Dùng chiêu… xin gia hạn để dự án không bị thu hồi

Không ít DA sử dụng đất sai mục đích vẫn được gia hạn như: DA xây dựng Trường Mầm non Khu đô thị Đồng Tầu; DA xây văn phòng và trung tâm dạy nghề tại 268 Trung Kính. Một số DA đã được chính quyền địa phương kiến nghị thu hồi nhiều lần, UBND TP đã chỉ đạo thu hồi nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm như: DA xây dựng Bệnh viện Chữ thập đỏ; DA xây dư#ng văn phòng của Cty Vạn Xuân; DA Tổ hợp thương mại và nhà ở của Cty Cổ phần (CTCP) Kim khí Hà Nội…Ngoài ra, Đoàn giám sát còn phát hiện CTCP Tu tạo và Phát triển nhà Hà Nội có 3 DA vi phạm Luật Đất đai, CTCP Bắc Hà có 2 DA chậm triển khai.

Cũng trong tháng 8-2015, Sở Xây dựng Hà Nội chính thức lên tiếng cảnh báo tới một loạt doanh nghiệp có DA chậm tiến độ hoặc giữ đất nhưng không chịu triển khai xây dựng về việc báo cáo UBND TP để tiến hành thu hồi. Điều đáng nói ở chỗ, trong danh sách trên của Sở Xây dựng có không ít DA liên tục bị chỉ tên, bị cảnh báo thu hồi nhưng rút cuộc vẫn trường tồn với thời gian. Điển hình phải kể đến hai DA nằm tại 198B Tây Sơn và 131 Thái Hà đều thuộc quận Đống Đa. DA “Trung tâm thương mại, siêu thị văn phòng giao dịch và văn phòng cho thuê” 198B Tây Sơn, sau 5 năm triển khai, DA mới xong phần thô và hiện đang dừng lại.

Hiện Hà Nội có không ít DA quây tôn án binh bất động.

DA “Khu dịch vụ, văn phòng nhà ở kinh doanh” tại 131 Thái Hà, do Công ty Trách nhiệm hữu hạn tổng hợp Huy Hùng làm chủ đầu tư. Công trình được Sở xây dựng Hà Nội cấp phép vào năm 2005 với quy mô 1 tầng hầm, 11 tầng nổi. Nhưng sau 2 năm thi công, công trình này đang trong tình trạng bỏ hoang, mặc cho sắt thép hoen rỉ từ năm 2010 đến nay. Tuy DA đang trong cảnh “đắp chiếu” nhưng không hiểu vì sao ngày 27-5-2015, chủ đầu tư lại được Sở quy hoạch kiến trúc Hà Nội cấp giấy phép quy hoạch, nâng quy mô DA lên 16 tầng sử dụng chính, 1 tầng kỹ thuật và 2 tầng hầm.

Ông Hà Anh Tuấn, Trưởng phòng quản lý đô thị quận Đống Đa cho biết, hai DA thi công giữa chừng trên địa bàn quận (131 Thái Hà và 198B Tây Sơn) ảnh hưởng rất lớn đến mỹ quan đô thị, quận đã nhiều lần yêu cầu chủ đầu tư triển khai DA nhưng đến nay vẫn chưa chuyển biến gì.

Việc chỉ tên các DA chậm tiến độ không khó, thậm chí các DA này đang vướng mắc gì cũng không qua được mắt các cơ quan quản lý của TP. Nhưng có lẽ quyết tâm thu hồi những DA này như đề xuất của Sở Xây dựng lại không hề dễ. Luật sư Nguyễn Quang Thu, đoàn luật sư TP Hà Nội phân tích: “Luật đất đai năm 2003 quy định, việc xử lý đối với trường hợp đất đã được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện DA đầu tư mà không được đưa vào sử dụng trong 12 tháng liền, hoặc tiến độ sử dụng đất chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong DA thì Nhà nước thực hiện thu hồi đất và người có đất bị thu hồi do vi phạm sẽ không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp và thanh toán giá trị đã đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất.

Tuy nhiên, theo Luật đất đai năm 2013, các DA chậm tiến độ sẽ được gia hạn thêm 24 tháng. Nếu trong 24 tháng này, doanh nghiệp không triển khai được DA, cũng không tự thanh lý được tài sản, Nhà nước sẽ tiến hành thu hồi DA mà không phải bồi thường thiệt hại hay bồi thường tài sản gắn liền với đất cho doanh nghiệp”.

Cũng theo luật sư Thu, dựa vào luật không ít chủ đầu tư đã sử dụng mẹo để tránh bị thu hồi DA như tiếp tục xin gia hạn triển khai DA. Chưa kể tới việc, trong thời gian gia hạn, chủ đầu tư có thể xin điều chỉnh quy hoạch DA, sau đó lấy lý do này để xin gia hạn thêm thời gian triển khai.

Quá trình làm việc tại các địa phương của Ban kinh tế - Ngân sách HĐND TP Hà Nội cũng cho thấy một số bất cập trong công tác thu hồi các DA chậm tiến độ, chậm triển khai. Cụ thể các quận đang rơi vào thực trạng chung là không có đủ hồ sơ quản lý của các đơn vị do việc giao đất thuộc thẩm quyền của UBND thành phố. Khi tiến hành giao nhận mốc giới, hồ sơ cũng không gửi về UBND quận để quản lý, theo dõi; một số đơn vị chuyển đổi cho đơn vị khác nhưng hồ sơ cũng không gửi về UBND quận, nên quận không cập nhập được đơn vị mới. UBND quận Tây Hồ năm 2014 đã đề xuất UBND thành phố thanh tra 17 DA, sau đó Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thanh tra 9 đơn vị, nhưng đến nay UBND quận vẫn chưa nhận được kết luận thanh tra.

Tại quận Cầu Giấy, hiện có gần 100ha thuộc các DA của tổ chức đầu tư dang dở, bỏ hoang hóa, quây tôn để đấy, hoặc sử dụng sai mục đích, chậm GPMB nhưng hiện giờ vẫn chưa bị xử lý dứt điểm, có không ít công trình quây tôn rồi án binh bất động suốt một thời gian dài.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, từ đợt kiểm tra, rà soát 573 DA khu đô thị mới đã phát hiện 17 dự án chậm tiến độ hơn 2 năm, nhiều DA bị trùng lặp và hàng chục DA chưa phù hợp với quy hoạch. Tổng số DA đã có quyết định giao đất, cho thuê đất nhưng chưa đưa đất vào sử dụng trong 12 tháng liền kể từ ngày bàn giao đất trên thực địa là 30 DA. Chẳng hạn như dự án Xây dựng khu nhà ở để bán tại xã Mai Lâm (Đông Anh) và DA xây dựng tổ hợp dịch vụ thương mại, văn phòng cho thuê và nhà ở tại 139 Đại La.

Trước thực trạng trên, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Nam đưa ra quan điểm, các ngành, địa phương cần xem xét, phân loại nhóm DA, tham mưu cho thành phố xử lý dứt điểm các chủ đầu tư không có khả năng tài chính, thu hồi những DA cố tình vi phạm.