Đề xuất miễn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án nhà ở, khu đô thị đấu giá, đấu thầu

Sáng 11/11, Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi).

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, tại Kết luận số 194 Bộ Chính trị đã chỉ đạo tiếp tục quy định thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo hướng thu hẹp dự án phải thực hiện thủ tục này.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình của Chính phủ

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, dự thảo luật đã hoàn thiện theo hướng, thu hẹp và làm rõ phạm vi các dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương. Chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư phát triển hạ tầng trong một số lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản báo chí; các dự án đề xuất sử dụng đất đai, khu vực biển; các dự án ảnh hưởng đến môi trường hoặc thực hiện tại khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

Bên cạnh đó, không thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án nhà ở thương mại, khu đô thị được lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức đấu giá, đấu thầu; dự án đã trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản; dự án hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp; dự án đầu tư thuộc trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, trừ các trường hợp dự án quan trọng có tác động ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội như dự án sân bay, cảng biển, khu công nghiệp.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Thủ tướng, Chủ tịch tỉnh

Dự luật cũng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư cho Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với những dự án quan trọng cần có cơ chế chính sách đặc thù, khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, dự thảo Luật tiếp tục đơn giản hóa thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo hướng lược bỏ một số nội dung thẩm định không thực sự cần thiết phải xem xét ngay ở giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư.

Về việc thành lập, tổ chức kinh tế đầu tư nước ngoài, Bộ trưởng Tài chính cho biết, dự thảo Luật sẽ sửa đổi bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài được thành lập doanh nghiệp trước khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. “Đây là quy định mới nhằm cải cách căn bản về thủ tục đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài”.

“Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng mở rộng đối tượng áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt (luồng xanh) để cho phép các dự án đầu tư tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu thương mại tự do và các khu chức năng trong khu kinh tế được thực hiện thủ tục đầu tư đặc biệt (luồng xanh) mà không hạn chế về ngành, lĩnh vực, trừ một số dự án lớn, quan trọng như sân bay, cảng biển”, ông Thắng bổ sung.

Liên quan đến Luật Đường sắt, dự thảo Luật sửa đổi bổ sung quy định về việc chuyển giao tài sản dự án đường sắt khi hết thời hạn hoạt động tại điểm C, khoản 3, Điều 24 của Luật Đường sắt để cho phép nhà đầu tư được gia hạn thời gian hoạt động của dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư đối với các tuyến đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương và chuyển giao toàn bộ tài sản hình thành từ dự án cho Nhà nước sau khi hết hạn hoạt động của dự án.

Nhà nước thanh toán cho nhà đầu tư theo quy định của pháp luật. “Sửa tiêu đề tại mục 2, Chương 2 Luật Đường sắt thành Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt quốc gia, tuyến đường sắt địa phương để đảm bảo thu hút kinh tế tư nhân vào đầu tư dự án đường sắt quan trọng, bao gồm cả các tuyến đường sắt đô thị, các tuyến đường sắt địa phương”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Dự luật cũng bổ sung quy định để tháo gỡ vướng mắc trong trường hợp chuyển nhượng dự án đầu tư nhưng thời hạn còn lại của dự án không đáp ứng được các phương án tài chính hoặc phương án đầu tư kinh doanh của nhà đầu tư nhận chuyển nhượng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, dự thảo Luật cắt giảm 25 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; thu hẹp, sửa đổi phạm vi của 20 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Quy định nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư kinh doanh làm cơ sở để thực hiện tiền kiểm và chuyển sang cơ chế hậu kiểm.

Chỉ áp dụng quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư đối với trường hợp thật sự cần thiết

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định, Ủy ban Kinh tế Tài chính nhất trí với sự cần thiết và quan điểm, mục tiêu sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư theo trình tự, thủ tục rút gọn. Hồ sơ dự án luật đáp ứng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu

Về chấp thuận chủ trương đầu tư, Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị rà soát kỹ lưỡng, chỉ áp dụng quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư đối với trường hợp thật sự cần thiết. Nghiên cứu cơ sở của việc bỏ thẩm quyền của Quốc hội, bảo đảm phù hợp với nguyên tắc phân cấp, phân quyền.

Đối với dự án có cơ chế, chính sách đặc thù, thực hiện theo đúng thẩm quyền được quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Trường hợp khác, luật hoặc chưa có quy định thì thẩm quyền thuộc Quốc hội. “Làm rõ tiêu chí, thẩm quyền đối với các dự án không thuộc loại quan trọng quốc gia, tham khảo Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công. Sửa đổi khoản 1, điều 3 theo hướng đơn giản, tập trung vào các định hướng lớn, làm rõ tiêu chí về quy hoạch, bảo đảm thống nhất, khả thi, chỉ căn cứ vào một loại quy hoạch mang tính định hướng” , ông Mãi đề xuất.

Đối với danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, cơ quan thẩm tra đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu rà soát, tinh gọn, cắt giảm ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, cắt giảm thực chất điều kiện đầu tư kinh doanh, chỉ giữ lại những điều kiện thật sự cần thiết vì lý do hiến định là bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, đạo đức, sức khỏe cộng đồng...