Trương Gia Bình: Muốn FPT trường tồn theo đơn vị thế kỷ

“Đó là hoạt động bình thường của một doanh nghiệp. Khi FPT khó khăn, tôi phải chịu trách nhiệm tìm hướng giải quyết. Bởi, tôi là Chủ tịch HĐQT nhưng FPT không phải là của riêng cá nhân tôi, mà là của những người FPT”, ông chia sẻ.

Nếu nhìn vào lịch sử FPT với câu chuyện nổi tiếng của “13 quái nhân có sừng có mỏ”, gây dựng FPT từ những số không: không vốn liếng, không trụ sở vào năm 1988, đến FPT của 14.000 người, doanh thu trên 26.000 tỷ đồng hiện tại, thì đúng là sự trở lại của ông Bình không phải là chuyện quá lớn.

Nhưng với giới truyền thông và với những người không thuộc FPT, động thái này được cho là dấu hiệu bất thành của kế hoạch chuyển giao thế hệ lãnh đạo của FPT. Thậm chí, có người cho rằng, cái bóng Trương Gia Bình quá lớn, khiến chưa người kế nhiệm nào vị trí của ông đi được nửa nhiệm kỳ.

“Người FPT đều hiểu rằng, vị trí tổng giám đốc được thiết kế theo phom mẫu, đảm bảo để ai ngồi vào đó, dù có tính cách, sở thích ra sao, đều phải tuân thủ nguyên tắc chung bất di bất dịch. Nguyên tắc đó là tôn trọng cá nhân, tôn trọng đổi mới và tinh thần đồng đội. Và các vị trí này phải là tấm gương trong các giá trị mà FPT đề ra”, ông Bình giải thích.

Các giá trị FPT đề ra ở đây là “Tôn-đổi-đồng” (Tôn trọng cá nhân – Đổi mới – Đồng đội) và “Chí -gương-sáng” (Lãnh đạo FPT phải Chí công – Gương mẫu – Sáng suốt). Sự lựa chọn vị trí ghế nóng của FPT chính là lựa chọn nhân vật đảm bảo các yếu tố nhằm mục tiêu trường tồn cho FPT.

Tuy nhiên, mọi việc có vẻ chưa thuận buồm xuôi gió như 13 sáng lập viên FPT từng mong muốn. Ngay cả ông Bình cũng thừa nhận rằng, FPT đang nhỡ nhàng trong các kế hoạch chuyển giao thế hệ lãnh đạo. “Nếu không chuyển giao lãnh đạo, FPT không thể trường tồn được. Tiếc là, FPT nhận thức vấn đề này hơi muộn, nếu mọi việc được thực hiện từ 10 năm trước, kết quả sẽ tuyệt vời”, ông Bình nuối tiếc.

Có thể nói, ông Bình đang đích thân bắt tay sửa sai. FPT sẽ không tuyển chọn một người duy nhất vào vị trí tổng giám đốc như đã từng làm. Thay vào đó, sẽ là một nhóm người được rèn luyện, trải nghiệm cho vị trí này trên cơ sở giá trị của FPT…

Con người của ý tưởng và ước mơ lớn

Mặc dù ông Bình không muốn nói nhiều tới dấu ấn của mình trong FPT, song không thể phủ nhận, FPT đang hiện thực hoá những ý tưởng của Trương Gia Bình khi gây dựng FPT. Những người biết Trương Gia Bình, biết FPT đều biết tới 3 ý tưởng mang tên Trương Gia Bình, đó là “đưa chiến tranh nhân dân vào thương trường”, ý tưởng Genetic và thác số.

“Chiến tranh nhân dân chính là cuộc chiến thắng của niềm tin và đó là sức mạnh bất di bất dịch. Sức mạnh của một công ty không phải là của một ông chủ tịch HĐQT, không phải của ông tổng giám đốc, mà là sức mạnh và thành công của từng người trong tổ chức đó. FPT có ngày hôm nay chính là nhờ sự nỗ lực sáng tạo của từng người FPT”, ông nói và nhấn mạnh: “Nhờ những người FPT, chúng tôi mới đưa được phần mềm của Việt Nam ra thế giới. Ngay trong giai đoạn này, nếu không có niềm tin ấy, chưa chắc FPT đã vượt qua để đảm bảo công ăn việc làm cho 14.000 lao động”.

Hai ý tưởng còn lại đậm chất FPT. Hiện tại, FPT có một mã gen riêng sau 7 năm thực hiện ý tưởng Genetic. Mục tiêu là để FPT trường tồn theo đơn vị tính là thế kỷ. Tuy nhiên, sau “sự cố” liên quan đến ghế nóng, Trương Gia Bình đang nung nấu kế hoạch hoàn thiện mã gen này. “Theo thời gian, gen phải thích ứng và hoàn thiện. FPT sẽ bổ sung thêm hai tập lệnh mới vào mã gen của mình. Đó là tập lệnh về chiến lược, quản trị chiến lược của FPT theo nguyên tắc oneFPT. Còn tập lệnh thứ 2 là về lãnh đạo”, ông Bình say sưa.

Đúng là Trương Gia Bình. Ông vốn được mệnh danh là con người của ý tưởng, hoài bão và ước mơ. Với những người ngoại đạo, các ý tưởng này có vẻ viển vông. Với ngay những người trong FPT, không phải ai cũng tin tưởng. Nhưng nói chuyện với ông, dường như người ta bị hấp dẫn bởi sự trong sáng và niềm tin của ông về những ý tưởng đó.

Về ý tưởng gọi là thác số, ông Bình dự báo rằng, sẽ có một sự hoán đổi vị trí các quốc gia trong tương lai và thác số Việt Nam có một cơ hội trên thế giới. Nghe thì lạ vậy, nhưng ý tưởng thác số đã thể hiện qua sự thành công của FPT Software với quy mô toàn cầu. “Tiếp theo sự phát triển của thác số là FPT sẽ có những trung tâm phát triển phối hợp với các tập đoàn toàn cầu để làm ra sản phẩm cho toàn thế giới”, ông tiếp tục kể về những ý tưởng đậm chất Trương Gia Bình...

Cũng không có gì mới, bởi khi mức lương nhân viên FPT chỉ khoảng 15 USD/người, với khoảng 30 nhân viên, ông đã mơ ước xây dựng FPT trở thành tập đoàn hùng mạnh. Khi đó, ông đã yêu cầu người FPT phải học theo mô hình tập đoàn của Daewoo, của Mitsuibishi… Năm 1994, khi doanh số từ lĩnh vực tin học của FPT chỉ khoảng 4-5 triệu USD, ông Bình đã mơ FPT trở thành công ty số 1 Việt Nam… Những hoài bão tưởng chừng quá ảo tưởng của ông đều trở thành hiện thực, từng bước với sự lớn mạnh của FPT.

Tại thời điểm khó khăn này, ông đang ôm ấp hoài bão về một “FPT ¼ thế kỷ sẽ trở thành một tập đoàn toàn cầu, dẫn đầu trong các dịch vụ mới, cụ thể ở đây là mobility”. “Sẽ có ngày FPT có những sản phẩm nổi danh như các đại gia công nghệ Google hay Microsoft, nhưng vấn đề là FPT sẽ phải xác nhận ước mơ của mình bằng hành động thực tiễn. FPT sẽ phải đi rất nhanh để giữ sân, vì nếu chậm trễ, sân chơi mới ấy sẽ thuộc về những công ty đã có danh vọng trên thị trường”, ông thực tế ước mơ của mình.

Hành động thực tiễn mà ông Bình nhắc tới là quá trình phát triển 24 năm qua, là cái cây FPT đã đủ độ lớn và bộ rễ đã cắm sâu vào lòng đất. Ông khẳng định, năm 2013, FPT sẽ lấy lại tốc độ tăng trưởng 2 con số. Để làm được điều này, FPT sẽ tập trung tăng trưởng mạnh ở những lĩnh vực cốt lõi hiện tại và sử dụng công cụ “thẻ điểm cân bằng”, tức là tất cả mục tiêu, kế hoạch được đo đạc bằng con số và FPT sẽ phải tập trung tăng trưởng mạnh ở những lĩnh vực có thể tăng trưởng.

Trong giai đoạn khó khăn này, niềm tin là điều quan trọng nhất. Tin để tồn tại, tin để vượt qua khó khăn, thậm chí tin để làm lại. “Tất cả chúng ta đều từ tay trắng đi lên, giai đoạn này, cũng chỉ là một giai đoạn khó khăn, thử thách, khó khăn rồi sẽ qua đi”, ông Bình tâm sự.

Trương Gia Bình - công dân FPT

Nếu ai đã từng tham gia một cuộc hội diễn, hay sinh hoạt tập thể nào của FPT, sẽ thấy một Trương Gia Bình - công dân FPT, hát Diễm xưa như... đúng rồi, tếu táo đúng kiểu FPT.

Và chỉ có công dân FPT mới vẽ chân dung mình bằng những mảnh ghép. “Hội họa, âm nhạc, lịch sử, tôn giáo, chính trị… là những mảnh ghép thầm lặng trong tôi. Khi cần, các mảnh ghép ấy đột ngột xuất hiện, ghép lại với nhau và tạo ra một luồng ánh sáng trong tích tắc. Các mảnh ghép này sẽ được tích nạp hàng ngày và tôi đang chăm chỉ thu nạp các mảnh ghép”, ông nói.