Uẩn khúc vụ Việt kiều Mỹ kiện chia tài sản ở Nha Trang

Ông Ted Nguyễn (tức Nguyễn Quý Báu) là con thứ 5 trong gia đình gồm 7 người con của ông bà Nguyễn Sáu- Nguyễn Thị Mùi ở phường Vĩnh Phước, TP Nha Trang- Khánh Hòa.

Sau năm 1975 ông Báu cùng một số anh chị em khác trong gia đình đã đi định cư ở Mỹ, còn ông Nguyễn Trung Tâm là con thứ 6- em kế ông Báu ở lại Việt Nam phụng dưỡng cha mẹ.

Năm 1996 ông Nguyễn Sáu qua đời. Năm 2008 bà Nguyễn Thị Mùi qua đời. Cha mẹ hai ông chết để lại khối tài sản là nhà, đất, tọa lạc tại 13/5, Đặng Tất, Vĩnh Phước, Nha Trang. Tổng diện tích lô đất là 701,9m2 chia làm 02 phần: phần nhà, đất có diện tích 239 m2 vợ chồng ông Tâm đang quản lý, sử dụng và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo văn bản phân chia tài sản thừa kế do bà Mùi lập và được UBND phường Vĩnh Phước chứng thực. Phần còn lại có diện tích 462m2 cũng đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên bà Nguyễn Thị Mùi nhưng khi qua đời năm 2008 bà Mùi không để lại di chúc phần đất có diện tích 462m2 này.

Ngày 12/4/2010 ông Báu khởi kiện vệc tranh chấp tài sản thừa kế tại TAND tỉnh Khánh Hòa. Bị đơn là ông Nguyễn Trung Tâm, em ruột ông Báu. Trong đơn khởi kiện ông Báu cho rằng vợ chồng ông Tâm có ý định chiếm đoạt toàn bộ tài sản cha mẹ để lại, khi anh em ông từ nước ngoài trở về vợ chồng ông Tâm có thái độ không muốn cho anh em cùng hưởng tài sản thừa kế nên ông khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết chia tài sản của cha mẹ để lại theo quy định của pháp luật.

Tại tòa, ông Tâm đưa ra các bằng chứng cho thấy khi còn sống bà Mùi đã lập di chúc có chứng thực của chính quyền và chia cho ông 239m2 đất để làm nhà ở, hiện diện tích này đã được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Diện tích đất còn lại là 462m2 ông đồng ý để Tòa chia theo quy định của pháp luật.

Ngày 10/12/2010 TAND tỉnh Khánh Hòa đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ kiện này. Các anh chị em khác của ông Báu ( đang ở Mỹ) đã ủy quyền hết cho ông Báu và tự nguyện tặng phần thừa kế cho ông Báu.

Tòa sơ thẩm đã tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Quý Báu. Chia cho ông Báu được sở hữu phần nhà và các công trình nằm trên lô đất có diện tích 462m2 đứng tên bà Nguyễn Thị Mùi. Tổng giá trị tài sản ông Báu được nhận là 3.545.715.000 đồng. Chia cho ông Nguyễn Trung Tâm phần diện tích đất 239,2 đứng tên ông Nguyễn Trung Tâm và bà Nguyễn Thị Bông. Giá trị tài sản ông Tâm được nhận là 1.828.059.600 đồng.

Ông Nguyễn Trung Tâm đã kháng cáo bản án sơ thẩm của TNND tỉnh Khánh Hòa với nội dung: phần di sản của cha- ông Nguyễn Sáu ( mất năm 1996) đến ngày Tòa thụ lý vụ kiện đã quá thời hiệu theo quy định của Luật dân sự. Phần diện tích 239,2m2 gia đình ông đang sử dụng là của mẹ- bà Nguyễn Thị Mùi lập văn bản cho vợ chồng ông nên không thể đưa ra để chia thừa kế. Đặc biệt, ông Tâm đã đưa ra bằng chứng chứng minh ông Báu không đầu tư làm ăn tại Việt Nam nên không đủ điều kiện được sở hữu nhà đất tại Việt Nam. “Bản án sơ thẩm thậm chí gộp cả cả nhà từ đường để thờ phụng cha mẹ vào khối tài sản để chia thừa kế và giao nhà và đất từ đường cho ông Báu”ông Tâm bức xúc cho biết.

Ngày 30-31/1/2011 Tòa phúc thẩm tại Đà Nẵng đã đưa vụ việc ra xét xử và giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

Theo luật sư Phạm Quốc Thanh – Trưởng văn phòng Luật sư Quốc Thái - Đoàn Luật sư Hà Nội thì “ trong vụ án này, các cấp Tòa dường như bỏ quên tình tiết những người ủy quyền cho nguyên đơn là việt kiều Nguyễn Quý Báu không hề có đủ điều kiện để chia di sản thừa kế bằng hiện vật, bởi lẽ tất cả những người ủy quyền cho việt kiều Báu đều đang ở Mỹ và có quốc tịch Mỹ. Đây là một tình tiết cần được TANDTC xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm – đây là một trong những tình tiết quan trọng làm thay đổi hoàn toàn nội dung vụ việc”.

Lập doanh nghiệp để có căn cứ chia tài sản thừa kế ?

Ngày 5/5/2010 Phòng đăng ký kinh doanh- Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Khánh Hòa cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho Công ty TNHH một thành viên Màu Nắng, địa chỉ tại 13/5A Đặng Tất, Vĩnh Phước, Nha Trang ( đây là địa chỉ nhà của ông Tâm), giám đốc là ông TED NGUYEN (tức Nguyễn Quý Báu).

Ông Trương Minh Sơn- Phó trưởng phòng ĐKKD Sở KHĐT tỉnh Khánh Hòa: Vụ việc cấp ĐKKD cho DN Màu Nắng tôi...không nắm rõ...

Điều lạ là hồ sơ lưu tại PĐKKD cho thấy ông Nguyễn Quý Báu không có hộ khẩu tại địa chỉ đã đăng ký trong giấy phép kinh doanh và không có hợp đồng thuê trụ sở tại địa chỉ này, cũng không hề có văn bản xác nhận nào của chính quyền nơi doanh nghiệp Màu Nắng đăng ký trụ sở. Thực chất, doanh nghiệp Màu Nắng không hoạt động tại trụ sở đăng ký nhưng hai ngày sau khi có giấy phép( ngày 07/5/2010), DN Màu Nắng lại khéo léo lập Tờ trình xin thay đổi ngày kinh doanh với lý do: vì hoàn cảnh gia đình không thuận lợi và gửi Tờ trình này tới Chi cục thuế TP.Nha Trang.

Trước đó, ngày 12/4/2010 ông Nguyễn Quý Báu đã nộp đơn khởi kiện người em kế mình là ông Nguyễn Trung Tâm tại TAND tỉnh Khánh Hòa và trong đơn này ông Báu nói mình có đầu tư về Việt Nam và có đủ điều kiện để được hưởng di sản bằng hiện vật( nhà, đất) ở Việt Nam.

Chỉ tới khi ra tòa sơ thẩm ông Tâm mới biết việc ông Báu lấy địa chỉ nhà mình xin thành lập Doanh nghiệp Màu Nắng để trước tòa có bằng cớ về việc có đầu tư, làm ăn tại Việt Nam. Ông đã gửi đơn khiếu nại lên Sở KHĐT tỉnh Khánh Hòa.Trước khiếu nại của ông Tâm, ngày 17/2/2011 PĐKKD Sở KHĐT tỉnh Khánh Hòa đã có thông báo số 07/PĐKKD-TP thông báo: về việc vi phạm Luật Doanh nghiệp của DN Màu Nắng. Nội dung của thông báo khẳng định : Doanh nghiệp đã vi phạm điểm a, khoản 2, điều 165 Luật doanh nghiệp : nội dung kê khai về trụ sở chính của công ty là giả mạo, trụ sở chính không thuộc quyền sử dụng hợp pháp của doanh nghiệp; DN Màu Nắng không hoạt động tại trụ sở đăng ký trong thời hạn sáu tháng liên tục kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh từ ngày 05/05/2010 đến nay…Yêu cầu giám đốc doanh nghiệp Màu Nắng sau 10 ngày làm việc phải giải trình, nếu quá hẹn sẽ thu hồi giấy phép ĐKKD và đăng ký thuế theo quy định của pháp luật”.

Tuy nhiên, mãi tới ngày 01/3/2011, ông Báu mới từ Mỹ gửi văn bản giải trình tới PĐKKD,lập luận rằng, doanh nghiệp đã gửi Tờ trình xin thay đổi ngày hoạt động kinh doanh tới Chi cục thuế TP.Nha Trang do vậy không vi phạm việc không hoạt động tại trụ sở đăng ký trong thời hạn 6 tháng.

“Ông Báu đã tính toán từ trước, do vậy Tờ trình xin thay đổi ngày hoạt động này được gửi thẳng tới Chi cục Thuế như không phải gửi cho Phòng ĐKKD. Điều này cho thấy việc lập doanh nghiệp tại Việt Nam của ông Báu không phải để kinh doanh mà nhằm mục đích khác.”, luật sư Phùng Thế Dũng- nhận định.

Vậy nhưng không hiểu sao, cả hai cấp xét xử đều cho rằng việt kiều Nguyễn Quý Báu đã nhập quốc tịch Mỹ nhưng chưa mất Quốc tịch Việt Nam. Ông Báu “đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Khánh Hòa cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngày 05/5/2010”, nên đã áp dụng Luật Đất đai năm 2003 và Luật nhà ở năm 2005 để chấp nhận quyền yêu cầu chia di sản thừa kế cho ông Báu bằng hiện vật!?

Hiện ông Nguyễn Trung Tâm đã kháng cáo lên TANDTC tại Hà Nội.

Chờ một bản án công minh

Theo phân tích của luật sư Phạm Quốc Thanh thì việc thành lập doanh nghiệp nhưng không hoạt động của việt kiều Nguyễn Quý Báu chắc chắn sẽ không được xem xét để được di sản thừa kế bằng hiện vật vì theo quy định của Luật Quốc tịch và Luật Nhà ở thì nguyên đơn sẽ không được hưởng quyền này. Bên cạnh đó, việc xác định khối tài sản để chia thừa kế là rất vô lý bởi lẽ không thể cộng gộp tài sản mà bị đơn đã được cấp giấy chứng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ trước để phân chia là hoàn toàn không phù hợp.

Một phán quyết công minh theo trình tự giám đốc thẩm là những gì “những người trong cuộc” và dư luận đang trông chờ ở TANDTC.

Pháp luật Việt Nam Online sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về vụ việc này