Nghị quyết 68 là cơ hội vàng để cải cách, đừng để nghị quyết mới đi vào vết xe cũ

Nghị quyết 68 đã thổi luồng gió mới cho cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, tạo thêm niềm tin, cảm hứng, động lực mới cho doanh nghiệp đầu tư phát triển trong tương lai.

Tại Tọa đàm "Mở cao tốc" cho kinh tế tư nhân do Báo Tiền Phong tổ chức sáng nay (28.5), các chuyên gia cho rằng vấn đề quan trọng là cần thực thi hiệu quả các yêu cầu của nghị quyết.

Ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội - cho rằng nếu thực hiện đầy đủ tinh thần theo Nghị quyết 68 sẽ tạo ra một bước ngoặt phát triển lịch sử của kinh tế tư nhân.

“Vấn đề là làm sao thực thi đầy đủ, hiệu quả các nội dung của nghị quyết, bởi từ chủ trương của Đảng đến thể chế hóa và đưa vào cuộc sống là một quá trình rất khó, thậm chí khó hơn cả làm nghị quyết. Nếu không thể chế hóa được thì nghị quyết vẫn là nghị quyết”, ông Hiếu nói.

Ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội - Ảnh: BTC

Theo TS Hiếu, để thể chế hóa nghị quyết thì phải sửa luật, bãi bỏ luật và các nghị định, thông tư nên cần thời gian. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của Chính phủ, của Quốc hội, trong vòng 11 ngày sau khi Nghị quyết 68 ra đời, Chính phủ đã trình dự thảo nghị quyết và Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân để thể chế hóa một số nội dung Nghị quyết 68.

“Đây được coi là hành động pháp lý đầu tiên, mang tính cấp thiết để thực hiện Nghị quyết 68. Trong Nghị quyết 198 của Quốc hội nhiều nội dung có thể thực hiện ngay được, như miễn, giảm, thuế, đấu thầu, thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, còn rất nhiều nội dung cần tiếp tục thực hiện để thể chế hóa”, ông Hiếu nêu.

Ví dụ, Nghị quyết 198 có yêu cầu chậm nhất ngày 31.12.2025 phải hoàn thành việc rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, quy định chồng chéo, không phù hợp gây cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân; thực hiện giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật, ít nhất 30% điều kiện kinh doanh và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng Chính phủ hoàn toàn có thể cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh với tỷ lệ cao hơn, thậm chí có thể bãi bỏ hoàn toàn, hoặc cắt giảm đạt 60 - 70%.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký VCCI, cho biết Nghị quyết 68 là một quyết tâm chính trị, nên nó có lực chính trị. Đây là cơ hội vàng để tiến hành cải cách. Tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân phải chủ động đề xuất những điểm cần tháo gỡ, không phải ngồi chờ cơ quan quản lý rà soát, cắt bỏ.

“Những sự hào hứng, hứng khởi có thể sẽ qua. Gốc rễ của môi trường kinh doanh là chính sách thực chất đi vào cuộc sống, không để xảy ra tình trạng đưa ra những nghị quyết mới đi vào vết xe cũ”, ông Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, các bộ ngành ban hành chính sách phải phục vụ cho doanh nghiệp, chính quyền địa phương đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp. Nên chăng mỗi bộ ngành đều sáng kiến, chương trình cắt giảm hoặc chương trình hành động tốt hơn cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, mỗi địa phương có thể tự hào có sáng kiến để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển. Tôi hy vọng sau này có chính sách giao chỉ tiêu về phát triển kinh tế tư nhân cho địa phương. Mỗi bí thư, chủ tịch UBND tỉnh phải có mục tiêu kéo được nhiều doanh nghiệp, có được nhiều doanh nghiệp mới…

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký VCCI - Ảnh: BTC

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương (CIEM) nhìn nhận rằng, trước những thay đổi lớn của thế giới và sức ép nội tại, mô hình tăng trưởng cũ của Việt Nam không còn phù hợp. Đây là thời điểm mang tính sống còn để tiến hành cải cách lần hai.

Theo ông Cung, trong bối cảnh thực hiện các Nghị quyết như 68, 198 và đặc biệt là những chỉ đạo xuyên suốt của Tổng Bí thư, yêu cầu chuyển từ nhận thức sang hành động là cấp thiết. Tuy nhiên, cách thực hiện hiện nay vẫn mang tính mệnh lệnh hành chính, xuất phát từ yêu cầu của cán bộ quản lý chứ không phải từ nhu cầu của doanh nghiệp hay người dân.

“Việc chuyển sang cơ chế hậu kiểm, được xem là xu thế quản lý hiện đại, đòi hỏi thay đổi toàn bộ từ tư duy, tổ chức đến năng lực giám sát. Hậu kiểm không thể chỉ dựa vào bộ máy Nhà nước, mà cần huy động cả xã hội, người tiêu dùng và báo chí cùng tham gia”, ông Cung nói.

TS Nguyễn Đình Cung cũng nhấn mạnh rằng nếu không quyết liệt thay đổi cách thức, không hướng vào người dân và doanh nghiệp, cải cách sẽ thất bại.