Úc: Nhà vay thế chấp tựa trái bom hẹn giờ

Thị trường nhà ở trị giá 7,2 nghìn tỉ đô la Úc đang được hỗ trợ thanh toán bởi các khoản viện trợ tạm thời do Covid-19. Photo: EPA-EFE

Gần 20.000 khoản thế chấp của Ngân hàng Commonwealth Bank of Australia (CBA) là từ những người đang nhận trợ cấp thất nghiệp do Covid-19. Điều này làm dấy lên lo ngại về khả năng nhiều căn nhà sẽ rơi vào cảnh buộc phải bán một khi khoản hỗ trợ không còn, giá nhà giảm mạnh sẽ gây bất ổn cho nền kinh tế.

Dữ liệu được ngân hàng lớn nhất nước Úc (CBA) công bố cùng với báo cáo lợi nhuận hàng năm vào ngày 12-8 cho thấy, thị trường nhà ở trị giá 7,2 nghìn tỉ đô la Úc đang được hỗ trợ bởi các khoản viện trợ tạm thời cho những người mất việc do quốc gia này áp dụng chính sách đóng cửa nhằm ngăn chặn virus lây lan.

Điều đó khiến giá nhà đứng trước nguy cơ rơi vào đợt giảm mạnh một khi các khoản viện trợ dừng lại và các ngân hàng yêu cầu thanh toán các khoản vay mà họ đã cho những người vay được hoãn thanh toán do Covid-19.

Chính phủ Úc đã gia hạn trợ cấp thất nghiệp thêm 3 tháng, tức là kéo dài đến tháng 12 năm nay.

Giáo sư Richard Holden, nhà kinh tế học tại Đại học New South Wales, cho rằng “hành động này là một quả bom hẹn giờ thực sự. Một trong những điều khó khăn đối với các ngân hàng là họ sẽ quyết liệt như thế nào trong việc thực thi các khoản cho vay."

Số liệu từ Chính phủ Úc cho thấy khoảng 1,3 triệu người Úc đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp do Covid-19, trong khi các nhà kinh tế ước tính ít nhất 6 triệu người khác đang được nhận trợ cấp từ một gói cứu trợ riêng dành cho các công ty bị đóng cửa.

Ngân hàng CBA, cung cấp đến ¼ các khoản vay mua nhà ở Úc, cho biết họ đã hoãn lại khoảng 135.000 khoản thế chấp, tương đương 8% sổ ngân hàng của họ. Trong số các khoản cho vay trả chậm đó, 14% liên quan đến những người đi vay nhận được trợ cấp Covid-19 và gần một nửa số đó không có nguồn thu nhập nào khác ngoài khoản tiền trợ cấp này.

Ông David Bassanese, nhà kinh tế trưởng của BetaShares Exchange Traded Funds, cho biết: “nếu nhiều người trong số họ bị buộc phải bán nhà do không còn khả năng thanh toán nữa, thì thị trường sẽ chịu tác động đáng kể, có thể sẽ ảnh hưởng đến giá cả. Đó là rủi ro lớn. Liệu các ngân hàng có cho tiếp tục trì hoãn các khoản vay? Ai sẽ chịu chi trả cho việc trì hoãn trả nợ này?”

Rủi ro rơi vào suy thoái thị trường nhà ở

Ngân hàng CBA cho biết giá nhà có thể giảm khoảng 1/3 vào cuối năm 2022. Hiện ngân hàng này đang liên hệ với tất cả khách hàng có khoản thế chấp trả chậm để thảo luận về các phương án thanh toán như quay lại với hình thức thanh toán toàn bộ hoặc một phần, hoặc chuyển đổi khoản vay của họ sang trước mắt chỉ thanh toán lãi suất v.v.

Giám đốc điều hành Matt Comyn của CBA cho biết việc trì hoãn trả nợ đã hỗ trợ và linh hoạt cho khách hàng rất nhiều. “Bây giờ cần phải kiểm tra mức độ hiệu quả của các phương án chuyển đổi để dần thoát khỏi việc trì hoãn trả nợ”.

Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết ông hy vọng sau đợt cắt giảm viện trợ này, chính phủ sẽ tiếp tục cung cấp một số loại hình viện trợ cụ thể nữa cho người thất nghiệp do Covid-19.

Suy thoái bất động sản có thể gây thêm thiệt hại cho nền kinh tế. Đại dịch Covid-19 đã khiến nước Úc rơi vào vòng xoáy suy thoái sau đợt suy thoái cuối cùng kể từ năm 1991.

Hiện tại, theo dữ liệu của Công ty tư vấn bất động sản CoreLogic, giá nhà vẫn chưa bị ảnh hưởng lớn, với giá nhà trên toàn quốc giảm khoảng 1% tính đến tháng 5 và tháng 6, mặc dù vẫn tăng gần 8% so với một năm trước đó.

Nhà kinh tế cấp cao Janu Chan của Ngân hàng St George cho biết: “Chúng tôi dự đoán giá bất động sản sẽ giảm, nhưng không phải sự sụt giảm lớn như vậy. Hiện tại người dân vẫn đang được hỗ trợ và cũng có khả năng chúng ta sẽ có những biện pháp hỗ trợ khác được áp dụng trong thời gian tới."