẽ hứng chịu hậu quả nghiêm trọng.

Thái tử Mohammed bin Salman không hề che giấu mục tiêu dùng số tiền bán cổ phiếu Saudi Aramco để cải tổ nền kinh tế đất nước theo hướng giảm phụ thuộc vào dầu mỏ.

Các nhà phân tích cho rằng thái tử 34 tuổi rất cần một đợt IPO vang dội. Bởi cuộc chiến ở Yemen trở thành gánh nặng lớn với nền kinh tế Saudi Arabia. Uy tín của thái tử cũng bị ảnh hưởng đáng kể sau vụ tình báo Saudi sát hại nhà báo Jamal Khashoggi ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) năm ngoái.

Aramco lãi 111 tỷ USD hồi năm ngoái. Ảnh: New York Times.

“Ông ấy không được phép thất bại”, New York Times dẫn lời chuyên gia Paul Stevens thuộc Chatham House nhận định. Ông cho rằng mức định giá 2.000 tỷ USD là quá cao và là một sai lầm nghiêm trọng. Sau IPO, rất có thể giá trị vốn hóa Saudi Aramco sụt giảm mạnh và điều đó sẽ bị coi là một thất bại.

Về phương diện đầu tư, Saudi Aramco là một địa chỉ an toàn. Năm 2018, đây là công ty kinh doanh lãi nhất thế giới với khoản lãi ròng 111 tỷ USD. Năm nay, lãi của Saudi Aramco sẽ giảm bởi giá dầu giảm. Bernstein ước tính con số cuối năm có thể đạt 92,3 tỷ USD.

Trong nỗ lực kêu gọi các nhà đầu tư, Aramco cho biết đến năm 2024, các nhà đầu tư tư nhân sẽ được trả 75 tỷ USD tiền cổ tức. Các nhà phân tích của Bernstein nhận định ngoài các nhà đầu tư Saudi, Aramco có thể thu hút các quỹ đầu tư lớn và các công ty dầu khí quốc gia khác.