Sân bay Long Thành cuối năm xong, cao tốc nào kịp thông xe?

Theo ấn định của Thủ tướng, sân bay Long Thành sẽ đón chuyến bay kỹ thuật đầu tiên vào ngày 19/12 và đi vào vận hành thương mại từ đầu năm 2026. Công suất tối đa khi đó là 25 triệu lượt khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.

Dựa trên tính toán mới nhất của ACV, nếu toàn bộ chuyến bay quốc tế tại Tân Sơn Nhất chuyển sang sân bay Long Thành, nơi đây sẽ đón hơn 20,5 triệu lượt khách mỗi năm. Trong đó, có 19,5 triệu lượt khách quốc tế và 1,5 triệu khách nội địa phục vụ nhu cầu kết nối trung chuyển.

Như vậy, khi đi vào hoạt động, sân bay Long Thành sẽ đón khoảng 56.000-68.000 lượt khách/ngày, chưa kể toàn bộ hoạt động vận tải hàng hóa cũng được chuyển từ Tân Sơn Nhất về đây.

Trong khi đó, tuyến đường hiện hữu kết nối hai sân bay là cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đang ghi nhận khoảng 45.000-50.000 lượt ôtô di chuyển mỗi ngày. Đáng nói, lưu lượng này đã vượt năng lực thiết kế ban đầu.

Còn hai tuyến cao tốc trọng điểm khác như cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu được Chính phủ quy hoạch để kết nối sân bay vẫn đang chờ ngày thông xe toàn tuyến.

Hệ thống cao tốc kết nối các tỉnh thành với sân bay Long Thành. Đồ họa: Phan Nhật.

Cao tốc nào kịp thông xe?

Dự án có khả năng hoàn thành sớm nhất là cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, quy mô 4-6 làn xe, dài gần 54 km.

Hiện, đoạn qua Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) dài gần 20 km đã thông xe hôm 19/4 nhưng các phương tiện chưa được phép lưu thông. Còn đoạn qua tỉnh Đồng Nai được Bộ trưởng Xây dựng yêu cầu thông xe kỹ thuật tuyến chính và cầu trước ngày 19/12, tiến tới đưa vào khai thác toàn tuyến từ năm 2026.

Nếu theo đúng tiến độ này, người dân từ khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) và các địa bàn lân cận có thể rút ngắn thời gian di chuyển đến sân bay Long Thành ngay từ những chuyến bay đầu tiên.

Cảnh trái ngược trên đoạn cao tốc qua Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) đã được trải thảm nhựa, lắp đặt dải phân cách, và đoạn qua Đồng Nai vẫn đang thi công vào tháng 6. Ảnh: Quỳnh Danh.

Trong khi đó, dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành và xây dựng cao tốc Bến Lức - Long Thành phải đến cuối năm 2026 mới có thể hoàn thành.

Đối với đoạn TP.HCM - Long Thành dài gần 22 km, ngày 19/8 tới chủ đầu tư sẽ chính thức khởi công mở rộng, với mục tiêu hoàn thành cơ bản vào tháng 12/2026. Trong đó, đoạn cầu cạn Vành đai 2 - Vành đai 3 TP.HCM quy mô mở rộng 8 làn xe và đoạn từ Vành đai 3 đến nút giao cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (Đồng Nai) quy mô 10 làn xe.

Song song, TP.HCM cũng đang mở rộng đoạn từ nút giao An Phú đến đường Võ Chí Công dài 3,2 km với quy mô 8 làn xe, tháo gỡ "điểm đen" ở đầu cao tốc TP.HCM - Long Thành.

Sau khi hoàn thành, người dân ở khu vực TP.HCM, Bình Dương (cũ), Tây Ninh, Bình Phước (cũ)... có thể không phải mất nhiều thời gian đến sân bay Long Thành như hiện nay.

Tiến độ triển khai các dự án hạ tầng giao thông kết nối sân bay Long Thành. Đồ họa: Phan Nhật.

Trong khi đó, người dân các tỉnh miền Tây đang chờ cao tốc Bến Lức - Long Thành sớm thông xe toàn tuyến để di chuyển thẳng đến sân bay mà không cần phải đi qua nội đô TP.HCM. Với quy mô 4 làn xe, 2 làn khẩn cấp, dự án được đầu tư với kinh phí hơn 29.500 tỷ đồng.

Đến nay, khoảng 30 km của toàn tuyến dài 58 km đã đưa vào khai thác, bao gồm đoạn phía tây từ cao tốc TP.HCM - Trung Lương đến nút giao Nguyễn Văn Tạo (TP.HCM) và đoạn từ nút giao Phước An đến Vành đai 3 (Đồng Nai). Từ ngày 10/8, những đoạn cao tốc này bắt đầu thu phí với đơn giá 2.000 đồng/km.

Song song, chủ đầu tư tiếp tục thi công các gói thầu còn lại để đảm bảo hoàn thành tổng cộng 55 km trên toàn tuyến vào tháng 12, đáp ứng mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường cao tốc năm 2025 của Chính phủ.

Hơn 3 km còn lại là cầu Phước Khánh, nút thắt cuối cùng của toàn dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành, thuộc gói thầu J3, bắc qua sông Lòng Tàu, nối khu vực Cần Giờ (TP.HCM) với Nhơn Trạch (Đồng Nai). Đây là cây cầu dây văng có tĩnh không cao nhất Việt Nam (55 m), phấn đấu thông xe vào tháng 9/2026 để nối thông toàn tuyến.

Đặc biệt, với vai trò trung tâm hàng không khu vực, sân bay Long Thành cũng sẽ được kết nối trực tiếp với khu vực Hồ Tràm (Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, nay thuộc TP.HCM) thông qua một tuyến cao tốc dự kiến khởi công vào quý I/2026. Từ đó, du khách quốc tế có thể di chuyển dễ dàng đến "thủ phủ" resort nghỉ dưỡng này.

Theo kế hoạch, cao tốc Hồ Tràm - Long Thành có chiều dài 41 km, quy mô 4-6 làn xe, vận tốc thiết kế 100-120 km/h.

Loạt cầu, đường hướng tới ngày sân bay vận hành

Trong khi các tuyến cao tốc trọng điểm kết nối sân bay Long Thành đang nỗ lực triển khai và về đích, các kết nối đường bộ khác cũng được Chính phủ và các địa phương đốc thúc.

Trong đó, Đồng Nai đang chuẩn bị xây tuyến đường trên cao dọc Quốc lộ 51 (nối với đường T1 vào sân bay Long Thành), đoạn từ ngã tư Vũng Tàu đến nút giao đường Võ Nguyên Giáp, kết nối với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Chiều dài tuyến khoảng 5,5 km, quy mô 6 làn xe.

Kế hoạch triển khai đang đến giai đoạn trình thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, mục tiêu khởi công trong tháng 12 năm nay.

Ngoài dự án trên, ngày 29/7, UBND tỉnh Đồng Nai đã ký phê duyệt dự án xây cầu Mã Đà, nhằm kết nối giao thông thuận lợi giữa khu vực Đồng Nai và Bình Phước cũ, nay cùng thuộc địa giới tỉnh Đồng Nai. Dự án này cũng tạo trục giao thông liên vùng kết nối vùng Tây Nguyên đến sân bay Long Thành.

Theo kế hoạch, công trình gồm cầu Mã Đà và tuyến đường kết nối từ cầu Mã Đà đến đường Vành đai 4 TP.HCM. Cầu được thiết kế với quy mô bề rộng 34,5 m, 8 làn xe cơ giới, dải phân cách giữa, làn xe thô sơ 2 bên, vận tốc thiết kế 80 km/h.

Trước đó, vào tháng 10/2024, tỉnh Đồng Nai đã đề xuất làm tuyến đường tỉnh 769E, kết nối sân bay Long Thành với cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết, với tổng mức đầu tư 1.400 tỷ đồng.

Tỉnh Đồng Nai cũng đang chủ trì triển khai xây cầu Cát Lái, tạo thuận lợi cho những người ở các nơi di chuyển tới sân bay bằng xe 2 bánh, song song phát triển nhiều loại hình giao thông khác.

Tuy nhiên, 2 dự án cầu Mã Đà và ĐT769E chưa công bố thời gian triển khai cụ thể.

Ngoài ra, dự kiến có thêm tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, tuyến metro số 2 và số 6 TP.HCM để "chia lửa" với các tuyến cao tốc đã và đang mở rộng, xây dựng.

Trong lúc này, một liên danh nhà đầu tư cũng đang đề xuất triển khai dự án đường sắt đô thị khác là Suối Tiên - Long Thành với chiều dài 38,5 km.

Trong tầm nhìn dài hạn, khi sân bay Long Thành hoàn thiện toàn bộ vào năm 2050, công suất phục vụ dự kiến đạt 100 triệu lượt hành khách và 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, hạ tầng kết nối đến sân bay đòi hỏi phát triển thêm nhiều dự án, công trình tầm cỡ để sân bay phát huy tối đa tiềm năng và hiệu quả, đúng với kỳ vọng của một "siêu sân bay".