Ổn định thị trường tiền tệ là một nhiệm vụ của ngân hàng
Trái với kỳ vọng khắc phục tình trạng hai tỷ giá,
chênh lệch tỷ giá thị trường tự do và tỷ giá niêm yết của ngân hàng,
tuần đầu sau khi Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá, dù tỷ giá bình
quân liên ngân hàng có giảm, nhưng giá USD trên thị trường tự do lại
tiếp tục leo thang; khoảng cách giữa hai tỷ giá đã có lúc đã lên tới hơn
1.000 VND.
Tình trạng “loạn” giá USD vẫn diễn ra trên thị
trường tự do, lúc 9h ngày thứ sáu, có nơi báo giá USD ở mức 22.100-
22.250 đồng, có nơi từ chối báo giá. Tình trạng USD hai giá vẫn tồn tại.
Các doanh nghiệp phản ánh họ vẫn rất khó mua USD từ ngân hàng nếu không
phải trả thêm khoản phí từ 350- 450 đồng cho mỗi USD.
Giải
thích cho điều này, một số ý kiến cho rằng do thâm hụt thương mại lớn
đã gây áp lực lên cầu ngoại tệ, trong khi đó cung nội tệ cũng ở
mức cao, năng suất, hiệu quả của nền kinh tế thấp khiến cho
VND suy yếu. Kỳ vọng VND tiếp tục bị mất giá vẫn đang là tâm lý đè nặng
lên người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, mức điều chỉnh tỷ giá
lần này là khá mạnh và trước khi điều chỉnh, giao dịch USD trên thị
trường tự do cũng chỉ ở mức xung quanh 21.150 đồng. Hơn nữa, thời điểm
này trạng thái ngoại tệ của các ngân hàng dương khá lớn, nguồn ngoại hối
dồi dào. Ông Lê Đức Thúy, Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia
cho rằng, mức điều chỉnh như vừa qua là hợp lý và sau khi điều chỉnh tỷ
giá, VND đang phản ánh đúng giá trị thực của nó. Việc tỷ giá VND/USD chợ
đen tăng cao là biểu hiện của những nguyên nhân phi kinh tế.
Nhiều
ý kiến đều thống nhất rằng, Việt Nam hiện nay không thiếu USD nhưng lại
bị người dân và một số doanh nghiệp, ngân hàng găm giữ. Theo phó tổng
giám đốc một nhà băng, các ngân hàng đang găm giữ ít nhất vài tỉ USD. Vì
được phép giữ trạng thái ngoại tệ lên đến 30% vốn điều lệ, không ít
ngân hàng đã giữ trạng thái ngoại tệ dương khá lớn đồng thời hạn chế bán
ra.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, giải pháp trước
mắt nhằm can thiệp thị trường, ổn định tỷ giá, Nhà nước có thể sử dụng
một phần của khoản ngoại hối đang gửi ở nước ngoài lãi suất thấp, dùng
cho vay ưu đãi đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hoặc doanh nghiệp có
nguồn thu ngoại tệ đối ứng trong tương lai nhằm giúp thị trường có thêm
một nguồn cung ngoại tệ.
Ngân hàng Nhà nước cũng có thể giảm
trạng thái ngoại hối ở ngân hàng thương mại hiện đang ở mức 30% vốn điều
lệ xuống thấp hơn thông qua một quyết định hành chính. Bên cạnh đó,
Ngân hàng Nhà nước có thể yêu cầu các ngân hàng lớn, có trạng thái ngoại
tệ dương cần bán USD ra để hỗ trợ thị trường. Đây là lúc các ngân hàng
phải thể hiện vai trò của mình, bởi những lúc ngân hàng khó khăn thì đã
có sự hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước.