Kỳ vọng nền kinh tế phục hồi mạnh hơn trong nửa cuối năm 2023

Ảnh minh hoạ.

Theo đó, các động lực tăng trưởng chính sẽ đến từ: (1) Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa mở rộng để hỗ trợ tăng trưởng, (2) Lãi suất cho vay thấp hơn giúp kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân và (3) Đơn hàng xuất khẩu nông sản và hàng hóa công nghiệp của Việt Nam có khả năng phục hồi đáng kể từ quý 4/2023.

Kể từ đầu năm 2023, Chính phủ đã đẩy mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh đầu tư tư nhân và dòng vốn FDI yếu. Theo Tổng cục Thống kê, vốn nhà nước thực hiện (đầu tư công) trong tháng 6/2023 tăng 25,3% so với cùng kỳ (svck) lên 54,2 nghìn tỷ đồng (so với +20,9% svck trong tháng 5/2023). Trong nửa đầu năm 2023, vốn nhà nước thực hiện đã tăng 20,5% svck lên 232,2 nghìn tỷ đồng, cao hơn mức tăng trưởng 10,4% svck nửa đầu năm ngoái. Vốn đầu tư công thực hiện trong 6 tháng năm 2023 đạt 33% kế hoạch cả năm 2023.

VnDirect kỳ vọng Chính phủ sẽ quyết liệt đẩy mạnh đầu tư công hơn nữa trong nửa cuối năm 2023 để hoàn thành ít nhất 95% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 (kế hoạch Quốc hội giao là 711.684 tỷ đồng).

Ngoài ra, nhiều chính sách tài khóa cũng sẽ có hiệu lực trong nửa cuối năm 2023. Chính phủ đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài khóa trong nửa cuối năm nay để hỗ trợ tăng trưởng, tập trung vào giảm thuế và phí (giảm 2% thuế VAT, giảm 50% thuế trước bạ cho ô tô sản xuất trong nước). Chính sách cắt giảm thuế nhằm kích cầu tiêu dùng trong nước. Ngoài ra, Chính phủ đã tăng lương cơ bản cho cán bộ, công chức, viên chức từ ngày 01/07/2023. Đợt tăng này sẽ cải thiện khá đáng kể thu nhập của những người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Ước tính ngân sách nhà nước chi cho chính sách này trong năm 2023 là khoảng 44 nghìn tỷ đồng.

Đồng thời, Chính phủ cũng điều chỉnh tăng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội do ngân sách nhà nước chi trả từ ngày 1/7. Ngân sách chi cho chính sách này ước tính khoảng 3.550 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhà nước (như PVN) cũng sẽ tăng cường đầu tư trong thời gian tới để phối hợp với chính sách tài khóa của Chính phủ. Điển hình là việc PVN đã lên kế hoạch triển khai một số dự án đầu tư trong thời gian tới, trong đó có một số dự án quy mô vừa như Kình Ngư Trắng, Lạc Đà Vàng và dự án quy mô lớn là Lô B - Ô Môn.

Động lực giúp tăng trưởng GDP trong nửa cuối năm, theo VnDirect đó là kỳ vọng xuất khẩu Việt Nam phục hồi từ quý 4/2023 nhờ (1) tồn kho tại các nước phát triển giảm sẽ kích thích nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam, (2) chu kỳ thay thế smartphone cũ bằng mẫu mới là 25,3 tháng, tức khoảng 2 năm (theo nghiên cứu của China Mobile Terminal Lab), điều này có thể thúc đẩy xuất khẩu smartphone của Việt Nam kể từ quý 4/2023 (điện thoại và linh kiện chiếm gần 16% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2022), (3) Nhu cầu từ Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ hơn sau khi nền kinh tế mở cửa trở lại.

Yếu tố hỗ trợ tăng trưởng GDP thứ 3, đó là ãi suất cho vay hạ nhiệt sẽ kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân. VnDirect dự báo lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 12 tháng sẽ giảm xuống mức 6,0-6,2%/năm vào cuối năm 2023, do: (1) tác động từ 4 đợt giảm lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng đầu năm 2023, (2) nhu cầu tín dụng yếu trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm chạp và thị trường bất động sản ảm đạm, (3) Chính phủ sẽ đẩy mạnh hơn nữa đầu tư công, từ đó bơm thêm tiền vào nền kinh tế và (4) NHNN vẫn còn dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ.

Lãi suất cho vay có thể giảm mạnh hơn trong nửa cuối năm 2023 do chi phí vốn của các NHTM đang giảm nhờ: (1) tác động từ các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng năm 2023 và (2) NHNN ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu. Chúng tôi cho rằng lãi suất cho vay giảm sẽ là yếu tố thúc đẩy sự phục hồi của tiêu dùng và đầu tư tư nhân, vốn đã bị suy yếu trong nửa đầu năm 2023 do lãi suất cho vay neo ở mức cao.