Cao tốc 2 làn xe có nên gọi là cao tốc?

Cao tốc hay đường ô tô thông thường?

Sáng 18/2, tài xế xe ô tô 7 chỗ chở 5 người di chuyển trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn thì bất ngờ vượt phải rồi tạt qua bên trái va chạm với xe container khiến 3 người tử vong.

Nguyên nhân chính của vụ tai nạn thương tâm được cho là do tài xế xe 7 chỗ vượt phải sai quy định. Đoạn cao tốc trên cũng không cho phép xe vượt.

Tuy nhiên, vụ tai nạn cũng gây ra nhiều tranh cãi liên quan đến tiêu chuẩn an toàn của những tuyến đường cao tốc 2 làn xe hiện nay.

Cụ thể, cao tốc Cam Lộ - La Sơn dài 98 km, có 2 làn xe, trên tuyến có 9 điểm mở rộng 4 làn cho phép vượt và chiều dài mỗi đoạn được phép vượt là 2 km.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, trên cả nước hiện có 5 tuyến cao tốc 2 làn xe với chiều dài 371 km gồm: Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Yên Bái - Lào Cai, Hòa Lạc - Hòa Bình, Thái Nguyên - Chợ Mới.

Vụ tai nạn trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn tại vị trí nút thắt cổ chai giữa đoạn 2 làn xe và đoạn 4 làn xe cho vượt (Ảnh Vnexpress)

Sau vụ tai nạn trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn, nhiều ý kiến cho rằng, những tuyến cao tốc 2 làn xe, không có giải phân cách giữa, không có làn khẩn cấp và giới hạn tốc độ 80km/h chỉ tương đương với đường cấp 3 đồng bằng.

Anh Cường, một tài xế xe khách cho rằng, những tuyến cao tốc 2 làn xe thỉnh thoảng có đoạn 4 làn cho xe vượt như cao tốc Cam Lộ - La Sơn tạo nên những nút thắt cổ chai tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn.

Tuyến đường qua địa hình đồi núi quanh co, không có dải ngân cách giữa nếu tài xế chạy tốc độ cao và không quen đường rất dễ lao vào nhau.

Theo tài xế này, tâm lý khi đi cao tốc là phải được chạy tốc độ cao, thông thoáng. Ngược lại cao tốc mà di chuyển không hơn đường quốc lộ thì không nên gọi là cao tốc. Vì như vậy sẽ gây tâm lý ức chế cho người điều khiển phương tiện.

Theo nhiều chuyên gia, không chỉ Việt Nam mà trên thế giới cũng có những đoạn cao tốc 2 làn xe.

Điều này thường phụ thuộc vào hai yếu tố: Một là nguồn lực đầu tư hạn chế chưa thể đầu tư một lần 4 làn xe nên phải đầu tư phân kỳ 2 làn trước sau đó mở rộng dần.

Hai là lưu lượng giao thông. Nhiều khu vực lượng giao thông ít, chỉ cần đầu tư cao tốc 2 làn xe đủ đáp ứng nhu cầu, tránh lãng phí.

Để đảm bảo an toàn trên những tuyến cao tốc này, bên cạnh ý thức của tài xế thì phải có những quy định rõ ràng, phương án điều tiết giao thông hợp lý.

Đối với những dự án chưa đủ chuẩn, giới hạn tốc độ 80km/h thì chưa nên gọi là cao tốc mà tổ chức khai thác như đường ô tô thông thường để tài xế không ức chế khi di chuyển.

Thủ tướng chỉ đạo sớm “xóa” cao tốc 2 làn xe

Trong công điện ngày 21/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ trưởng Giao thông Vận tải khẩn trương nâng cấp các tuyến cao tốc đã được phân kỳ, đảm bảo hoàn chỉnh, phù hợp tiêu chuẩn thiết kế, nhu cầu vận tải.

Bên cạnh đó, các công trình hạ tầng trên cao tốc như giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ... cần rà soát, bổ sung. Các công việc này báo cáo Thủ tướng trong tháng 3.

Thủ tướng yêu cầu sớm nghiệm thu, quyết toán các dự án cao tốc quy mô phân kỳ để nâng cấp hoàn chỉnh.

Chỉ đạo chủ tịch các tỉnh thành khẩn trương đề xuất phương án nâng cấp cao tốc đã và đang đầu tư theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ Giao thông Vận tải trước 15/3.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cũng đã chủ trì cuộc họp triển khai thực hiện công điện của Thủ tướng Chính phủ sau vụ tai nạn thảm khốc trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, trong giai đoạn trước năm 2020, do nguồn lực đầu tư cho hạ tầng giao thông có hạn nên phải phân kỳ đầu tư, trong đó có một số tuyến mới đầu tư theo quy mô 2 làn xe.

Chính vì vậy, phương án tổ chức giao thông hiện nay cũng đã được xây dựng triển khai để phù hợp với hiện trạng của dự án.

Sau vụ tai nạn, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị liên quan lắng nghe, tiếp thu các phản ánh, ngay lập tức rà soát, báo cáo Bộ phương án tổ chức giao thông theo hướng tối ưu nhất với điều kiện hạ tầng hiện có.

Riêng với cao tốc Cam Lộ - La Sơn, từ cuối năm 2019, Bộ đã có quyết định giao Ban QLDA đường Hồ Chí Minh nghiên cứu đầu tư mở rộng lên 4 làn xe.

Hiện đơn vị này đang hoàn thành quyết toán dự án, sau đó trình Bộ GTVT, trình Chính phủ, Quốc hội danh mục chuẩn bị đầu tư để bố trí vốn mở rộng 4 làn xe.

Dự kiến đến cuối quý 2/2024, Ban sẽ hoàn thành quyết toán các gói thầu. Ban đang nỗ lực để trong tháng 3, trình Bộ báo cáo tiền khả thi mở rộng cao tốc lên 4 làn xe.