Nhật Bản và Hàn Quốc cam kết đầu tư 900 tỷ USD vào Mỹ để đổi lấy giảm thuế của ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi sau khi ký các văn kiện về thương mại và khoáng sản chiến lược, nhằm chính thức hóa một số nội dung trong thỏa thuận thương mại vào ngày 28/10/2025. Ảnh: Bloomberg.

Nhật Bản đi trước với gói đầu tư 550 tỷ USD

Theo thỏa thuận được ký đầu tháng 9, Nhật Bản sẽ đầu tư tối đa 550 tỷ USD vào các dự án tại Mỹ thông qua các quỹ có sự tham gia của chính phủ. Các dự án này sẽ được lựa chọn bởi Ủy ban Đầu tư Mỹ, do Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đứng đầu, có tham khảo ý kiến từ phía Nhật.

Thỏa thuận cũng quy định rằng, nếu Tokyo không cấp vốn cho các dự án đã được duyệt trong vòng 45 ngày, Washington có quyền xem xét tăng thuế trở lại. Tổng thống Trump sẽ là người phê duyệt cuối cùng cho từng dự án đầu tư.

Theo Bộ Công thương Nhật Bản, hơn 20 dự án đang được xem xét, chủ yếu trong các lĩnh vực năng lượng, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản chiến lược, với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn như SoftBank, Toshiba và Westinghouse. Tổng giá trị các dự án ước tính khoảng 400 tỷ USD.

Hàn Quốc tiếp tục thương lượng

Phía Hàn Quốc đã cam kết đầu tư 350 tỷ USD nhưng vẫn đang thương lượng về quy mô, tiến độ và cách chia sẻ lợi nhuận. Tổng thống Lee Jae-myung cho biết Seoul mong muốn điều chỉnh các điều khoản để giảm tác động lên thị trường tiền tệ và bảo đảm ổn định tài chính trong nước.

Thủ tướng Kim Min-seok cảnh báo, việc thực hiện cam kết quy mô lớn như vậy sẽ gây áp lực lên nền kinh tế nếu Mỹ không hỗ trợ hoán đổi tiền tệ song phương để cung cấp nguồn USD...

Hình thức đầu tư linh hoạt hơn “tiền mặt”

Dù ông Trump mô tả đây là khoản “rót vốn trực tiếp”, song giới chức Nhật Bản và Hàn Quốc khẳng định phần lớn các cam kết sẽ được thực hiện dưới dạng cho vay hoặc bảo lãnh tín dụng, chỉ một phần nhỏ là góp vốn trực tiếp.

Các khoản đầu tư được xem là một phần trong gói thỏa thuận thương mại đạt được hồi tháng 7, giúp hai nước tránh bị áp mức thuế 25% và giảm xuống 15% đối với phần lớn hàng hóa. Tuy nhiên, thuế 25% đối với ô tô và linh kiện vẫn được giữ lại, khiến hai bên phải tiếp tục nhượng bộ.

Đối với Nhật Bản – nơi ngành ô tô chiếm gần 10% GDP và 8% việc làm – việc đạt được thỏa thuận nhanh chóng được coi là nỗ lực nhằm bảo vệ lợi ích xuất khẩu trong bối cảnh kinh tế trong nước đang chững lại.

Gánh nặng tài chính không nhỏ

Cam kết đầu tư của Nhật Bản tương đương khoảng 14% GDP và chiếm gần một nửa dự trữ ngoại hối quốc gia. Trong khi đó, gánh nặng của Hàn Quốc lớn hơn nhiều, khi khoản 350 tỷ USD tương đương 20% GDP và 80% dự trữ ngoại hối.

Năm ngoái, thặng dư thương mại của Nhật với Mỹ đạt 68,5 tỷ USD, còn của Hàn Quốc là 66 tỷ USD. Như vậy, mỗi nước đang đầu tư gấp đôi quy mô thâm hụt thương mại của Mỹ với mình – một bước đi mang tính biểu tượng nhưng cũng đầy rủi ro.

Ảnh hưởng đến thị trường và sản xuất

Các chuyên gia cho rằng dòng vốn lớn của Nhật Bản vào Mỹ có thể tác động tới tỷ giá đồng yên, song Bộ trưởng Thương mại Ryosei Akazawa khẳng định phần lớn vốn sẽ sử dụng nguồn USD sẵn có, giúp hạn chế biến động trên thị trường ngoại hối.

Tuy nhiên, việc mở rộng đầu tư ra nước ngoài cũng làm dấy lên lo ngại rằng sản xuất trong nước có thể suy yếu, nếu doanh nghiệp chọn xây dựng nhà máy tại Mỹ thay vì xuất khẩu từ Nhật. Chính phủ Tokyo cho biết sẽ có chính sách hỗ trợ để giữ chân hoạt động sản xuất trong nước.

Đối với Hàn Quốc, áp lực lên đồng won còn lớn hơn. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc cho biết nước này chỉ có thể bơm khoảng 20 tỷ USD mỗi năm mà không gây biến động mạnh, trong khi phía Mỹ vẫn đang yêu cầu tăng tốc độ giải ngân.

(Theo Bloomberg)