Bạc Hy Lai - từ đỉnh cao chói lọi xuống vực thẳm

Bạc Hy Lai trong cuộc họp quốc hội đầu năm 2012, ngay trước khi ông bị cách chức. Ảnh: AFP

Cựu ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc, bí thư thành ủy Trùng Khánh, Bạc Hy Lai sẽ được xét xử vào ngày 22/8 tại thành phố Tế Nam, tỉnh Sơn Đông. Phiên tòa nhằm chứng minh rằng ban lãnh đạo Trung Quốc quyết tâm chống tham nhũng và lạm quyền trong nội bộ đảng.

Tại Trùng Khánh, con đường đầy gió dẫn đến khách sạn Lijing ở vùng ngoại ô. Khách sạn này là nơi bà Cốc Khai Lai, vợ ông Bạc Hy Lai, bí mật đầu độc người bạn làm ăn Neil Heywood vào tháng 11/2011. Heywood được pháp y kết luận chết vì đau tim và hỏa táng ngay sau đó.

Tháng 2/2012, giám đốc công an Trùng Khánh Vương Lập Quân bất ngờ chạy trốn đến Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô xin tị nạn và tiết lộ với các nhà ngoại giao Mỹ một thông tin động trời, rằng vợ bí thư thành ủy là hung thủ giết người.

Bạc Hy Lai bị đình chỉ các chức vụ từ tháng 3/2012. Trước đó, ông được dự kiến sẽ thăng tiến mạnh mẽ sau kỳ đại hội đảng quan trọng, thời điểm chuyển giao quyền lực cho thế hệ lãnh đạo mới của Trung Quốc sau 10 năm.

Ông Bạc là con trai của một trong những quan chức cao cấp nhất của Trung Quốc một thời, gặp Heywood khi ông còn là chủ tịch thành phố Đại Liên, tỉnh Sơn Đông, những năm 1990.

Từ một giáo viên tiếng Anh trở thành chuyên gia tư vấn kinh doanh cho gia đình Bạc, Heywood gây dựng được một cuộc sống sang trọng và trở nên thân thiết với Bạc và người vợ luật sư tài giỏi của ông. 

Heywood dường như là người rất phù hợp với việc dẫn dắt con trai của ông Bạc, Bạc Qua Qua, trong những ngày mới tới học tập tại trường trung học Harrow, sau đó là đại học Oxford ở Anh và Harvard của Mỹ.

Mối quan hệ giữa Heywood và bà Cốc ngày càng thân thiết. Ông này đã mua được một biệt thự đắt tiền ở Bắc Kinh, một xe hơi thể thao Jaguar. Gia đình ông Bạc cũng được cho là đã tích lũy được khối tài sản lớn, sở hữu bất động sản ở Pháp, Anh, Mỹ và các báo cáo cho biết Heywood giúp họ đầu tư hàng triệu USD ở nước ngoài.

Vợ chồng ông bà Bạc Hy Lai, Cốc Khai Lai. Ảnh: AP

Tuy nhiên, bà Cốc còn thân thiết hơn với "cánh tay phải" của ông Bạc, Vương Lập Quân, một cảnh sát được tin cậy trong phong trào "đả hắc", phong trào chống tội phạm ở Trùng Khánh do ông Bạc chỉ huy.

Dần dần mối quan hệ của bà Cốc với Heywood rạn nứt do hai bên có những xung đột về lợi ích kinh doanh, cáo trạng trong phiên xử bà Cốc viết. Và trong căn phòng khách sạn tồi tàn, bà tiếp đãi Heywood với rượu, trước khi đổ chất độc cyanua vào miệng ông này.

Vương Lập Quân, cảnh sát trưởng Trùng Khánh, đã bị sếp Bạc tát vào mặt khi báo cáo với ông này về vụ án giết người của vợ. Vương lo sợ và chạy đến Lãnh sự quán Mỹ, tài liệu trong phiên tòa xét xử Vương Lập Quân viết.

Từ lãnh sự quán, Vương được một quan chức an ninh hàng đầu của Trung Quốc hộ tống về Bắc Kinh, với lý do Vương sợ bị ám sát.

Các tin đồn về việc bắt giữ ông Bạc bắt đầu lan đi nhanh chóng, nhưng ông vẫn tự tin, nói rằng các tin đồn chống lại ông đều là "rác rưởi". "Một số người đã trút những thứ rác rưởi lên Trùng Khánh, lên tôi và gia đình tôi", ông nói.

Tuy nhiên, một thông báo ngắn gọn của hãng thông tấn nhà nước vào những tháng đầu năm 2012 đã quyết định số phận của ông: Bạc bị đình chỉ mọi chức vụ và bị cơ quan kỷ luật của đảng điều tra, đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp chính trị của ông.

Vợ ông, bà Cốc Khai Lai đã được xét xử hồi tháng 8 năm ngoái và nhận án tử hình vì tội sát hại Heywood, nhưng được hoãn thi hành án hai năm. Theo các chuyên gia, án tử hình ân hạn này thực tế thường được rút xuống thành chung thân. Còn ông Vương Lập Quân cũng được xét xử một tháng sau đó và nhận án 15 năm tù.

Tháng trước, ông Bạc chính thức bị truy tố tội nhận hối lộ, tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Hãng tin nhà nước Trung Quốc cho biết phiên tòa diễn ra ở thành phố cách xa Trùng Khánh để việc xét xử không phải chịu áp lực nào.

Các nhà phân tích thì dự đoán phiên xét xử bắt đầu sáng mai sẽ diễn ra ngắn gọn và có kết quả dễ đoán là ông Bạc có tội và phải nhận án tù nhiều năm.

Trong bức thư gửi đến báo chí hôm qua, Bạc Qua Qua, 25 tuổi, con trai của ông Bạc và bà Cốc, nói đã không được liên lạc với cha mẹ trong suốt 18 tháng qua và hy vọng phiên xử sẽ diễn ra công bằng.