Căn hộ studio trước đây khá phổ biến tại Anh, ban đầu được thiết kế để phục vụ mục đích cho thuê, thường nằm tại các khu trung tâm thành phố, dành cho học sinh, sinh viên và người đi làm còn độc thân, chủ yếu trong độ tuổi từ 18 đến 30. Về sau, căn hộ studio phổ biến hơn, xuất hiện nhiều trong các dự án xây dựng và được nhiều người mua để ở. Ngoài Anh, còn có Mỹ, Australia, Singapore... đề cập đến khái niệm studio này trên thị trường bất động sản. Studio còn có tên khác là "bachelor" hoặc "efficiency", những căn hộ này thậm chí còn có diện tích nhỏ hơn.
Thông thường những căn hộ studio ngày nay có diện tích tối đa khoảng từ 60 đến 65 m2, diện tích tối thiểu có thể chỉ 25 m2. Điểm cơ bản nhất của căn hộ này là "mọi không gian nằm trong một không gian", không có vách ngăn chia, là một căn phòng rộng, thực hiện đầy đủ các chức năng như ngủ, tiếp khách, bếp... chỉ có toilet thường được quây vào một góc riêng. Thế nhưng, nhiều gia chủ khi cải tạo, nhằm tăng những góc nhìn không gian cho căn nhà, đã sử dụng vách kính cho toilet. Chỉ khi nào không có sự ngăn chia thành các không gian phòng riêng biệt mới có thể được cọi là studio. Thậm chí, hiện có những căn hộ diện tích khoảng 60 m2, nhưng cũng chia từ một đến hai phòng ngủ riêng biệt, thì không thể gọi là studio.
Cuộc sống trong một căn hộ studio với một số người được coi là lý tưởng. Thuận lợi nhất là có thể "với" lấy bất kỳ những gì mình cần trong tầm tay. Ngoài ra, căn hộ studio còn tiết kiệm được rất nhiều năng lượng trong chiếu sáng, sửa ấm... Việc lau chùi, dọn dẹp trong căn hộ này cũng dễ dàng và nhanh gọn hơn rất nhiều. Và tất nhiên, mức giá của căn hộ sẽ thuộc loại khả thi và phù hợp túi tiền của nhiều người. Nhưng không gian nhỏ đồng nghĩa với việc nơi cất giữ đồ đạc cũng sẽ rất hạn chế. Chính vì vậy, gọn gàng là tiêu chí cơ bản nhất. Sự bừa bộn sẽ làm cho không gian đã nhỏ càng trở nên chật hẹp hơn.
Tại Việt Nam, một số dự án xây dựng ở TP HCM có sự xuất hiện của căn hộ studio. Gần đây, tại Hà Nội cũng có nhiều dự án nhen nhóm các mẫu căn hộ diện tích nhỏ này. Căn hộ này thường được thiết kế dành cho người độc thân, vợ chồng mới cưới chưa có con cái, hoặc các căn nhà ở theo dạng cho người thu nhập thấp. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa căn hộ studio không thể tạo được phong cách. Các nhà thiết kế cho biết, những căn hộ loại nhỏ hoàn toàn có thể biến thành căn hộ studio, nếu gia chủ yêu cầu, và được tư vấn hoàn thiện. Lời khuyên của các kiến trúc sư cho những không gian này là cất giữ đồ đạc vào những không gian tự tạo, chẳng hạn như dưới giường, dưới ghế sofa... nhưng lưu ý nên tránh chất đống quá nhiều ở khu bếp vì cần đề phòng các trường hợp hỏa hoạn. Lý tưởng nhất cho căn hộ là một sản phẩm đồ gỗ kết hợp với nhiều chức năng. Chẳng hạn như sofa có thể là giường. Bàn có thể là bàn ăn, bàn làm việc, nơi để TV...
Với diện tích nhỏ và giá bán/thuê thấp, mọi người dân đều có khả năng sở hữu. Với gia đình trẻ hoặc các bạn trẻ độc thân đây là giải pháp phù hợp nhất khi bạn vừa muốn sở hữu căn hộ riêng mà không quá tốn tiền. So với căn hộ cùng diện tích 60 m2 mà chia thành nhiều phòng bạn sẽ tốn một khoảng tiền lớn cho các bức tường xây, thêm cửa phòng, thêm bóng đèn, thêm cửa sổ, thêm trang trí nội thất...
Hơn nữa, bạn có thể tiết kiệm rất nhiều khoản tiền trang trí nội thất. Bạn không cần mua riêng tủ quần áo để ở phòng ngủ và tủ đựng đồ để ở phòng khách, bạn chỉ cần mua một chiếc tủ duy nhất. Bạn cũng không cần trang trị nhiều bóng đèn, quạt hay máy lạnh ở mỗi phòng, mà với studio bạn chỉ cần trang bị mỗi thứ một món duy nhất. Khoản tiền tiết kiệm này có thể gần cả trăm triệu đồng so với khi bạn phải trang trị cho một căn hộ nhiều phòng.
Tuy có thể có một số bất tiện nếu bạn ở nhiều người nhưng đối với một gia đình nhỏ hoàn toàn phù hợp. Bạn đã phải leo 4 tầng lầu của một ngôi nhà diện tích là 3 x 8 m bạn sẽ thấy sống trong một studio có diện tích 6 x 10 m sẽ thoải mái. Mọi thứ cần dùng ngay trong tầm mắt của bạn. Bạn từng lau nhà và cầu thang 4 tầng thì bạn mới hiểu công việc cực nhọc và tốn thời gian đến mức nào. Mọi thứ với studio đều tiết kiệm và tối ưu đến mức bạn chỉ việc trở về sau ngày làm việc và hưởng thụ không khí gia đình.
KTS Bùi Việt Hoài
Công ty Kiến trúc A Cộng