Doanh nghiệp xây dựng, vật liệu xây dựng có thể "trúng số" nhờ gói thầu 35.000 tỷ thi công sân bay Long Thành

Cú huých từ sân bay Long Thành

Công ty Chứng khoán VnDirect vừa có báo cáo cập nhật tiến độ sân bay Long Thành. Cụ thể, sau nhiều lần hủy và gia hạn mời thầu thì mới đây, gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách tại sân bay Long Thành (gói thầu số 5.10) - một trong những gói thầu xây dựng công trình hạ tầng lớn nhất Việt Nam đã chính thức đóng/mở thầu lần 2 vào ngày 12/6.

Sân bay Long Thành sẽ là động lực tăng trưởng đối với các doanh nghiệp xây lắp và vật liệu xây dựng giai đoạn 2023 - 2026

Phía chủ đầu tư Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), cho biết đã có 3 liên danh nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu. Đáng chú ý, cả 3 liên danh trên đều có sự tham gia của nhà thầu nước ngoài sẽ giúp gia tăng điểm thầu, tạo tiền đề giúp sân bay Long Thành đẩy mạnh tiến độ thi công.

VnDirect kỳ vọng sân bay Long Thành sẽ là động lực tăng trưởng đối với các doanh nghiệp xây lắp và vật liệu xây dựng giai đoạn 2023 - 2026. Cùng với đó, sau khi hoàn thành, các doanh nghiệp cảng hàng không, dịch vụ hàng không và hãng hàng không cũng sẽ được hưởng lợi từ dự án này.

Các nhóm ngành được kỳ vọng sẽ hưởng lợi trực tiếp từ sân bay Long Thành

Với quy mô giá trị gói thầu lớn tại sân bay Long Thành, các doanh nghiệp xây lắp được lựa chọn tham gia thi công sẽ đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới. Tuy nhiên, VnDirect lưu ý gói thầu tại các dự án sân bay thường được chủ đầu tư đối ứng vốn trong thời điểm khởi công lớn hơn (khoảng 30 - 50%) so với các dự án hạ tầng giao thông thông thường (10 - 20%), qua đó hỗ trợ dòng tiền cho các doanh nghiệp trong ngành xây dựng.

Đối với lĩnh vực vật liệu, VnDirect cho rằng các doanh nghiệp đá xây dựng sẽ được hưởng lợi chính từ dự án sân bay Long Thành. Trung bình mỗi mét vuông đường sân bay sẽ sử dụng khoảng một mét khối đá. Nhu cầu đá cho đầu tư công là rất lớn, trong khi nguồn cung đá rất hạn chế.

Theo ước tính của Bộ Giao thông Vận tải, nhu cầu đá xây dựng cho thi công sân bay Long Thành giai đoạn 1 lên tới 18 triệu m3, tương đương 56% công suất khai thác được cấp phép hàng năm của tỉnh Đồng Nai. Do đó, dự án này được kỳ vọng sẽ là cú hích lớn đối với các doanh nghiệp đá xây dựng trong thời gian tới.

Doanh nghiệp sở hữu mỏ đá gần sân bay Long Thành được hưởng lợi?

VnDirect cho rằng, do đặc thù của ngành đá xây dựng, chi phí vận chuyển thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành thành phẩm. Tùy thuộc vào khoảng cách và loại hình vận chuyển, giá đá xây dựng giao đến công trường có thể cao gấp đôi giá đá tại mỏ.

Những doanh nghiệp sở hữu những mỏ đá nằm gần sân bay Long Thành sẽ được ưu tiên huy động nhờ lợi thế về giá bán và thời gian vận chuyển

Chính vì vậy, những doanh nghiệp sở hữu những mỏ đá nằm gần các công trình xây dựng (giao thông, khu công nghiệp, dân cư) hoặc gần sông (thuận tiện vận chuyển đường thủy, có chi phí thấp hơn vận chuyển đường bộ) sẽ được ưu tiên huy động nhờ lợi thế về giá bán và thời gian vận chuyển.

Theo công ty chứng khoán này, cụm mỏ Tân Cang sẽ là nguồn cung cấp chính đá xây dựng cho dự án sân bay Long Thành nhờ sở hữu vị trí gần công trường nhất và chất lượng đá tốt.

Hiện có nhiều doanh nghiệp đá xây dựng đang sở hữu mỏ tại đây. Trong đó, CTCP Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa đang sở hữu mỏ Tân Cang 1 với công suất khai thác cấp phép lớn nhất là 1,5 triệu m3/năm. Thời gian khai thác dài và trữ lượng còn lại tại cuối năm 2022 lên tới 25,7 triệu m3.

“Dự án trọng điểm này sẽ là động lực lớn thúc đẩy lợi nhuận của các doanh nghiệp đá xây dựng trong thời gian tới. Tuy nhiên, giá nguyên liệu đầu vào và thuế tài nguyên môi trường tăng ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp các doanh nghiệp trong ngành là yếu tố rủi ro cần tính tới”, VnDirect dự báo.

Xuất hiện nhiều tín hiệu tích cực

Trong nửa đầu năm 2023, các doanh nghiệp vật liệu xây dựng chịu ảnh hưởng mạnh từ việc thị trường bất động sản suy yếu, dẫn đến việc đình trệ trong thi công các dự án xây dựng nhà ở. Điều này đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ vật liệu xây dựng giảm sút rõ rệt.

Tuy nhiên, với việc Chính phủ sẽ triển khai các dự án giao thông trọng điểm mới trong nửa sau của năm 2023, nhu cầu vật liệu xây dựng được kỳ vọng sẽ có thể phục hồi nhẹ và được dẫn dắt bởi làn sóng đầu tư công trong bối cảnh ngành bất động sản chưa có nhiều dấu hiệu hồi phục mạnh.

Nửa cuối năm 2023, nhu cầu vật liệu xây dựng sẽ phục hồi nhẹ và được dẫn dắt bởi làn sóng đầu tư công

Nhiều công ty chứng khoán đánh giá đầu tư công có thể là "phao cứu sinh" cho các doanh nghiệp vật liệu xây dựng, nhưng thực tế, những khó khăn mà doanh nghiệp ngành này đối diện vẫn không hề nhỏ.

Tại buổi tọa đàm "Thị trường vật liệu xây dựng: Những điểm nghẽn và giải pháp" diễn ra mới đây, các hội, hiệp hội về vật liệu xây dựng cho rằng để giải quyết khó khăn hiện tại, cần đẩy mạnh đầu tư công để đạt từ 95 - 100% của kế hoạch năm 2023.

Đồng thời, chú trọng khơi thông dòng vốn cho bất động sản, nhất là bất động sản công nghiệp, nhà ở và khẩn trương đơn giản thủ tục cho gói 120.000 tỷ đồng cho vay mua nhà ở xã hội.

Lãnh đạo các hội, hiệp hội về vật liệu xây dựng cũng đề nghị sớm giảm thuế VAT 2% đến năm 2024; giảm thuế đất hết năm 2023 và cho nợ thuế đất hết năm 2024 cũng như hoàn thuế xuất nhập khẩu kịp thời.

Các chuyên gia cho rằng thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp thiếu vốn, lãi suất ngân hàng cao, thuế cao so với điều kiện thực tế khiến thị trường vật liệu xây dựng hầu như ngưng trệ.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bê tông Việt Nam Lê Quang Hùng, cho rằng với loại vật liệu để làm đắp đường (đất đắp, bê tông nhựa), nhu cầu luôn có nhưng không cung ứng kịp do việc thiếu hụt về nguyên liệu các mỏ cát… Trong khi đó, các sản phẩm bê tông xi măng thép cốt xây dựng, điểm nghẽn chính là tiêu thụ.

Do đó, bài toán cần mang tính chiến lược vĩ mô. "Vấn đề nhà ở xã hội nhu cầu thật phải đẩy lên, từ đó đưa thị trường bất động sản vào phát triển bền vững. Cố gắng phát triển nhà ở xã hội thì tiêu thụ vật liệu xây dựng sẽ được phát triển lên", ông Hùng nhấn mạnh.