Những người Việt "cõng" đá đi Tây

Đất, đá, gỗ vốn là những vật vô tri. Nhưng những pho tượng đá, những bức tranh gốm, những cột - kèo - mái của ngôi nhà gỗ của người Việt. Lại làm người thưởng lãm hay sở hữu không thể dửng dưng. Bởi chúng biết “nói”!

Những tác phẩm điêu khắc bằng đá ra đi từ một làng nghề nhỏ bé dưới chân ngọn Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng) nay đã đến khắp các nước Châu Âu, Châu Á. Dùng từ họ “cõng” bởi hành trình xuất khẩu đá mỹ nghệ của làng Quán Khái – Ngũ Hành Sơn đã trải qua biết bao nhiêu cay đắng, vất vả mới thành một thương hiệu lớn.

Khởi đầu chỉ là những chiếc vòng, chiếc nhẫn, rồi làm tượng Phật, nay sản phẩm làng đá vô cùng phong phú. Điều kỳ diệu là sống bên chân ngọn núi, nơi khởi thủy cho những sản phẩm điêu khắc mỹ nghệ cách đây vài trăm năm, nay những người con của làng nghề đã thành những nghệ sĩ thực thụ. Có thể chính lịch sử văn hóa và phong cảnh hữu tình của mảnh đất này đã hun đúc tài hoa cho người dân nơi đây.

Mỗi người mỗi cá tính sáng tạo. Lão nghệ nhân lớn tuổi nhất làng, ông Nguyễn Sang là người trung thành với chất liệu đá sa thạch gợi nhớ nền điêu khắc tuyệt vời của người Chămpa. Quỹ Phát triển Văn hóa quốc tế Thụy Điển đã đánh giá cao nghệ nhân giữ chất liệu truyền thống này, và đầu tư để ông tiếp tục sáng lập một nhà trưng bày sản phẩm đá sa thạch trong khu vực làng nghề.

Nghệ nhân Nguyễn Minh tạo tác các tượng Phật khổng lồ cho những ngôi chùa Ấn Độ, Thái Lan, Nga, Mỹ. Một lớp các nghệ nhân trẻ giỏi kinh doanh gầy dựng tại làng một trung tâm sản xuất và show-roomsản phẩm hoành tráng không thua kém những trung tâm đồ mỹ nghệ phục vụ du lịch ở Thái Lan.

Nguyễn Long Bửu là cái tên không xa lạ, bởi anh đã đoạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước về điêu khắc đá như: Giải thưởng Thụy Điển - Việt Nam phát triển văn hóa tại Triển lãm Điêu khắc toàn quốc lần IV; Giải thưởng của Tổng cục Chính trị - Bộ Quốc phòng cho tác phẩm “Mẹ Thứ” (2004); Giải thưởng Ngôi sao Việt Nam - Những ngày văn hóa Việt Nam tại Hà Nội (2005); giải nhì trong một cuộc thi sáng tác điêu khắc dành cho các nghệ nhân tại Thái Lan.

Năm 2006, Nguyễn Long Bửu là nghệ sĩ duy nhất được triển lãm 30 bức tượng nghệ thuật khổ lớn để giới thiệu với đại biểu của Hội nghị Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 14 tại Hà Nội...

Toàn bộ các tác phẩm trưng bày tại đây được nhà điêu khắc Nguyễn Long Bửu tạo tác trong vòng 18 năm, trong đó tượng nặng nhất cỡ 6,5 tấn, nhẹ nhất khoảng 3,5 tấn, cao từ 2,5-3,5m. Các bức tượng đa phong cách, từ dân gian, cổ điển đến hiện đại, được chế tác công phu, toát lên vẻ đẹp hiền hòa, gần gũi, đầy sức sống, với những tên gọi dễ nhớ như “Nàng xuân”, “Suối tóc”, “Giao duyên”...