Xuất hiện công ty bất động sản Trung Quốc nợ như chúa chổm, mất đà thanh khoản khiến China Evergrande cũng chào thua

Các công ty xây dựng lớn nhất của Trung Quốc đã hy vọng rằng việc tăng vốn cổ phần có thể giúp họ giảm nợ: Ảnh: Bloomberg

Dalian Wanda Commercial Management Group Co., nhà điều hành trung tâm mua sắm lớn nhất Trung Quốc, đã phát hành 800 triệu USD trái phiếu vào đầu năm nay. Đây là nhà phát triển bất động sản bị xếp hạng “rác” đầu tiên tìm cách thâm nhập thị trường nước ngoài kể từ làn sóng vỡ nợ kỷ lục vào năm 2022. Đến cuối tháng 5, giá phát hành trái phiếu tháng 2 của Wanda đã dao động ở mức khoảng 40 xu/1 USD và các nhà đầu tư chưa được trả bất kỳ một khoản lãi nào.

Hồi chuông cảnh báo bắt đầu vang lên vào cuối tháng 4 khi Wanda cho biết đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng theo kế hoạch tại Hồng Kông của công ty con quản lý tài sản của họ sẽ không diễn ra sớm.

Công ty cho biết cơ quan giám sát chứng khoán của Trung Quốc cần thêm thời gian để xây dựng các chính sách tăng vốn cổ phần chi tiết cho các nhà phát triển bất động sản. Đó là một bước “quay xe” đột ngột khi mà trong những tháng gần đây, Wanda đã tạo cho các nhà đầu tư ấn tượng rằng đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của Zhuhai Wanda Commercial Management Group Co. sắp xảy ra.

Nếu kế hoạch IPO không diễn ra vào cuối năm, Wanda sẽ phải hoàn trả cho các nhà đầu tư trước IPO, những người đã mua vào khoảng hai năm trước, khoảng 40 tỷ nhân dân tệ (5,6 tỷ USD). Sự không chắc chắn này ngay lập tức đặt Wanda vào tình thế khó xử. Tính đến tháng 3, nhà phát triển bất động sản này đã nắm giữ 28 tỷ nhân dân tệ tiền mặt và có 22 tỷ nhân dân tệ trái phiếu đáo hạn trong vòng 12 tháng tới, theo Fitch Ratings.

Do đó, công ty đã bắt đầu yêu cầu các nhà đầu tư vào Zhuhai Wanda, bao gồm cả công ty cổ phần tư nhân PAG có trụ sở tại Hồng Kông, sửa đổi các điều khoản và trì hoãn nhận quyền lợi trong hai năm, theo báo cáo của Debtwire. Trong khi đó, nhà phát triển đang tăng tốc bán tài sản.

Đây là một vở kịch quen thuộc gợi lại những ký ức đau buồn. Các công ty xây dựng lớn nhất của Trung Quốc đã hy vọng rằng việc tăng vốn cổ phần có thể giúp họ giảm nợ, dù không phải là cách chính phủ khuyến khích.

Thay vào đó, điều Bắc Kinh muốn thấy các công ty phải thu hẹp bảng cân đối kế toán. Chẳng hạn, Evergrande đã ký một thỏa thuận huy động vốn trước IPO vào năm 2017, hứa hẹn sẽ giành được sự chấp thuận cho việc niêm yết ở Thâm Quyến vào đầu năm 2021, hoặc chịu rủi ro hoàn trả 130 tỷ nhân dân tệ.

Song cái kết không như mơ. Evergrande đã không nhận được cái gật đầu của cơ quan quản lý.

Liệu Wanda có gặp may mắn hơn? Liệu các nhà đầu tư trước IPO của công ty sẽ đồng ý gia hạn hay lấy tiền và bỏ chạy? Vào cuối năm 2020, hầu hết những người ủng hộ Evergrande đều giữ vững niềm tin. Các nhà đầu tư nắm giữ khoảng 86 tỷ nhân dân tệ cổ phần, tương đương khoảng 2/3 số tiền tài trợ, đã đồng ý từ bỏ quyền yêu cầu hoàn trả. Dẫu vậy, số nhà đầu tư đã hối hận vì họ đang sa lầy vào một cuộc tái cơ cấu lộn xộn. Một số thì yêu cầu bồi thường thiệt hại thông qua một tòa án địa phương. Country Garden Holdings Co., một trong những người ủng hộ Zhuhai Wanda, không muốn sửa đổi điều khoản, phương tiện truyền thông địa phương Caixin đưa tin.

Trong khi đó, giống như Evergrande, hoạt động quản trị của Wanda ngày càng trở nên khó hiểu hơn. Công ty mẹ, Dalian Wanda Group, sử dụng tiền mặt của công ty con để hoạt động. Các khoản phải thu từ chi nhánh phát triển bất động sản của công ty mẹ đã tăng hơn năm lần lên 13,6 tỷ vào cuối năm 2022, từ mức 2,1 tỷ 6 tháng trước đó.

Moody’s Investors Service đã hạ xếp hạng tín dụng của Wanda vào tháng trước, với lý do khối lượng giao dịch của các bên liên quan tăng lên.

Việc bán tài sản cũng có thể không diễn ra suôn sẻ như mong muốn của người sáng lập Wang Jianlin. Bloomberg News đưa tin Wanda đang cân nhắc việc bán tới 20 trung tâm mua sắm ở các khu vực giàu có của Trung Quốc, chẳng hạn như Thượng Hải và tỉnh Chiết Giang. Nhưng theo Caixin, một số bất động sản không thể được thoái vốn dễ dàng như vậy, vì thời hạn nắm giữ tối thiểu mà Wanda đã đồng ý tại thời điểm mua đất.

Nói về việc xoay chuyển tình thế, Wang trước đây được đánh giá cao. Vào năm 2017, cùng với HNA Group Co. và Anbang Insurance, Wanda đã bị hạn chế kế hoạch mua sắm trên toàn cầu. Wang đã xoay sở để cứu Wanda khỏi phá sản bằng cách nhanh chóng bán các khách sạn của mình cho Công ty bất động sản R&F Quảng Châu và các dự án công viên giải trí và du lịch của mình cho Sunac China Holdings Ltd. trong một thỏa thuận mang lại 9,4 tỷ USD. Đã làm điều đó một lần, người ta có thể tưởng tượng Wang kiên quyết hơn Hui Ka Yan của Evergrande trong việc chia tay tài sản quý giá nhất của mình.

Tuy nhiên, Evergrande và Wanda có nhiều điểm chung. Cả hai đều hoạt động trong các ngành công nghiệp đang xuống dốc, quản trị không rõ ràng mang lại ít sự bảo vệ cho các nhà đầu tư và việc bán tài sản có thể kéo dài. Để tồn tại trong đợt sợ thanh khoản này, Wang sẽ cần nhiều quyết tâm và sự tinh tế hơn so với năm 2017.