Quỹ nhà ở quốc gia – Tiền ở đâu ra?

Theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, Quỹ nhà ở quốc gia hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có tư cách pháp nhân độc lập, có vốn điều lệ và được phép mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại. Nguồn hình thành quỹ được huy động từ nhiều kênh khác nhau, trong đó có những kênh lần đầu tiên được áp dụng cho lĩnh vực nhà ở xã hội.

Nhiều nguồn vốn lớn đổ vào quỹ

Thứ nhất, ngân sách nhà nước cấp là nguồn chính để hình thành vốn điều lệ ban đầu của quỹ, đặc biệt với quỹ trung ương do Bộ Xây dựng quản lý. Đây là nguồn bảo đảm tính ổn định cho hoạt động của quỹ trong giai đoạn đầu.

Thứ hai, nguồn thu từ đất đai chiếm tỷ trọng đáng kể. Bao gồm:
– Tiền thu từ đấu giá quyền sử dụng đất,
– Giá trị quỹ đất hạ tầng được trích lại theo quy định,
– Tiền thu từ bán hoặc chuyển mục đích sử dụng nhà ở thuộc tài sản công.

Đây được xem là nhóm nguồn thu quan trọng vì gắn với các hoạt động đầu tư hạ tầng và khai thác quỹ đất mà địa phương đang thúc đẩy.

Thứ ba, quỹ cũng có thể tiếp nhận nguồn vốn từ chuyển đổi công năng nhà công, tiếp nhận nhà tạm cư, nhà tái định cư hoặc mua lại quỹ nhà thương mại để bổ sung vào quỹ nhà cho thuê.

Thứ tư, quỹ được phép nhận đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân; đồng thời có thể huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo cơ chế nhà nước cho phép.

Tất cả các nguồn thu – chi đều phải tuân thủ quy trình quản lý tài chính công, hạch toán độc lập và chịu sự giám sát của cơ quan thanh tra – kiểm toán.

Địa phương nào hưởng lợi nhiều nhất?

Theo mô hình thiết kế, Quỹ nhà ở quốc gia gồm hai cấp:
– Quỹ trung ương do Bộ Xây dựng quản lý;
– Quỹ địa phương do UBND cấp tỉnh thành lập.

Điều này đồng nghĩa: địa phương nào có quỹ đất lớn, nhiều dự án đấu giá, hoặc nhiều tài sản công chuyển đổi… thì nguồn quỹ sẽ dồi dào hơn. Những tỉnh thành như TP.HCM, Hà Nội, Đồng Nai dự kiến sẽ có nguồn lực mạnh để phát triển quỹ nhà ở xã hội và nhà cho thuê quy mô lớn.

>> Xem thêm nhiều bài viết liên quan về quỹ

Quỹ có làm tăng giá nhà hoặc tăng thuế?

Bộ Xây dựng cho biết việc thành lập quỹ không tạo thêm gánh nặng thuế phí cho người dân, vì sử dụng ngân sách và nguồn thu hợp pháp từ đất đai – tài sản công. Mục tiêu của quỹ là tăng nguồn cung nhà ở xã hội, hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có cơ hội tiếp cận nhà thuê – mua dễ dàng hơn.

Đáng chú ý, quỹ được phép mua lại nhà ở thương mại để đưa vào hệ thống nhà cho thuê thuộc Nhà nước quản lý. Đây là cơ chế mới, dự kiến tạo thêm nguồn cung nhà cho thuê giá hợp lý tại các đô thị lớn.

Tăng nguồn cung nhà ở xã hội

Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia ngay lập tức mở ra kỳ vọng tăng quy mô nhà ở xã hội trong giai đoạn tới. Bộ Xây dựng nhấn mạnh quỹ sẽ đóng vai trò “điểm tựa tài chính” nhằm đẩy nhanh việc phát triển quỹ nhà ở xã hội cho các nhóm đối tượng khó khăn về nhà ở.

Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở giá phù hợp tăng mạnh, quỹ này được kỳ vọng sẽ góp phần cải thiện đáng kể nguồn cung, đồng thời thúc đẩy thị trường nhà cho thuê phát triển bền vững hơn.