Doanh nghiệp thép lao đao theo bất động sản

Ngành thép vẫn chưa hết khó

Sau giai đoạn tăng nóng từ đầu năm, từ tháng 4/2023 đến nay, giá thép xây dựng trong nước đã quay đầu giảm liên tiếp 15 lần với mức giảm khoảng 3 triệu đồng/tấn. Hiện giá mặt hàng này đang dao động ở mức 13-14 triệu đồng/tấn, đây là mức thấp nhất kể từ cuối năm 2020 của nhiều thương hiệu lớn như Hòa Phát, Việt Ý, Kyoei, Pomina...

Sự không ổn định của giá thép khiến hoạt động của các dooanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng như phân phối mặt hàng này theo đó cũng bị ảnh hưởng.

Lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành thép 6 tháng đầu năm nay vẫn chưa khả quan khi tiếp tục thua lỗ

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), nguyên nhân giá thép liên tục giảm trong thời gian qua là do nhu cầu tiêu thụ chậm. Hiện các dự án dân dụng khởi công ít, dự án cao tốc không đủ tạo cú hích cho thị trường. Khối xây dựng tư nhân cũng tạm thời đang chờ đợi thêm những tín hiệu khác trước khi xuống tiền.

Mặt khác, các doanh nghiệp thép trong nước còn phải cạnh tranh với thép giá rẻ của Trung Quốc khi nước này liên tục hạ giá thép xuất khẩu.

Tuy nhiên, động thái hạ giá bán các mặt hàng thép xây dựng cũng không giúp cải thiện tình hình sản xuất và tiêu thụ trên thị trường. Hiện nhu cầu sử dụng thép trong nước đang ở mức thấp, xuất khẩu giảm mạnh do giá cao hơn giá khu vực.

Số liệu từ VSA cho thấy, trong tháng 6/2023 cả nước sản xuất hơn 2 triệu tấn thép thành phẩm, giảm 9,5% so với tháng trước và giảm 16,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng tiêu thụ trong giai đoạn này ở mức 2,1 triệu tấn, giảm 6,4% so với tháng trước và giảm 4% so với cùng kỳ 2022.

Tính chung nửa đầu năm, sản xuất thép của cả nước đạt hơn 13,1 triệu tấn, giảm 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng bán hàng thép thành phẩm đạt 12,5 triệu tấn, giảm 17,5% so với cùng kỳ năm 2022. Chênh lệch giữa tiêu thụ và sản xuất còn khoảng 149.000 tấn thép.

Trước bối cảnh hoạt động kinh doanh khó khăn, lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành thép 6 tháng đầu năm nay vẫn chưa khả quan khi tiếp tục thua lỗ.

Doanh nghiệp thép ồ ạt báo lãi giảm, thua lỗ

Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các doanh nghiệp ngành thép đã công bố báo cáo tài chính (BCTC) hợp nhất quý 2/2023 với kết quả không mấy khả quan, thậm chí thua lỗ. Trong số đó, Công ty CP Thép Pomina (mã chứng khoán POM) đã báo lỗ quý thứ 5 liên tiếp.

Cụ thể, trong quý 2, doanh nghiệp này ghi nhận doanh thu đạt 800 tỷ đồng, giảm mạnh tới 79% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, với việc kinh doanh dưới giá vốn và chi phí lãi vay tăng cao khiến doanh nghiệp này tiếp tục báo lỗ 350 tỷ đồng, gấp 5,6 lần mức lỗ cùng kỳ năm ngoái.

Tính chung 6 tháng đầu năm nay, Pomina đạt doanh thu thuần hơn 2.400 tỷ đồng, giảm 70% so với cùng kỳ năm trước và bị lỗ sau thuế 537 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước có lãi hơn 8 tỷ đồng.

Lý giải nguyên nhân thua lỗ, đại diện Pomina, cho biết do quý 2/2023 thị trường tiêu thụ thép gặp nhiều khó khăn, sản lượng và giá bán giảm trong khi chi phí tài chính và chi phí cố định của dự án mới đưa vào hoạt động còn cao. Bên cạnh đó, nhà máy thép Pomina 3 vẫn còn ngưng hoạt động nhưng công ty phải gánh nhiều chi phí, trong đó có chi phí lãi vay.

Không ngoại lệ, Công ty CP Đầu tư thương mại SMC (mã chứng khoán SMC) công bố BCTC quý 2/2023 với doanh thu thuần đạt 3.291 tỷ đồng, giảm hơn 1 nửa so với cùng kỳ. Công ty báo lỗ sau thuế 414 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước vẫn lãi hơn 45 tỷ đồng. Điều này khiến lũy kế 6 tháng đầu năm nay, SMC bị lỗ sau thuế hơn 393 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 126 tỷ đồng.

Lãnh đạo SMC cho biết, bên cạnh việc kinh doanh dưới giá vốn, việc chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng cao, phải trích lập các khoản dự phòng là nguyên nhân chính dẫn tới công ty đã quay trở lại lỗ trong quý 2 vừa qua.

Tương tự, Tổng Công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel - mã chứng khoán TVN) cũng báo lỗ hàng trăm tỷ trong bối cảnh khó khăn chung của toàn ngành thép vì giá bán và nhu cầu tiêu thụ đi xuống.

Cụ thể, VNSteel ghi nhận doanh thu trong quý 2 đạt 6.754 tỷ đồng, giảm 29% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do giá vốn bán hàng tăng cao cùng khoản lỗ gần 324 tỷ đồng trong công ty liên doanh, liên kết đã khiến doanh nghiệp này VNSteel báo lỗ sau thuế 284 tỷ đồng, tăng mạnh so với số lỗ 40 tỷ đồng trong quý 2/2022. Điều này khiến lũy kế 6 tháng đầu năm nay, VNSteel bị lỗ sau thuế hơn 200 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước lãi tới 202 tỷ đồng.

Lợi nhuận doanh nghiệp của ông Trần Đình Long giảm mạnh trong quý 2/2023 do khó khăn của thị trường bất động sản, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công chậm khiến nhu cầu thu hẹp

Trong khi đó, dù không thua lỗ như những doanh nghiệp trên nhưng Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán HPG) vẫn ghi nhận kết quả kinh doanh giảm mạnh so với cùng kỳ, chủ yếu do khó khăn của thị trường bất động sản, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công chậm khiến nhu cầu thu hẹp.

Theo BCTC quý 2/2023, doanh thu của “anh cả” ngành thép đạt gần 30.000 tỷ đồng, giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế giảm mạnh tới 64%, chỉ đạt 1.448 tỷ đồng. Tuy nhiên, con số này được cải thiện đáng kể so với mức lãi ở quý đầu năm nay.

Lũy kế nửa đầu năm nay, Hòa Phát ghi nhận 56.665 tỷ đồng doanh thu, giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm trước và lợi nhuận sau thuế hơn 1.830 tỷ đồng, giảm 85%.

Một doanh nghiệp đầu ngành khác cũng ghi nhận lợi nhuận hồi phục trong quý này là Công ty CP Thép Nam Kim (mã chứng khoán NKG). Cụ thể, trong quý 2/2023, Nam Kim ghi nhận doanh thu đạt hơn 5.500 tỷ đồng, giảm 24% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế ở mức 125 tỷ đồng, giảm 38% so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, doanh nghiệp này đã có lãi trở lại sau 3 quý lỗ liên tiếp, kể từ quý 3/2022. 

Tính chung 6 tháng đầu năm nay, Nam Kim ghi nhận 9.870 tỷ đồng doanh thu và 76 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm lần lượt 31% và 90% so với cùng kỳ năm ngoái.

Không tránh khỏi những ảnh hưởng tiêu cực của thị trường, Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen (mã chứng khoán HSG) thì chỉ lãi ròng hơn 14 tỷ đồng trong quý 3 niên độ 2022-2023 (từ 1/10/2022 đến 30/9/2029), giảm 95% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lãnh đạo Hoa Sen cho biết, nguyên nhân kinh doanh sụt giảm là bởi sản lượng tiêu thụ giảm và giá vốn bán hàng tăng cao, giá thép tôn quay đầu giảm sau giai đoạn phục hồi những tháng đầu năm. Bù lại, nhờ việc tiết giảm chi phí nên công ty vẫn kịp báo lãi mỏng quý này.

Lũy kế 9 tháng, Hoa Sen do ông Lê Phước Vũ làm Chủ tịch HĐQT ghi nhận doanh thu 23.544 tỷ đồng, giảm 44% so với cùng kỳ niên độ trước. Khấu trừ chi phí, doanh nghiệp này vẫn lỗ 410 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi hơn 1.100 tỷ đồng.

Chủ tịch Hoa Sen Lê Phước Vũ cho rằng những khó khăn của ngành tôn thép nói chung có thể kéo dài tới cuối năm 2024 do các vấn đề vĩ mô như bất ổn địa chính trị, chính sách tiền tệ thắt chặt, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao, nhu cầu suy yếu.

“Năm nay có lãi là thành công rồi”, ông Lê Phước Vũ nhận định.