Thủy điện không bao giờ "lỗ"

Nhưng tại sao nhiều doanh nghiệp thủy điện lại kêu lỗ?

Thủy điện là lĩnh vực kinh doanh không cạnh tranh tại Việt Nam. Ít nhất từ nay đến năm 2015, doanh nghiệp làm ra bao nhiêu điện cũng được mua bấy nhiêu. Vấn đề đầu ra không phải lo. Khi lập dự án, các chủ đầu tư đã tính toán hết, nếu lỗ họ đã không làm và cũng không ai duyệt dự án. Sở dĩ họ kêu lỗ là do lãi suất gần đây tăng cao, nên với những doanh nghiệp sử dụng vốn vay nhiều, khoản lợi nhuận sẽ bị lãi vay gặm hết.

Ông nghĩ gì về việc nhiều tập đoàn của ViệtNam đầu tư vào thủy điện?

Tôi nghĩ họ chọn thủy điện vào rổ danh mục đầu tư là hợp lý. Nhà máy chưa đi vào hoạt động đã được Tổng Công ty Điện lực Việt Nam ký hợp đồng mua điện với mức giá bảo đảm có lãi cho nhà đầu tư. Đầu tư vào thủy điện không tăng trưởng đột biến nhưng lại đảm bảo dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp.

Công ty có dự định phát triển sang lĩnh vực khác?

Chiến lược phát triển của Vĩnh Sơn Sông Hinh là chỉ tập trung vào thủy điện. Trong ngắn hạn, Công ty sẽ nâng cao năng lực hồ chứa để tăng sản lượng. Từ năm 2008 trở lại đây, trong khi nhiều dự án thủy điện bị thiếu nước, chúng tôi luôn có đủ nước để sản xuất.

Về dài hạn, chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển thêm các dự án khác để duy trì tăng trưởng. Hiện nay, Công ty thực hiện dự án Thượng Kon Tum, Vĩnh Sơn 2 và 3, dự án Đồng Cam. Dự kiến đến cuối năm 2014, khi nhà máy Thượng Kon Tum đi vào hoạt động, công suất của Công ty sẽ được nâng thêm 220 MW nữa.

Công ty huy động vốn từ đâu để thực hiện các dự án này?

Trước mắt chúng tôi sẽ phát triển dự án Thượng Kon Tum. Tổng vốn đầu tư cho dự án này là khoảng 5.700 tỉ đồng. Vốn đối ứng của Công ty là 30% và vốn vay là 70%.

Hiện nay, Công ty có khoảng 1.000 tỉ đồng tiền mặt. Từ nay đến năm 2014, Công ty cố gắng tích lũy lợi nhuận để có 1.700 tỉ đồng, đảm bảo 30% vốn cho dự án. Về khoản vay 70%, chúng tôi dự định vay Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam và các nhà thầu thiết bị. Chúng tôi cũng kỳ vọng sẽ huy động được từ 1.000-1.500 tỉ đồng từ việc phát hành trái phiếu chuyển đổi.

Khả năng thành công của việc phát hành trái phiếu như thế nào?

Tôi nghĩ khả năng phát hành trái phiếu sẽ thành công. Những năm trước đã có nhiều nhà đầu tư đến tỏ ý muốn đầu tư vào dự án này vì tính hấp dẫn của nó. Đây là dự án có cột nước cao nhất Việt Nam với 944 m. Với công suất 220MW, nhưng dự kiến nhà máy này sẽ cho ra 1,1 tỉ kwh điện. Có thể nói thế này, ví dụ như ở các NM thủy điện có cột nước thấp phải cần ít nhất từ 3 đến 4 khối nước mới cho ra 1 kwh điện, trong khi tại dự án này chỉ cần khoảng 0,5 khối là đã cho ra 1 kwh. Tại Việt Nam chưa có dự án nào mà suất tiêu hao thấp như vậy.

Công ty có một khoản vay bằng USD để xây dựng thủy điện ở Phú Yên. Việc tiền đồng trượt giá so với USD có gây khó khăn cho Công ty?

Hiện nay, số nợ này còn khoảng 12 triệu USD. Đây là khoản vay được tài trợ bởi ngân hàng Bắc Âu cho dự án Sông Hinh theo chương trình của Chính phủ nên lãi suất rất thấp, chỉ khoảng 1,35%/năm, chủ yếu là phí quản lý.

Còn vấn đề trượt giá của tiền đồng đã được quy định rõ trong Thông tư số 41 của Bộ Công Thương về cơ chế điều chỉnh giá. Theo đó, những vấn đề trượt giá, phí môi trường, thuế tài nguyên sẽ được điều chỉnh trong giá mua điện hằng năm cho doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp thủy điện chê giá mua của Tập đoàn Điện lực thấp. Vĩnh Sơn Sông Hinh đàm phán giá như thế nào?

Thực ra Vĩnh Sơn Sông Hinh cũng gặp khó khăn trong vấn đề đàm phán giá bán điện. Sau khi cổ phần hóa vào năm 2005, hợp đồng mua bán điện của Vĩnh Sơn Sông Hinh bán cho Tập đoàn điện lực Việt Nam là 476 đồng/kWh vào mùa mưa và 580 đồng vào mùa khô, có hiệu lực đến 31.12.2008. Hiện nay, chúng tôi đàm phán tăng thêm mười mấy đồng nhưng vẫn chưa thỏa thuận được. Kể từ năm 2009, Công ty bán điện với đơn giá 563 đồng/kWh. Kể từ năm 2010, doanh thu của Vĩnh Sơn Sông Hinh đang được tạm tính bằng 90% của đơn gía bình quân là 563 đồng/kwh.

Tập đoàn Điện lực đã tăng giá bán điện nhưng vì sao họ vẫn không tăng giá mua?

Mua với giá đó mà họ đã kêu lỗ nên nếu tăng giá mua vào, chắc chắn giá bán ra sẽ tăng nữa. Kinh doanh thủy điện, với giá mua và bán như vậy, Tập đoàn Điện lực sẽ có lời, nhưng do kinh doanh nhiệt điện họ lỗ nên thủy điện phải bù qua. Ngoài ra, theo tôi, chính sách bán hàng của Tập đoàn cũng chưa phù hợp.

Rủi ro trong đầu tư kinh doanh thủy điện là gì?

Đó là phụ thuộc vào thời tiết. Hiệu suất hoạt động của nhà máy thủy điện phụ thuộc vào nước. Trữ lượng nước trong hồ chứa sẽ không đủ cho nhà máy hoạt động nếu xảy ra hạn hán kéo dài.