Nhiều doanh nghiệp xây dựng gặp khó do không có hợp đồng mới, giá vật liệu tăng cao

Báo cáo của Cục Thống kê về tình hình sản xuất kinh doanh quý 1/2025 cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp đều gặp khó khăn ở cả đầu vào và đầu ra. Về đầu ra, nhu cầu thị trường trong nước thấp và “tính cạnh tranh của hàng trong nước cao là 2 yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong giai đoạn này.

Riêng đối với doanh nghiệp xây dựng, 2 yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh là không có hợp đồng xây dựng mới và giá nguyên vật liệu tăng cao.

Khó khăn của doanh nghiệp xây dựng

Trong đó, có 50,7% doanh nghiệp nhận định không có hợp đồng xây dựng mới là yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh trong quý 1/2025. Tương tự, có 47,1% doanh nghiệp cho rằng giá nguyên vật liệu tăng cao là yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong giai đoạn vừa qua.

Cũng liên quan đến vấn đề khó khăn của các doanh nghiệp ngành xây dựng, theo Cục Thống kê, có 26,1% doanh nghiệp nhận định do năng lực của doanh nghiệp còn hạn chế; 25,6% doanh nghiệp gặp khó khăn do nợ đọng xây dựng cơ bản không được thanh quyết toán đúng kỳ hạn; 21,4% doanh nghiệp thiếu vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, có 18,8% doanh nghiệp gặp khó khăn do thủ tục hành chính; 18,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do công tác giải phóng mặt bằng chậm; 15,1% doanh nghiệp bị ảnh hưởng do thiếu nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng; 14,7% doanh nghiệp ảnh hưởng thời tiết không thuận lợi.

Có 14,5% doanh nghiệp gặp khó khăn do không tuyển dụng được lao động theo yêu cầu của doanh nghiệp và 11,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do không biết đến các thông tin đấu thầu.

Nhiều doanh nghiệp xây dựng gặp khó do không có hợp đồng mới, giá vật liệu tăng cao. Nguồn: Cục Thống kê

Loạt kiến nghị gỡ khó

Trước các bất cập, khó khăn trên, các doanh nghiệp xây dựng đề xuất một số nhóm kiến nghị như được hỗ trợ về vốn cho sản xuất kinh doanh, bao gồm được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay.

Cụ thể, có 48,2% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về nguyên vật liệu như đảm bảo nguồn cung và bình ổn giá nguyên vật liệu xây dựng. Có 43,5% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về vốn cho sản xuất kinh doanh như được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay;

Tiếp đó, có 43% doanh nghiệp đề nghị thông tin đấu thầu công khai, minh bạch; 35,7% doanh nghiệp đề nghị tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính. Có 27,6% doanh nghiệp đề nghị phải có chế tài xử phạt các chủ đầu tư chậm thanh quyết toán nợ đọng xây dựng cơ bản để doanh nghiệp xây dựng quay vòng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nhiều doanh nghiệp đề nghị được bàn giao mặt bằng đúng tiến độ để đảm bảo thời gian thi công đúng hợp đồng đã ký kết.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục kiểm soát giá, ổn định nguồn cung nguyên vật liệu, tránh sự độc quyền về nguồn cung dẫn đến tăng giá để hoạt động xây dựng của doanh nghiệp không bị ảnh hưởng.

Thời gian qua, tình trạng thiếu hợp đồng xây dựng mới khiến nhiều nhà thầu xây dựng sẵn sàng giảm giá gói thầu để trúng thầu, mặc dù dự toán gói thầu được các chủ đầu tư căn cứ trên đơn giá, định mức bám sát thị trường. Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị cần có giải pháp để hạn chế hiện tượng phá giá để trúng thầu, tạo môi trường đấu thầu lành mạnh, công bằng cho tất cả các doanh nghiệp xây dựng.

Doanh nghiệp cũng mong muốn được tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính nhằm đẩy nhanh tiến độ giải quyết hồ sơ, đảm bảo đúng trình tự và thời gian.