Cập nhật thuế quan của ông Trump: Mỹ công bố áp thuế 100% lên hàng Trung Quốc từ 1/11

Tổng thống Donald Trump thông báo Mỹ sẽ áp mức thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết quyết định này nhằm phản ứng trước những “biện pháp quyết liệt” của Trung Quốc, trong đó có việc hạn chế xuất khẩu khoáng sản đất hiếm – nguyên liệu quan trọng cho sản xuất điện tử, ô tô, thiết bị quốc phòng và công nghệ năng lượng tái tạo. Ngoài ra, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu “các phần mềm quan trọng” của Trung Quốc cũng sẽ có hiệu lực cùng ngày với mức thuế bổ sung, từ 1/11/2025.

“Dựa trên các biện pháp chưa từng có từ phía Trung Quốc, Hoa Kỳ sẽ áp mức thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, bắt đầu từ 1/11/2025 (hoặc sớm hơn tùy theo diễn biến tiếp theo), ngoài các mức thuế hiện có”, ông Trump viết.

Trước đó, Tổng thống Mỹ đã cảnh báo về “mức tăng thuế đáng kể” và để ngỏ khả năng hoãn cuộc gặp dự kiến với Chủ tịch Tập tại hội nghị APEC ở Hàn Quốc trong hai tuần tới. Ông cũng bày tỏ lo ngại về các chính sách xuất khẩu mới của Trung Quốc, trong đó có hạn chế khoáng sản đất hiếm và kiểm soát một số phần mềm quan trọng.

Thị trường phản ứng

Thông tin về thuế quan lập tức tác động đến thị trường chứng khoán Mỹ. Chỉ số Dow Jones giảm gần 900 điểm, S&P 500 mất 2,7%, còn Nasdaq Composite giảm hơn 3,5% – mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 4 năm nay. Các chỉ số chính ghi nhận tuần giảm đáng kể, đồng thời xóa sạch mức tăng của tháng 10.

Cổ phiếu các công ty công nghệ Trung Quốc như Alibaba, Tencent và Baidu giảm, trong khi cổ phiếu các công ty khai thác đất hiếm như MP Materials và USA Rare Earth tăng mạnh. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ 10 năm giảm xuống 4,06%.

Trung Quốc đáp trả

Trung Quốc cũng nhanh chóng phản ứng. Cơ quan Quản lý Thị trường Trung Quốc (SAMR) mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Qualcomm (QCOM) liên quan thương vụ mua lại Autotalks Ltd của Israel. Bắc Kinh cũng áp phí cảng mới đối với các tàu Mỹ từ 14/10, trùng với kế hoạch áp thuế của Mỹ lên tàu lớn Trung Quốc.

Ngoài ra, Trung Quốc tiếp tục siết xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và tạm ngừng mua đậu nành Mỹ – điều này tác động trực tiếp tới các nông dân Mỹ, vốn là nhóm cử tri quan trọng ủng hộ ông Trump. Các biện pháp này buộc nông dân và doanh nghiệp Mỹ phải điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.

Cơ quan hải quan Trung Quốc cũng tăng cường kiểm tra các lô hàng bán dẫn cao cấp, đặc biệt là chip AI của Nvidia, trong nỗ lực thúc đẩy doanh nghiệp công nghệ nội địa sử dụng chip sản xuất trong nước thay vì nhập khẩu từ Mỹ.

Lịch sử căng thẳng và mức thuế kỷ lục

Trước đây, Mỹ và Trung Quốc từng trải qua những tháng căng thẳng với mức thuế quan lên tới 145% vào tháng 4 – giai đoạn ông Trump gọi là “Ngày Giải phóng” – nhằm đáp trả các chính sách thương mại mà ông cho là không công bằng. Sau đó, cả hai bên tạm dừng các mức thuế cao nhất trong khi đàm phán thương mại diễn ra, giúp hạ nhiệt căng thẳng.

Đầu tháng tới, Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét thách thức đối với các mức thuế toàn diện mà Trump từng áp, còn gọi là “thuế tương hỗ theo từng quốc gia”. Phán quyết của tòa có thể ảnh hưởng đến chiến lược thuế của Mỹ và nguồn thu hiện có từ các mức thuế này.

Mỹ và Trung Quốc: Phụ thuộc lẫn nhau

Mỹ và Trung Quốc là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, và cả hai phụ thuộc lẫn nhau. Mỹ nhập khẩu hàng trăm tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc, chủ yếu là điện tử, quần áo và nội thất, trong khi Trung Quốc là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Mỹ.

Trong những tháng qua, nhiều công ty lớn đã công bố kế hoạch đầu tư hàng trăm tỷ USD vào sản xuất tại Mỹ, nhưng vẫn duy trì phần lớn sản xuất ở nước ngoài. Trước đây, Mỹ từng áp thuế tối đa 145% lên hàng hóa Trung Quốc nhưng miễn trừ các sản phẩm điện tử, giúp giảm áp lực đối với nền kinh tế trong nước. Tháng 5, cả hai bên giảm thuế cho nhau để giảm căng thẳng, tạo cơ hội phục hồi thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, căng thẳng chưa bao giờ biến mất hoàn toàn, đặc biệt về khoáng sản đất hiếm và các sản phẩm bán dẫn. Ông Trump nhiều lần cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận thương mại, trong khi Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp hạn chế xuất khẩu và điều tra chống độc quyền.

Quyết định mới của ông Trump đánh dấu sự tái leo thang trong chiến tranh thương mại Mỹ – Trung, sau vài tháng có dấu hiệu hạ nhiệt. Các biện pháp trả đũa từ Trung Quốc và rủi ro từ thuế quan mới đang khiến các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ lo lắng.

Trong bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vừa hợp tác vừa đối đầu, các cuộc đàm phán thương mại và cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ – Trung tại APEC sắp tới trở thành tâm điểm theo dõi toàn cầu, khi cả Washington lẫn Bắc Kinh đều chuẩn bị cho khả năng leo thang căng thẳng mới, ảnh hưởng đến kinh tế thế giới.